"Có ǵ trên những chuyến bay bí mật về đêm giữa Myanmar và Trung Quốc?" - chuyên gia Susan Hutchinson ở Úc đặt câu hỏi giữa những đồn đoán về cuộc đảo chính ở Myanmar vào đầu tháng 2. Trung Quốc nói máy bay chỉ chở "hải sản".
Trang News.com.au (Úc) ngày 24-2 đưa tin cứ vào mỗi đêm trong hơn 1 tuần qua, những chuyến bay không được đăng kư chở theo người và hàng hóa bí ẩn đă đi qua lại giữa Trung Quốc và Myanmar.
Thông tin trên được tiết lộ trong bối cảnh Myanmar - hiện có phần biên giới giáp Trung Quốc ở phía đông bắc - gần như đang bị "cắt đứt liên lạc" với bên ngoài kể từ cuộc đảo chính quân sự hôm 1-2.
Theo News.com.au, những đồn đoán về sự liên quan của Trung Quốc đă được lan truyền đầu tháng này khi truyền thông Trung Quốc gọi cuộc đảo chính ở Myanmar là "cuộc cải tổ nội các lớn".
Trong bối cảnh đó, xuất hiện các chuyến bay mỗi đêm giữa sân bay quốc tế Yangon của Myanmar và thành phố Côn Minh, thủ phủ tỉnh Vân Nam ở tây nam Trung Quốc.
Trên trang The Strategist, chuyên gia Susan Hutchinson đến từ Đại học Quốc gia Úc cho rằng Trung Quốc không chỉ biết về cuộc đảo chính, mà c̣n đưa binh sĩ tới hỗ trợ quân đội Myanmar.
Giám đốc điều hành Mạng lưới nhân quyền Myanmar (BHRN) Kyaw Win cho biết trên Twitter rằng các chuyến bay từ Côn Minh (Trung Quốc) tới Yangon vẫn diễn ra hằng ngày. "Đại sứ Trung Quốc nói những chuyến bay này chở hải sản từ Trung Quốc tới Đại sứ quán Trung Quốc. Do đó, chúng tôi đổi tên Đại sứ quán Trung Quốc thành 'chợ hải sản'" - ông Kyaw Win viết kiểu mỉa mai hôm 18-2.
Khi quân đội Myanmar nắm quyền kiểm soát, nước này đă quyết định cấm các chuyến bay quốc tế. Hiện có rất ít chuyến bay sử dụng sân bay quốc tế Yangon.
"Nhưng trung b́nh có 5 chuyến bay một đêm. Có đến 3 máy bay đă thực hiện các chuyến đi tới thành phố Côn Minh ở miền nam Trung Quốc. Hai trong số các máy bay này được sơn màu của hăng Myanmar Airways và chiếc c̣n lại không có nhăn hiệu. Tất cả chúng đều được thuê từ các công ty tư nhân" - bà Susan Hutchinson cho biết.
Đáng chú ư, bà Hutchinson chỉ ra bộ phận phát tín hiệu của các máy bay trên đă bị tắt, vi phạm các quy định hàng không quốc tế. Ngoài ra, sân bay Côn Minh đă không đăng kư các chuyến bay này khi đến.
Do đó, bà Hutchinson cho rằng "những ai sắp xếp những chuyến bay này đang t́m đủ mọi cách để che giấu chúng".
"Một là các máy bay này chở quân nhân và chuyên gia mạng Trung Quốc tới giúp quân đội Myanmar kiểm soát vấn đề tiếp cận thông tin. Hai là họ mang vũ khí tới hỗ trợ quân đội Myanmar" - bà Hutchinson đặt ra 2 giả thuyết.
Trung Quốc nói ǵ?
Cả Bắc Kinh và Hăng hàng không Myanmar Airways của Myanmar đều tuyên bố các chuyến bay này đơn giản đang chở theo hải sản.
Theo trang HKFP, từ "hải sản" đă được lan truyền mạnh trên mạng xă hội tuần trước liên quan cuộc đảo chính quân sự Myanmar, sau khi Đại sứ quán Trung Quốc tại Myanmar nói rằng các chuyến bay chỉ chở hàng xuất nhập khẩu như hải sản.
"Đă xuất hiện những thông tin sai lệch và tin đồn về Trung Quốc liên quan các vấn đề Myanmar" - người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân phát biểu tuần trước, khi ông được hỏi liệu Trung Quốc có đang hỗ trợ trang thiết bị và chuyên gia công nghệ thông tin (IT) cho Myanmar hay không.