Một ṭa biệt thự ở thành cổ Cambodunum, thuộc bang Bayern nước Đức ngày nay, đă để lộ một hệ thống điều ḥa nhiệt độ tiên tiến dưới sàn, giúp chủ nhân luôn có những căn pḥng ấm cúng và bồn tắm nước nóng suốt mùa thu đông.
Theo Ancient Origins, thành cổ Cambodunum là thành đô lâu đời nhất của Đức, với chủ nhân là những người La Mă xâm lược.
Đế chế bành trướng từ khoảng 2.000 năm trước này đă để lại trên khắp châu Âu những công tŕnh xây dựng nguy nga, được làm nên bởi một tŕnh độ vượt xa phần c̣n lại của thế giới. Tuy là xâm lược, nhưng họ cũng để lại cho người dân các nước châu Âu thời điểm đó một di sản đặc biệt về khoa học kỹ thuật.
Phần nền hai lớp nơi lắp đặt đường ống dẫn khí nóng của hệ thống điều ḥa trung tâm - Ảnh: Công viên Khảo cổ Cambodunum
Ṭa biệt thự cổ vừa được khai quật ở Bayern là một minh chứng: Rộng 800 m2 với hai tầng lầu, sở hữu nhiều "công nghệ cao" vượt trội so với thời điểm đó và vẫn c̣n gây kinh ngạc khi được khai quật gần đây.
Gây thú vị nhất là một hệ thống điều ḥa nhiệt độ khổng lồ ẩn bên dưới sàn của khu biệt thự, giúp sưởi ấm các căn pḥng mà không cần đốt ḷ, cũng như duy tŕ các bồn tắm nước nóng.
Những công nhân Đức cổ đại, dưới sự chủ tŕ của các kỹ sư La Mă, đă dựng nên nhiều cây cột cụ thẳng hàng khiến cho nền nhà trở thành "hai lớp". Giữa hai lớp nền là nơi lắp đặt các đường ống dẫn khí nóng, lưu thông có điều chỉnh tùy theo nhu cầu, kết nối với một hệ thống ḷ đốt trung tâm.
Như vậy, từ 2.000 năm trước, người La Mă đă sở hữu hệ thống sưởi ấm bằng khí đốt không mấy khác biệt so với các căn hộ ở châu Âu thời hiện đại.
Nhóm nghiên cứu từ Công viên Khảo cổ Cambodunum cũng t́m thấy rất nhiều hiện vật quư trong biệt thự, mà đặc sắc nhất vẫn là các bức tranh khảm danh tiếng của người La Mă, thường dùng đá nhập khẩu từ khắp nơi trên thế giới ghép thành tranh tinh vi, đắt đỏ.
Toàn cảnh khu biệt thự - Ảnh: Công viên Khảo cổ Cambodunum
Đây không phải lần đầu tŕnh độ của người La Mă gây kinh ngạc. Mới đây, một căn biệt thự bị núi lửa Vesuvius chôn vùi vào năm 79 sau Công Nguyên ở Ư cũng để lộ một hệ thống ống nước y hệt thời hiện đại, giúp chủ nhân người La Mă tận hưởng một pḥng tắm công cộng khổng lồ và nhiều tiện nghi khác.
Thành phố La Mă Pompeii của Ư, cũng ch́m trong thảm họa Vesuvius, từng gây sốc cho giới khảo cổ bởi những ṭa biệt thự tiện nghi tương tự, hệ thống cấp thoát nước, phố đi bộ với đường lát đá "công nghệ cao" và quầy thức ăn nhanh take away "chuẩn thế kỷ 21".