Phương pháp điều trị đột quỵ

[june04]

Tái thông mạch máu bằng thuốc tiêu huyết khối tĩnh mạch, hay tìm các phần mô não còn sống để can thiệp thông mạch là những tiến bộ trong điều trị đột quỵ giúp cứu sống người bệnh.

Đột quỵ (còn gọi là tai biến mạch máu não) là bệnh lý cấp tính nguy hiểm, thường xảy ra đột ngột, tỷ lệ tử vong cao, tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Bá Thắng, Trưởng Trung tâm Khoa học Thần kinh, Trưởng Đơn vị Đột Quỵ, Bệnh viện Đại học Y dược TP HCM, chia sẻ. 85% trường hợp nguyên nhân là thiếu máu não cục bộ (tắc mạch máu não), 15% do xuất huyết não và xuất huyết dưới nhện (vỡ mạch máu não). Tại Việt Nam, đột quỵ hiện là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu.

Người bệnh cần được phát hiện sớm và cấp cứu kịp thời, điều trị phòng ngừa biến chứng, phòng ngừa nguy cơ tái phát và phục hồi chức năng. Các nghiên cứu cho thấy chăm sóc và điều trị đột quỵ giúp người bệnh giảm tỷ lệ tử vong, các biến chứng, giảm thời gian nằm viện, đồng thời tăng khả sống độc lập.

Về điều trị, theo bác sĩ Thắng, những năm qua các tiến bộ trong kỹ thuật cấp cứu can thiệp đột quỵ do thiếu máu não cục bộ được ghi nhận rất tích cực. Phương pháp tái thông mạch máu bằng thuốc tiêu huyết khối tĩnh mạch hoặc thủ thuật lấy huyết khối bằng dụng cụ được áp dụng rộng rãi và hiệu quả.

"Các phương pháp này được ứng dụng hiệu quả trong vòng 4,5 đến 6 tiếng kể từ khi người bệnh xuất hiện triệu chứng đột quỵ", bác sĩ nói.

Người bệnh đến bệnh viện trễ (sau 6 giờ đến 24 giờ kể từ khi khởi phát), bác sĩ sẽ dùng kỹ thuật cao, tìm các phần mô não còn sống để can thiệp thông mạch. Phương pháp tái thông mạch máu được lựa chọn can thiệp tùy thuộc vào khoảng thời gian tính từ thời điểm khởi phát triệu chứng đầu tiên, vì vậy yếu tố quan trọng nhất vẫn là thời gian cấp cứu cho người bệnh đột quỵ. Càng được cấp cứu sớm, người bệnh càng có nhiều lựa chọn điều trị hơn và phương pháp can thiệp cũng sẽ phát huy hiệu quả cao hơn.

Theo bác sĩ Thắng, mỗi phút não bị thiếu máu sẽ mất gần hai triệu tế bào thần kinh. Vì thế người bệnh đột quỵ cần được cấp cứu ngay lập tức để đảm bảo an toàn và hạn chế tối đa những tổn thương về não. Người thân nên liên hệ cấp cứu 115 để được hướng dẫn sơ cứu tại chỗ và chuyển người bệnh đến các bệnh viện có đơn vị đột quỵ trong thời gian sớm nhất để đạt hiệu quả cao nhất.

Hạn chế chuyển người bệnh bằng xe hai bánh do có nguy té ngã, phỏng bô, chân liệt bị kẹt vào bánh xe hoặc va chạm xuống mặt đường... Không được cạo gió, trích máu, hoặc cho người bệnh uống thuốc, nhất là thuốc dân gian, tránh để mất thời gian vàng, không hiệu quả mà còn có thể gây hại cho người bệnh.

Để phòng tránh đột quỵ, nên tầm soát sức khỏe định kỳ, duy trì chế độ dinh dưỡng lành mạnh, tập luyện hợp lý, ngăn ngừa các yếu tố nguy cơ như tăng huyết áp, đái tháo đường, xơ vữa động mạch, tăng cholesterol trong máu, hút thuốc lá, béo phì, ít vận động...