Nghiên cứu công bố ngày 7/3, phát hiện Covid-19 có thể gây mất chất xám, làm tổn thương trong mô năo người bệnh.
Công tŕnh đăng trên tạp chí Nature, gồm 785 người tham gia, độ tuổi từ 51 đến 81. Đây là nghiên cứu đầu tiên các t́nh nguyện viên được quét năo trước và sau khi mắc Covid-19.
Hai lần quét năo cách nhau khoảng ba năm. T́nh nguyện viên được làm các bài kiểm tra nhận thức cơ bản. Giữa hai lần quét, kể từ tháng 3/2020 đến tháng 4/2021, 401 người dương tính nCoV. 384 người c̣n lại trở thành nhóm đối chứng v́ chưa nhiễm virus. Hai nhóm tương đồng về t́nh trạng sức khỏe, tiền sử bệnh lư, độ tuổi, giới tính và t́nh trạng kinh tế xă hội.
Với quá tŕnh lăo hóa b́nh thường, con người mất đi một phần nhỏ chất xám mỗi năm. Ở các vùng liên quan đến trí nhớ, tỷ lệ hao tổn hàng năm là 0,2% đến 0,3%.
Song các bệnh nhân Covid-19 trong nghiên cứu mất lượng chất xám nhiều hơn (từ 0,2% đến 2%) so với người b́nh thường. Khối lượng năo tổng thể của họ cũng giảm, cho thấy nhiều mô bị tổn thương ở một số khu vực nhất định. Tổn thương chủ yếu xảy ra ở vùng năo liên quan đến khứu giác.
"Đối với tôi, đây là bằng chứng thuyết phục cho thấy có sự thay đổi trong năo ở người bị mắc Covid-19 nói chung", tiến sĩ Serena Spudich, Trưởng khoa nhiễm trùng thần kinh tại Trường Y Đại học Yale, Mỹ, nhận xét.
Bà ngạc nhiên khi thấy t́nh trạng này khá phổ biến, lượng chất xám mất đi nhiều hơn ước tính. Theo bà, nghiên cứu đáng chú ư bởi nó bao gồm cả bệnh nhân Covid-19 triệu chứng nhẹ, không cần nhập viện.
Gwenaëlle Douaud, giáo sư khoa thần kinh, Đại học Oxford, tác giả chính của nghiên cứu, cho biết số lượng bệnh nhân cần nhập viện là 15 người, quá ít để đưa ra kết luận. Song kết quả cho thấy họ bị teo năo, nghiêm trọng hơn nhóm có triệu chứng nhẹ.
Mô h́nh kỹ thuật số chỉ ra những vùng năo mất nhiều chất xám nhất của những người mắc Covid-19. Ảnh: University of Oxford
Người mắc Covid-19 cũng suy giảm nhận thức, tập trung nhiều hơn so với nhóm chưa nhiễm virus, giảm hiệu quả khi làm các công việc phức tạp. Song theo giáo sư Douaud và các đồng nghiệp, quy mô nghiên cứu chưa đủ lớn để cho biết liệu tổn thương chất xám và mô có ảnh hưởng đến kỹ năng cơ bản của người từng nhiễm nCoV hay không.
Ví dụ, vùng suy giảm chất xám lớn nhất liên quan đến khứu giác, bao gồm vỏ năo trước vào vùng hồi hải mă. Đây cũng là những khu vực ảnh hưởng trí nhớ và các chức năng khác. Song trong các bài kiểm tra trí nhớ thực tế, bệnh nhân Covid-19 có kết quả tương tự với người không nhiễm bệnh.
Các chuyên gia thần kinh nhận định nghiên cứu có giá trị và độc đáo, song cũng cho biết các tác động của virus đến năo không rơ ràng. Chưa có cơ sở kết luận người bệnh sẽ tổn thương lâu dài hoặc có những thay đổi về tư duy, trí nhớ hoặc các yếu tố khác.
Hạn chế của nghiên cứu là các nhà khoa học không có thông tin triệu chứng của t́nh nguyện viên, như biểu hiện ho, sốt hoặc mất vị giác, khứu giác. Các chuyên gia cũng không thể xác định người nào mắc hội chứng hậu Covid-19. Họ không rơ liệu phát hiện mới có liên quan đến t́nh trạng này hay không.
VietBF©sưu tập