Ung thư tuyến tiền liệt là căn bệnh phổ biến ở nam giới, nhưng cứ 3 người mắc bệnh th́ có 1 người không biết t́nh trạng bệnh của ḿnh để đến gặp bác sĩ kịp thời.
Ung thư tuyến tiền liệt là ǵ?
Tuyến tiền liệt là tuyến sinh dục nam, có kích thước nhỏ, chỉ bằng 1 quả óc chó. Tuyến này này nằm ṿng quanh cổ bàng quang và một phần niệu đạo (niệu đạo là một bộ phận thuộc đường tiết niệu, ống dài nối từ bàng quang ra lỗ tiểu).
Cấu tạo và vị trí của tuyến tiền liệt - protaste.
Tác dụng chính của tuyến tiền liệt là sản xuất chất lỏng kết hợp với tinh trùng để tạo thành tinh dịch - điều này rất quan trọng đối với quá tŕnh sinh sản. Tuy nhiên, giống như tất cả các bộ phận khác trong cơ thể, tuyến tiền liệt có thể bị các tế bào ung thư xâm nhập.
Thống kê cho thấy, cứ 8 người đàn ông ở Anh th́ có 1 người bị ung thư tuyến tiền liệt. Một số người mắc bệnh vẫn có thể sống thọ và không gặp quá nhiều triệu chứng khó chịu. Nhưng ở một số bệnh nhân, các tế bào ung thư lan rộng khiến người bệnh có nguy cơ tử vong.
Ung thư tuyến tiền liệt khiến trung b́nh 10.900 nam giới chết mỗi năm. Tổ chức Ung thư tuyến tiền liệt Vương quốc Anh cảnh báo rằng, con số này có thể tăng lên 15.000 người mỗi năm vào năm 2026.
Điều đáng lo ngại là hầu hết nam giới không biết ǵ về căn bệnh này. Kể cả những người có triệu chứng khác thường, th́ hơn nửa trong số họ cũng không tự tin nói ra những dấu hiệu mà ḿnh gặp phải, theo Orchid - một tổ chức từ thiện về ung thư nam giới tại Anh.
Tổ chức từ thiện này đă thực hiện một cuộc khảo sát và thấy rằng, đàn ông từ 45 tuổi trở lên biết rất ít thông tin về căn bệnh này. Ngoài ra, hơn một nửa nam giới là người châu Phi và Caribe không biết rằng, yếu tố dân tộc của họ cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
Rebecca Porta, Giám đốc điều hành Orchid cho biết: “Hầu hết đàn ông không chịu đi gặp bác sĩ sớm. Nếu chúng ta có thể giải quyết vấn đề này từ cả hai phía bằng cách thu hút nam giới và bác sĩ đa khoa để nói về nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt nhiều hơn, kết quả có thể cải thiện về lâu dài cho cả bệnh nhân và dịch vụ y tế".
Triệu chứng điển h́nh của ung thư tuyến tiền liệt
Trong hầu hết các trường hợp, ung thư tuyến tiền liệt không có bất kỳ triệu chứng nào cho đến khi khối u phát triển đủ lớn để gây áp lực lên niệu đạo - nơi mà bạn đi tiểu.
Các triệu chứng bao gồm:
Đi tiểu thường xuyên hơn, đặc biệt là vào ban đêm
Hay cần đi vệ sinh vội
Khó khăn khi bắt đầu đi tiểu
Ḍng chảy nước tiểu yếu
Căng thẳng và mất nhiều thời gian khi đi tiểu
Tiểu không hết
Nhiều trường hợp tuyến tiền liệt của nam giới tăng kích thước khi họ già đi do ph́ đại tuyến tiền liệt hoặc tăng sản lành tính tuyến tiền liệt - những t́nh trạng bệnh khác ngoài ung thư.
Trên thực tế, hai t́nh trạng này phổ biến hơn ung thư tuyến tiền liệt. Nhưng điều đó không có nghĩa là bạn có thể phớt lờ đi khi thấy ḿnh có các dấu hiệu trên.
Các dấu hiệu cho thấy ung thư đă lan rộng bao gồm đau xương, lưng hoặc tinh hoàn; chán ăn và sụt cân không rơ nguyên nhân.
Nguyên nhân gây ra bệnh ung thư tuyến tiền liệt
Ung thư tuyến tiền liệt rất phổ biến nhưng phần lớn đều không rơ nguyên nhân.
Hầu hết các trường hợp xảy ra ở nam giới từ 50 tuổi trở lên, phổ biến hơn ở nam giới gốc Phi hoặc Caribe, ít phổ biến hơn ở đàn ông châu Á. Ngoài ra, bệnh này cũng có tiền sử gia đ́nh. Gia đ́nh có bố hoặc anh trai bị ung thư tuyến tiền liệt sẽ làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
Nghiên cứu gần đây cho thấy béo ph́ và chế độ ăn giàu canxi làm tăng nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt. Trong khi đó, tập thể dục thường xuyên, ăn cà chua nấu chín và các loại hạt có thể làm giảm nguy cơ này, tuy nhiên vẫn cần nghiên cứu thêm.
Đặc biệt, nghiên cứu được thực hiện ở Úc cho thấy, uống 2 lít bia mỗi ngày sẽ làm tăng 25% nguy cơ mắc bệnh này của đàn ông.
Điều trị ung thư tuyến tiền liệt như thế nào?
Nếu ung thư tuyến tiền liệt được phát hiện ở giai đoạn đầu th́ thường không cần điều trị ngay lập tức. Các bác sĩ sẽ khuyên bệnh nhân theo dơi thêm t́nh trạng bệnh.
Các phương pháp điều trị sau đó bao gồm phẫu thuật cắt bỏ tuyến tiền liệt, xạ trị và liệu pháp hormone. Trong một cuộc thử nghiệm được thiết kế để gây tê liệt các khối u, một bệnh nhân đă được chữa khỏi sau khi được bơm testosterone vào người.
Ngoài ra, một số nghiên cứu cho thấy thuốc chống trầm cảm cũng có tác dụng ngăn chặn ung thư tuyến tiền liệt di căn đến xương trong 90% các trường hợp.
Gần như tất cả các phương pháp điều trị ung thư tuyến tiền liệt đều có tác dụng phụ không mong muốn là rối loạn cương dương và tiểu không kiểm soát. Đó là lư do tại sao nhiều nam giới chọn cách tŕ hoăn điều trị.
Cách duy nhất để tránh t́nh trạng trên là điều trị bằng laser không phẫu thuật, không gây liệt dương. Nhưng phương pháp này vẫn đang trong giai đoạn thử nghiệm.
Nếu ung thư đă di căn th́ không thể điều trị được. Các biện pháp y tế sẽ chỉ tập trung vào việc kéo dài sự sống và giảm các triệu chứng bệnh.
VietBF@sưu tập