(Tổng hợp) – Hai ứng cử viên Phó Tổng thống vào tối thứ Tư có cơ hội lần đầu và lần duy nhất đối đầu tại buổi tranh luận diễn ra ở Utah, cho cử tri Mỹ cái nh́n thực chất hơn nhiều về tấm vé liên danh mỗi bên.
Ứng cử viên thường xuyên né câu trả lời từ điều hợp chương tŕnh Susan Page.
Đối với Phó Tổng thống Mike Pence, mục tiêu tập trung vào đánh bóng thành tựu kinh tế của chính phủ trước đại dịch, và xoá bỏ h́nh ảnh cuộc tranh luận hỗn loạn vào tuần trước do Tổng thống Donald Trump gây ra. Tổng thống tất nhiên xem cuộc tranh luận khi đang cách ly ở Toà Bạch Ốc sau khi nhiễm virus corona do xem thường những hướng dẫn của Cơ quan Kiểm soát và Ngăn ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ CDC.
Đối với ứng cử viên Phó Tổng thống Dân chủ Kamala Harris, mục tiêu là bênh vực hồ sơ của liên danh Joe Biden và chỉ trích ứng phó đại dịch COVID 19 của chính phủ.
Hai ứng cử viên lên sân khấu cách nhau hơn 12 feet, và được ngăn cách bởi hai tấm mica, theo yêu cầu của bà Harris trước t́nh trạng 34 nhân viên Toà Bạch Ốc và những người thân cận với chính phủ đă nhiễm COVID 19. Mặc dù Mike Pence được xét nghiệm âm tính với virus corona vào thứ Tư, trước cuộc tranh luận, nhưng ông ta vẫn có thể c̣n trong thời gian ủ bệnh.
Dưới đây là những điểm nổi bật của đêm thứ Tư từ trường đại học Utah.
Tranh luận gay gắt về virus corona nhưng đầy đồng cảm
Trái ngược với ông Donald Trump trong cuộc tranh luận vào tuần trước, Mike Pence nhiều lần bày tỏ đồng cảm, điều mà Tổng thống – người tự nhận là một chiến binh rất hiếm khi đưa ra.
Khi bênh vực ứng phó liên bang đối với đại dịch, Phó Tổng thống liên tục gởi lời chia buồn với nhân dân Mỹ đang phải chịu đựng, trước khi trả lời câu hỏi. “Quư vị biết đó, không có một ngày nào trôi qua mà tôi không nghĩ đến mọi gia đ́nh Mỹ đă mất người thân. Và tôi muốn tất cả mọi người biết rằng, quư vị luôn luôn trong tim và cầu nguyện của chúng tôi,” Pence nói. “Mất một mạng người là quá nhiều, Susan,” Phó Tổng thống nói, trước khi quay sang đáp trả lời chỉ trích của Harris. “Khi bà nói những ǵ người Mỹ đă làm trong 8 tháng qua không hiệu quả, điều đó phản cảm đối với những hy sinh của người Mỹ.”
Nhưng Harris nhanh chóng chỉ ra những bước lỗi của chính phủ Trump trong việc kiểm soát đại dịch đă tước đi sinh mạng của hơn 211.000 người trên khắp nước Mỹ trong 8 tháng qua, kể cả đoạn băng Trump thừa nhận biết virus gây chết người, lây lan qua không khí, từ tháng 1, rất lâu trước khi thông tin quan trọng này được tiết lộ cho công chúng.
“Bất cứ điều ǵ mà Phó Tổng thống đang tuyên bố chính quyền đă làm rơ ràng không có hiệu quả, khi quư vị nh́n vào con số hơn 210.000 thi thể trong quốc gia chúng ta, những sinh mạng người Mỹ đă mất, những gia đ́nh đang đau buồn trước mất mát,” Harris nói.
Thượng nghị sĩ thẳng thắn mô tả thảm kịch, không dè dặt từng từ một. “Người dân Mỹ đă chứng kiến thất bại thảm hại nhất của bất cứ chính phủ nào trong lịch sử quốc gia,” Harris nói. “Họ biết những ǵ đang xảy ra và họ không cho quư vị biết … Họ biết và họ che đậy.”
Tranh luận nhẹ nhàng và văn minh hơn tuần trước
Không có tiêu chuẩn văn minh nào được đặt ra sau tranh luận lần trước nhưng tranh luận Phó Tổng thống lần này vượt qua lần trước về tất cả mọi mặt. Mặc dù không phải không có ngắt lời, né tránh câu hỏi, bất đồng, nhưng điều hợp Susan Page giữ được hai ứng cử viên đi đúng hướng, theo dơi thời gian để bảo đảm mỗi người có 2 phút tŕnh bày quan điểm mà không bị ngắt lời.
Tranh luận lần này chủ yếu tập trung vào hồ sơ mỗi liên danh, và không có những cuộc tấn công mang tính cá nhân. Mike Pence c̣n chúc mừng đối thủ làm nên lịch sử khi là nữ ứng cử viên gốc Phi và gốc Á đầu tiên được một chính đảng đề cử. Ông ta cũng quay sang cám ơn Harris và Biden đă “bày tỏ những quan ngại chân thành” khi Tổng thống đang được điều trị COVID 19.
Khi bất đồng, Phó Tổng thống 2 lần dùng câu nói bất hủ của cố Thượng nghị sĩ Daniel Patrick Moynihan, “Bà có quyền có ư kiến riêng nhưng không có quyền có sự thật riêng.”
Nhưng Harris rơ ràng không tin vào phép lịch sự của Pence, dù mang động cơ chính trị hay không. “Thưa ngài Phó Tổng thống, tôi đang nói,” Harris cảnh cáo mỗi lần bị ngắt lời. “Nếu ông không để tôi nói xong, chúng ta có thể có một cuộc trao đổi vào lần sau,” Thượng nghị sĩ nói. Khi Pence tiếp tục cắt lời, Harris quay sang háy một cách nghiêm khắc, Pence ngưng nói và quay đi chỗ khác.
Harris không đưa câu trả lời rơ ràng về bổ sung thêm thẩm phán vào Tối cao Pháp viện
Pence giữ chân Harris về câu hỏi có bổ sung thêm người vào Tối cao Pháp viện hay không, một bước đi sẽ cho phép Biden và Harris, nếu họ thắng cử và Dân chủ giành quyền kiểm soát Thượng viện, đưa thêm người vào Tối cao Pháp viện và điều chỉnh đa số bảo thủ mà Thẩm phán Barrett mang vào.
Nhiều lần, Harris từ chối yêu cầu phải có câu trả lời thẳng thắn. “Bây giờ bà từ chối trả lời câu hỏi, Joe Biden đă từ chối trả lời câu hỏi,” Phó Tổng thống nói. “V́ vậy, tôi nghĩ nhân dân Mỹ bây giờ sẽ thực sự muốn biết, nếu thẩm phán Amy Coney Barrett được chuẩn thuận vào Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ, bà và Joe Biden, nếu thắng bầu cử này, sẽ đưa thêm người vào Tối cao Pháp viện để đạt ư muốn của ḿnh hay không?”
Harris không trả lời mà thay vào đó, tập trung vào những thẩm phán đă được ông Trump và Lănh tụ Đa số Thượng viện Mitch McConnell đề cử vào toà liên bang trên khắp quốc gia. “Và quư vị có biết, trong 50 người được Tổng thống Trump bổ nhiệm vào toà Phúc thẩm liên bang, không có một ai là người Mỹ gốc Phi,” Harris nói. “Đây là những ǵ họ đang làm. Ông muốn nói về bổ sung người vào toà án à, vậy th́ hăy nói về vấn đề này.”
Pence chỉ trích Harris, “Nhân dân Mỹ xứng đáng một câu trả lời thẳng thắn. Và nếu bà chưa nghĩ ra, th́ câu trả lời thẳng thắn là họ sẽ đưa thêm người vào Tối cao Pháp viên nếu thắng cử.”
Pence chuyển hướng biến đổi khí hậu, chuyển giao quyền lực ôn hoà và tương lai Roe v. Wade.
Phó Tổng thống Mike Pence dành nhiều thời gian để làm chệch hướng câu hỏi sang chỉ trích Harris, hoặc tiếp tục nói về câu hỏi trước. Khi được hỏi về vấn đề phá thai Roe v. Wade, Phó Tổng thống lại lôi chuyện chính phủ Trump giết tướng Iran Qasem Soleimani ra nói. Về Trung Quốc th́ ông chuyển sang NAFTA.
Đối với câu hỏi về biến đổi khí hậu th́ Mike Pence lại quay sang nói về kế hoạch thuế của Joe Biden. “Như tôi đă nói Susan à, khí hậu đang biến đổi. Chúng ta sẽ theo khoa học. Nhưng một lần nữa, Thượng nghị sĩ Harris đang phủ nhận sự thật là họ sẽ tăng thuế đối với mọi người dân,” Pence nói. “Joe Biden hai lần tuyên bố trong tranh luận vào tuần trước rằng, ngay ngày đầu tiên, ông ta sẽ băi bỏ cắt giảm thuế của ông Trump. Số giảm thuế này hỗ trợ $2000 Mỹ kim cho mỗi gia đ́nh trung b́nh có 4 người ở Mỹ.”
Khi điều hợp Page đặt câu hỏi về khả năng vụ Roe v. Wade có thể bị đảo ngược nếu bảo thủ chiếm đa số trong các toà, và ông muốn nh́n thấy ǵ xảy ra ngay tại tiểu bang quê nhà Indiana nếu quả thực như vậy. “Cám ơn câu hỏi này, nhưng tôi sẽ dùng chút ít thời gian của ḿnh để hồi đáp vấn đề quan trọng trước đó. Nhân dân Mỹ xứng đáng được biết, Qasem Soleimani, Tướng Iran chịu trách nhiệm đối với cái chết của hàng trăm quân nhân Mỹ,” ông Pence nói.
Khi được hỏi về bằng cách nào chính phủ sẽ bảo vệ những người có sẵn bệnh trạng lâu nay dùng Obamacare nếu như Đạo luật chăm sóc sức khoẻ này bị băi bỏ, Mike Pence đă không trả lời câu hỏi mà thay vào đó nói về Tối cao Pháp viện và Thẩm phán Barrett.
Ông ta cũng né câu hỏi về sự minh bạch của t́nh trạng sức khoẻ tổng thống. “Có phải thông tin này cử tri xứng đáng được biết hay không?” bà Page hỏi ông Pence về hồ sơ sức khoẻ của Tổng thống. “Cám ơn Susan. Và để tôi, để tôi nói nhân danh Tổng thống và Đệ nhất Phu nhân, tất cả chúng tôi đă cảm động như thế nào trước những lời cầu nguyện và quan tâm cho Tổng thống,” Mike Pence đáp, không liên quan ǵ đến câu hỏi.
Đối với câu hỏi về chuyển giao quyền lực ôn hoà, vấn đề mà ông Trump vẫn thường xuyên từ chối cam kết nếu thất cử vào tháng 11, th́ Phó Tổng thống cũng vậy, từ chối trả lời, thay vào đó tấn công Dân chủ đă luận tội Tổng thống. “Khi bà nói về chấp nhận kết quả bầu cử, tôi phải nói, Thượng nghị sĩ à, đảng của bà đă dành 3 năm rưỡi qua t́m cách lật ngược cuộc bầu cử trước, thật đáng kinh ngạc,” ông Pence nói. Mike Pence ngắt lời gấp đôi Kamala Harris
Hai ứng cử viên thường xuyên ngắt lời nhau, nhưng Pence ngắt lời Harris gấp đôi. Phó Tổng thống ngắt lời Thượng nghị sĩ 10 lần, trong khi bà Harris ngắt lời ông ta 5 lần.
Điều hợp dường như thất bại trong việc ngăn chặn ông Pence tiếp tục nói lố giờ, liên tục nói “cám ơn” hay “cám ơn ngài Phó Tổng thống” 22 lần nhưng không có kết quả. Có lúc, bà Page không dấu nổi bực bội. “Tôi không tạo ra quy định tối hôm nay. Chiến dịch của ông đồng ư những quy định tranh luận tối hôm nay với Uỷ ban Tranh luận Tổng thống. Tôi ở đây để thực thi chúng, trong đó phải chuyển từ chủ đề này sang chủ đề khác, và tôi đang cố gắng rất nhiều để dành thời gian bằng nhau cho cả hai,” Susan Page nhắc nhở Phó Tổng thống.
Kư giả Susan Page của USA Today, người điều hợp buổi tranh luận vào tối thứ Tư, nhận được rất nhiều lời ca ngợi về những câu hỏi hay, sắc bén nhưng bà bị chỉ trích đă không không theo đuổi đến cùng các câu trả lời, cho phép hai ứng cử viên né được những câu trả lời quan trọng.
Hương Giang (Tổng hợp)