"Tướng do tâm sinh", những thứ chứa ở trong tâm sẽ ảnh hưởng đến hành vi của chúng ta (Ảnh: Adobe Stock)
Một người mà trong tâm trí chứa đựng ǵ th́ sẽ biểu hiện ra bên ngoài như thế; v́ vậy phải rất cẩn thận với những thứ tiếp xúc hàng ngày, bởi v́ chúng sẽ tác động rất nhiều đến tư tưởng, cách suy nghĩ của chúng ta. Ngày nay là thời kỳ bùng nổ về thông tin, nên ngành truyền thông đă trở thành một thế lực vô cùng to lớn. Nếu không chú ư, con người sẽ bị lèo lái đi lúc nào mà vẩn không hay.
Người xưa "làm truyền thông" như thế nào?
Nam quốc sơn hà
Sông núi nước Nam vua Nam ở
Rành rành định phận ở sách trời
Cớ sao lũ giặc sang xâm phạm
Chúng bay sẽ bị đánh tơi bời.
(Bản dịch của Trần Trọng Kim)
Hồi nhỏ khi học 4 câu thơ này, tôi có một cảm giác thần thánh lắm, cứ như nước Việt ḿnh trong Thiên thư đă định phận là của người Việt rồi, không ai có thể xâm phạm nổi nữa đâu. Và khi cái tuổi c̣n ngây thơ mà được học bài thơ như vậy nó lại khiến cho tôi cũng vững ḷng vững dạ.
Lớn lên mới biết, hóa ra chẳng có thiên thư nào viết như thế cả; đó chỉ là một cách mà Lư Thường Kiệt làm hịch cho quân tướng sĩ lên tinh thần và đó cũng là một cách để truyền đạt
"truyền thông" mà thôi. Quân Tống lúc đó có ư định xâm lược, Lư Thường Kiệt đem quân chặn ở bờ sông Như Nguyệt (sông Cầu); thấy quân Tống đánh hăng quá, ông sợ tướng sĩ ngă ḷng mà cố t́nh viết bài thơ như thế; rồi đang đêm, Lư Thường Kiệt cho người vào đền thờ Trương Hống, Trương Hát, ở phía Nam bờ sông, giả làm Thần đọc vang bài thơ trên. Nhờ vậy mà tinh thần binh sĩ lên rất cao, hăng say giết giặc xăm lăng.
Tướng Lư Thường Kiệt khi xưa cũng biết học cách làm "truyền thông" (Ảnh: Facebook).
Thời sau này, Nguyễn Trăi lấy mỡ viết lên lá cây
"Lê Lợi vi quân, Nguyễn Trăi vi thần" để cho kiến đục lá ăn theo mùi mỡ mà thành ra chữ. Khi lá rụng, dân chúng thấy lạ lượm lên coi rồi tin rằng Trời đă có điềm báo trước Lê Lợi nhất định là có chân mạng làm vua; và quân Minh chắc chắn sẽ thua nên thiên hạ hùa theo giúp sức cho Lê Lợi.
V́ sao nói là ngành truyền thông đă trở thành một thế lực vô cùng to lớn?
Ngày xa xưa ấy, khi chưa có báo chí, tivi, internet,
Facebook, YouTube…người ta đă nghĩ ra những cách để truyền đạt thông tin như vậy, đưa ra những tin tức nào đó để có thể thúc đẩy, lèo lái suy nghĩ, tâm lư, thái độ… của đại đa số quần chúng theo chiều hướng có lợi cho ḿnh. Mục đích tối hậu là khiến cho họ tin và sẽ ảnh hưởng đến hành động sau đó của họ. Như vậy, rơ ràng ngành truyền thông là một loại vũ khí vô cùng lợi hại mà bất cứ quốc gia, chính phủ, tổ chức nào cũng cần đến.
Theo số liệu khảo sát nghiên cứu của
YouGov, một công ty nghiên cứu thị trường của Anh cho biết, người Việt Nam sử dụng mạng xă hội để cập nhật tin tức và các sự kiện đang diễn ra là 63% và để t́m những nội dung thú vị hấp dẫn là 53%.
Omnibus Jake Gammon, người đứng đầu của
YouGov đă nhận xét rằng:
"Người Việt Nam yêu thích mạng xă hội. Mạng xă hội hiện đă trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống của người Việt Nam, khi trung b́nh họ dành trên 1/4 thời gian mỗi ngày cho các nền tảng mạng xă hội".
Chúng ta đă tiêu tốn bao nhiêu thời gian cho mạng xă hội?
1/4 thời gian một ngày sẽ là 6 giờ. Vậy trừ trung b́nh 8 tiếng để ngủ, 8 tiếng đi làm, c̣n lại 8 tiếng cho các hoạt động di chuyển, ăn uống, vệ sinh cá nhân, đọc sách, chơi đùa… Vậy mà trong 8 tiếng để làm những việc này người ta đă tranh thủ dành 6 tiếng cho mạng xă hội; tức chỉ c̣n lại khoảng 2 tiếng cho các việc kia. Sở dĩ người ta tranh thủ được cũng là nhờ điện thoại thông minh nhỏ gọn ra đời, họ có thể sử dụng trong lúc đang ăn, nấu cơm, hoặc khi đă nằm trên giường rồi mà vẫn có thể lướt mạng.
Vậy trong khoảng 6 giờ đó người ta sẽ đọc tin tức, xem các chương tŕnh hoặc tán gẫu với những người quen cũng như người lạ trên mạng. Nhu cầu đó thật là khủng khiếp, v́ nó gần bằng với nhu cầu ngủ mỗi ngày của con người. V́ vậy, những ǵ mà ngành truyền thông truyền bá trên mạng sẽ có ảnh hưởng rất lớn đến bản thân của chúng ta.
Các thông tin lan truyền trên mạng xă hội th́ nhiều vô số kể, nếu chúng ta không tỉnh táo nhân định ra cái nào có lợi, cái nào có hại th́ có thể sẽ bị ngấm độc từ truyền thông từng giây từng phút mỗi ngày mà không hề hay biết.