Manila gọi là Biển Tây Philippines, như mở đường cho việc khởi động lại 3 dự án, kể cả một dự án có thể là liên doanh với Trung Quốc, sau khi Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte vừa băi bỏ lệnh cấm thăm ḍ dầu khí ở Biển Đông.
Ảnh Minh họa : Philippines có thể khởi động lại dự án thăm ḍ dầu khí ở Băi Cỏ Rong (Reed Bank), thuộc vùng đặc quyền kinh tế Philippines, và được cho là có tiềm năng dầu khí dồi dào. © (wikipedia)
Hôm qua, 15/10/2020, bộ trưởng Năng Lượng Philippines Alfonso Cusi thông báo là các công ty dịch vụ dầu khí của Philippines đă được thông báo về việc mở lại các hoạt động liên quan đến năng lượng trong khu vực, đă bị đ́nh chỉ từ nhiều năm qua. Ông Cusi c̣n cho biết ngoài 3 dự án được phép khởi động lại, 3 dự án thăm ḍ dầu khí khác ở Biển Đông cũng đang được bộ Năng Lượng Philippines xem xét.
Manila đă ban hành lệnh cấm khai thác dầu khí trên Biển Đông từ năm 2014, tức là dưới thời tổng thống Benigno Aquino III, trong khi chờ Ṭa Trọng Tài Thường Trực ra phán quyết trong vụ kiện của Philippines đối với Trung Quốc về chủ quyền Biển Đông. Vào năm 2016, Ṭa ra đă phán quyết xem các đ̣i hỏi chủ quyền của Bắc Kinh trên Biển Đông là trái với luật pháp quốc tế, đặc biệt là trái với Công Ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển.
Trung Quốc đă bác bỏ phán quyết của Ṭa Trọng Tài, trong khi tổng thống Duterte trước Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc vào tháng 9 đă tuyên bố ủng hộ mạnh mẽ phán quyết đó. Tuy tỏ thái độ kiên quyết như vậy, nhưng nay Manila buộc phải dỡ bỏ lệnh cấm thăm ḍ dầu khí Biển Đông để có thể tiếp tục đáp ứng nhu cầu về năng lượng của nước này, trong bối cảnh trữ lượng khí đốt của mỏ khí Malampaya, phía tây Philippines, đang cạn dần.
Vào năm ngoái, tổng thống Duterte cho biết Bắc Kinh đă đề nghị cho Manila tham gia vốn với quyền kiểm soát ( 60% ) trong một liên doanh dầu khí với Trung Quốc ở vùng Biển Đông, nếu Philippines chấp nhận để phán quyết Biển Đông sang một bên. Như vậy phải chăng với việc băi bỏ lệnh cấm thăm ḍ dầu khí ở Biển Đông, tổng thống Philippines gián tiếp đáp ứng đề nghị nói trên?
Theo lời bộ trưởng Năng Lượng Cusi, quyết định băi bỏ lệnh cấm không ảnh hưởng ǵ đến các đàm phán hiện nay giữa Philippines và Trung Quốc, cụ thể là giữa công ty Forum Ltd của Philippines và Tổng Công ty Dầu khí Hải dương Trung Quốc (CNOOC) về khả năng phát triển và thăm ḍ dầu khí chung. Là một đơn vị của tập đoàn Philippines PXP Ernergy, Forum nay có thể khởi động lại dự án thăm ḍ dầu khí ở Băi Cỏ Rong (Reed Bank), khu vực tranh chấp giữa Philippines với Trung Quốc. Ông Cusi c̣n nhấn mạnh việc băi bỏ lệnh cấm thăm ḍ dầu khí ở Biển Đông là một hành động “đơn phương” của Philipinnes mà Trung Quốc chắc là sẽ tôn trọng. Ông bày tỏ tin tưởng là các công ty Philippines sẽ không gặp cản trở từ phía Trung Quốc, v́ đó là “các quyền kinh tế” của Philippines.
Trước mắt, Bắc Kinh không có phản ứng ǵ khó chịu về quyết định của Manila, mà trái lại có vẻ hoan nghênh. Trong cuộc họp báo hôm nay, phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên vừa tuyên bố là Bắc Kinh “hy vọng sẽ hợp tác với Philippines trong các dự án phát triển năng lượng ở Biển Đông”. Ông Triệu Lập Kiên c̣n nhấn mạnh “ Trung Quốc và Philippines đă đạt được đồng thuận về phát triển chung các nguồn dầu khí ở vùng biển Hoa Nam (Biển Đông) và đă thiết lập một cơ chế hợp tác cho các cuộc thảo luận”. Như vậy, có vẻ như Bắc Kinh muốn tỏ cho thấy họ đang nắm lợi thế về khả năng liên doanh phát triển dầu khí với Philippines. Nói cách khác, quyết định băi bỏ lệnh cấm thăm ḍ dầu khí trên Biển Đông coi như mở đường cho Trung Quốc mở rộng khai thác tại vùng giàu nguồn năng lượng này.