Nền kinh tế Nga đang gặp khó khăn đến mức nào?

[trungthuc]

Lời báo động của Thống đốc Ngân hàng Trung ương Nga
Hãng tin Business Insider (Mỹ) hôm tuần trước có trích dẫn lời báo động của Thống đốc Ngân hàng Trung ương nước này, bà Elvira Nabiullina, cho biết, nền kinh tế Nga đang "quá nóng".

Báo động này được đưa ra sau khi bà Elvira Nabiullina cho phép tăng lãi suất căn bản của nước này lên đến 16% hôm 15/12. Bà Nabiullina có chia sẻ: "Nền kinh tế Nga đang mở rộng rất nhanh do đang sử dụng gần như tất cả các nguồn lực sẵn có. Lạm phát đang ở mức cao dai dẳng là bằng chứng cho thấy nền kinh tế đã đi chệch khỏi tiềm năng và chứng minh rằng, thiếu năng lực để đáp ứng những nhu cầu đang tăng vọt", bà Nabiullina bổ sung.

Tổng thống Nga Vladimir Putin (trái) và Thống đốc Ngân hàng Trung ương Nga Elvira Nabiullina. (Ảnh: AFP)

Nga thông báo mức tăng trưởng GDP là 5,5% trong quý 3 năm nay, đảo ngược lại mức sụt giảm 3,5% trong cùng thời kỳ hồi năm ngoái, trong khi tỷ lệ thất nghiệp của nước này đạt mức thấp kỷ lục.(?) Business Insider có nhận định là do nhiều người đã rời bỏ đất nước hoặc tham gia vào cuộc xâm lăng của Moscow ở Ukraine.

Vấn đề lạm phát ở Nga
Theo số liệu thống kê chính thức, sự tăng trưởng kinh tế của Nga đã thúc đẩy mức lạm phát lên đến 7,48% trong tháng 11/2023 tăng từ mức 6,69% trong tháng 10/23.

Chính vì vậy, Ngân hàng Trung ương Nga đang tìm cách hạ nhiệt nền kinh tế bằng cách kiềm chế sự lạm phát thông qua việc sử dụng lãi suất cao hơn để giảm nhu cầu và hạ nhiệt giá cả. Mục tiêu lạm phát trung hạn của nước này là 4%.

"Hãy tưởng tượng ra nền kinh tế như một chiếc xe hơi. Nếu bạn cố lái xe nhanh hơn mức cho phép của các thông số kỹ thuật thì sớm hay muộn, động cơ sẽ trở nên quá nóng và chúng ta không thể đi được quãng đường dài. Có thể chúng ta sẽ đi nhanh, nhưng chỉ trong thời gian ngắn", bà Nabiullina giải thích.

Thống đốc Ngân hàng Trung ương Nga còn giải thích thêm: "Khi nền kinh tế quá nóng, tức là nền kinh tế thiếu đi nguồn lực sản xuất và lao động, việc sản xuất mặt hàng mới sẽ ngày càng khó khăn hơn và chi phí sản xuất liên tục tăng cao lên".

Sau khi tăng mức lãi suất, Ngân hàng Trung ương dự báo lạm phát sẽ giảm xuống còn 4-4,5% trong năm 2024 tới từ mức 7-7,5% đã được dự kiến trong năm nay.

Tỷ lệ lạm phát của Nga là chủ đề nóng trong cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 3 sang năm ở nước này.

Trong phiên họp công bố tổng kết năm 2023 với giới truyền thông và công chúng Nga hôm 14/12, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã trực tiếp xin lỗi người dân về tình trạng giá trứng đã tăng lên đến 40% kể từ đầu năm nay.

Kinh tế gia nổi tiếng của Nga Igor Lipsits khi đưa ra lời bình luận với Reuters vào tháng trước, cho biết rằng, "tình hình thực sự rất tồi tệ" đối với nền kinh tế nước này.

Đồng rúp bị mất giá lớn

Những khó khăn của nền kinh tế Nga
Nền kinh tế Nga cho đến nay đã tiến triển tốt hơn mong đợi khi đối mặt với các lệnh trừng phạt của phương Tây và sự căng thẳng của cuộc xâm lăng ở Ukraine. Năm ngoái, GDP của Nga chỉ giảm có 2,1%. Năm nay dự kiến sẽ tăng lên 2%. Tuy nhiên, nền kinh tế Nga cũng bộc lộ ra nhiều điểm yếu kém.

Tạp chí Foreign Policy (FP) có cho biết, trong những tháng đầu tiên sau cuộc xâm lăng của Nga ở Ukraine, ước tính có khoảng 500,000 người đã rời khỏi Nga, nhiều người trong số đó là những công nhân có trình độ học vấn cao. Trong hơn một năm kể từ lúc đó, con số này đã tăng lên hơn 1 triệu người, đa số là thanh niên trong hạn tuổi phải nhập ngủ.

Thêm vào đó, khối lượng vốn lớn đã bị rút khỏi Nga từ các công ty nước ngoài do các lệnh trừng phạt. Theo báo cáo của Ngân hàng Trung ương Nga, khối lượng vốn tư nhân kỷ lục 253 tỷ USD đã bị rút khỏi Nga trong khoảng thời gian từ tháng 2/2022 đến tháng 6/2023.

Đồng ruble bị mất giá nặng
Báo The Moscow Times cũng cho biết, trước năm 2014, tỷ giá đồng ruble tương đối ổn định, ở mức 32 ruble đổi lấy 1 USD. Sau đó, đồng tiền này đã giảm một nửa giá trị vì các lệnh trừng phạt tài chính của phương Tây sau sự kiện Nga sáp nhập Crimea hồi năm 2014. Cuộc xâm lăng của Nga ở Ukraine hồi tháng 2/2022 sau đó đã một lần nữa đã khiến tỷ giá hối đoái của đồng ruble bị giảm mạnh, nay đang ở mức trên dưới 100 ruble đổi lấy 1 USD.