Bệnh đầu mùa khỉ lây truyền từ động vật sang người. Việc lây truyền từ người sang người khi tiếp xúc trực tiếp gần, lây qua vết thương hở, dịch cơ thể, giọt bắn lớn của đường hô hấp và qua tiếp xúc với các vật dụng, đồ dùng bị nhiễm mầm bệnh.
Sự lây truyền có thể xảy ra qua nhau thai từ mẹ sang thai nhi hoặc khi tiếp xúc gần trong và sau khi sinh.
Triệu chứng của bệnh đậu mùa khỉ
Thời gian ủ bệnh thường 6-13 ngày, nhưng có thể dao động 5-21 ngày. Biểu hiện triệu chứng có thể khác nhau tùy thuộc vào từng giai đoạn bệnh, nhưng tương tự như bệnh đậu mùa.
Các triệu chứng thường thấy là sốt, đau đầu, đau cơ, đau lưng, sưng hạch bạch huyết, ớn lạnh, mệt mỏi, phát ban có thể nh́n giống như mụn nước xuất hiện trên mặt, bên trong miệng hoặc ở các bộ phận khác của cơ thể như bàn tay, bàn chân, ngực, bộ phận sinh dục hoặc hậu môn. Bệnh có thể tự khỏi trong ṿng 2-3 tuần.
Tỷ lệ tử vong của bệnh đậu mùa khỉ là bao nhiêu?
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tỷ lệ tử vong khi mắc bệnh theo thống kê trước đây dao động 0-11% nói chung và cao hơn ở trẻ nhỏ. Theo Trung tâm kiểm soát bệnh tật Hoa Kỳ, tỷ lệ tử vong của bệnh khi liên quan đến nhóm virus đậu mùa khỉ nhánh Tây Phi là 1% và có thể cao hơn ở những người bị suy giảm miễn dịch.
Thế nào là ca bệnh nghi ngờ?
Theo hướng dẫn của Bộ Y tế, trường hợp nghi ngờ là người có phát ban cấp tính dạng mụn nước hoặc mụn mủ và không giải thích được bằng các bệnh phát ban phổ biến khác (thủy đậu, herpes, sởi, nhiễm trùng da do vi khuẩn, lậu, giang mai).
Và có một hoặc nhiều triệu chứng sau:
- Đau đầu.
- Sốt (>38,5⁰C).
- Nổi hạch (sưng hạch bạch huyết).
- Đau cơ, đau lưng, đau nhức cơ thể.
- Mệt mỏi.
Và có một hoặc nhiều yếu tố dịch tễ sau:
- Trong ṿng 21 ngày trước khi khởi phát triệu chứng, có tiếp xúc với trường hợp bệnh xác định hoặc trường hợp bệnh nghi ngờ, thông qua tiếp xúc vật lư trực tiếp với da hoặc tổn thương da (bao gồm cả quan hệ t́nh dục) hoặc tiếp xúc với các vật dụng bị ô nhiễm như quần áo, giường, đồ dùng cá nhân của người bệnh.
- Trong ṿng 21 ngày trước khi khởi phát triệu chứng, có quan hệ với nhiều bạn t́nh.
Đến ngày 21/8, Việt Nam vẫn chưa ghi nhận trường hợp mắc bệnh và người tiếp xúc gần. Cơ quan chức năng triển khai giám sát tại cửa khẩu (thông qua đo thân nhiệt, giám sát của kiểm dịch viên y tế hoặc nhận thông tin từ người nhập cảnh chủ động khai báo) và giám sát tại cộng đồng. Trong đó, đặc biệt chú ư giám sát tại các cơ sở y tế chuyên khoa Da liễu và các cơ sở khám chữa bệnh lây truyền qua đường t́nh dục (STIs), chú trọng giám sát trên đối tượng nguy cơ cao gồm người đồng giới và người có suy giảm miễn dịch.
Tiêm vắc-xin bệnh đậu mùa có pḥng được đậu mùa khỉ không?
Đến nay, kết quả một số nghiên cứu cho thấy vaccine đậu mùa trước đây có hiệu quả nhất định trong việc pḥng chống bệnh đậu mùa khỉ. Hiện một số ít quốc gia đă phê duyệt sử dụng vaccine pḥng bệnh đậu mùa/đậu mùa khỉ thế hệ mới (thế hệ 2, 3) để sử dụng pḥng, chống bệnh đậu mùa khỉ.
Đến ngày 18/7, WHO không khuyến cáo tiêm vắc-xin pḥng chống bệnh đậu mùa khỉ một cách rộng răi, chỉ tiêm cho những người có nguy cơ cao như nhân viên y tế, người tiếp xúc trực tiếp với trường hợp bệnh. Việc tiêm vaccine được xem xét, quyết định đối với từng trường hợp cụ thể khi có tiếp xúc và sau khi tiếp xúc với trường hợp bệnh. Các dữ liệu nghiên cứu về hiệu quả của vaccine vẫn đang tiếp tục được nghiên cứu.