●Julian Ryall và Maria Siow
Thủ tướng Nhật Bản Yoshihide SugaQuyết định hôm thứ Tư bổ nhiệm anh trai của người tiền nhiệm làm bộ trưởng quốc pḥng đă gây ra phản ứng ngay lập tức từ Trung Quốc về Đài loan quan hệ.
Nobuo Kishi, 61 tuổi, là em ruột của cựu lănh đạo Shinzo Abe, mặc dù anh đă được nhận nuôi bởi người bác ruột của ḿnh từ khi c̣n nhỏ và mang họ của ḿnh.
Kishi được biết đến với mối quan hệ chặt chẽ với ḥn đảo Đài Loan tự trị, từng đại diện cho Đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền trong những năm qua trong các cam kết với Tổng thống Đài Loan đương nhiệm. Tsai Ing-wen và các nhà lănh đạo Đài Loan khác.
Vào tháng 7, ông nằm trong nhóm các nhà lập pháp đă tháp tùng cựu thủ tướng Nhật Bản Yoshiro Mori đến Đài Loan để thương tiếc cái chết của cựu chủ tịch Lee Teng-hui. Họ cũng đă có một cuộc gặp gỡ với Tsai.
Vào tháng 1, Kishi cũng đă đến thăm Đài Bắc một ngày sau cuộc bầu cử ở Đài Loan để chúc mừng chiến thắng của Tsai.
Koichi Nakano, giáo sư chính trị tại Đại học Sophia của Tokyo, cho biết: “Ông ấy được biết đến là người thân cận với Đài Loan và là một trong những người liên lạc - có lẽ là người liên lạc quan trọng nhất - đối với những người bảo thủ ở Nhật Bản và chính phủ ở Đài Bắc. “Điều đó không có ǵ đáng ngạc nhiên v́ lư lịch của anh ấy và gia đ́nh của anh ấy có liên hệ với hành lang Đài Loan.”
Khi được hỏi tại một cuộc họp báo ở Bắc Kinh về quan điểm về việc bổ nhiệm Kishi, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Wang Wenbin hôm thứ Tư cho biết ông hy vọng Nhật Bản sẽ kiềm chế phát triển quan hệ chính thức với Đài Loan.
Wang cho biết Bắc Kinh hy vọng sẽ tăng cường hợp tác với Tokyo.
Nakano cho biết Nhật Bản có thể đă tính đến phản ứng của Trung Quốc với việc bổ nhiệm ông.
“An ninh thực sự quan trọng ngay bây giờ và theo chỉ đạo của chính phủ Mỹ hiện tại, tôi sẽ nói rằng trong khi Suga biết Trung Quốc có thể khó chịu với việc bổ nhiệm Kishi, họ có thể cảm thấy rằng họ có thể giải quyết t́nh h́nh,” anh nói.
Liu Qingbin, một phó giáo sư tại Đại học Quốc gia Yokohama, cho biết mặc dù Kishi đă hỗ trợ các vấn đề liên quan đến Đài Loan, nhưng không có nhiều thông tin về các chính sách của ông.
“Anh ấy là một người cực kỳ thấp,” anh nói.
V́ Suga đă chỉ ra rằng ông sẽ tiếp tục thực hiện các chính sách của Abe, đặc biệt là về ngoại giao và an ninh, do đó, việc bổ nhiệm Kishi, một phụ tá đáng tin cậy từ trại của Abe là rất hợp lư, Liu nói thêm.
Abe, nhà lănh đạo của Nhật Bản trong gần 8 năm, đă giữ quan hệ với Trung Quốc ngay cả khi Tokyo tiếp tục liên kết chặt chẽ với đồng minh an ninh Washington.
Các nhà phân tích cho rằng Nhật Bản đă cố gắng tập trung vào các mối quan hệ kinh tế và không bị cuốn vào cuộc cạnh tranh Mỹ-Trung ngày càng tồi tệ.
Nó cũng đă tránh xung đột trực tiếp với Bắc Kinh, ngay cả khi nó có quan điểm mạnh mẽ về việc Trung Quốc xử lư virus corona sự bùng phát và sự ra đời của Hồng Kông mới luật an ninh quốc giavà bắt tay vào một động thái trị giá 2,2 tỷ đô la Mỹ để giúp các nhà sản xuất Nhật Bản chuyển sản xuất hàng hóa quan trọng từ Trung Quốc đến Nhật Bản và các nước khác.
Tokyo, dưới thời Bộ trưởng Quốc pḥng tiền nhiệm của Kishi, Taro Kono - người hiện đang phụ trách cải cách hành chính trong nội các mới - đă cáo buộc tàu Trung Quốc nhiều lần xâm nhập vào biển phía đông Trung Quốc, nơi tranh chấp Quần đảo Senkaku / Điếu Ngưđược định vị. Trung Quốc, Đài Loan và Nhật Bản có tuyên bố chủ quyền đối với các đảo hiện do Tokyo quản lư.
Trong một diễn đàn trực tuyến hồi đầu tháng, Kono - sinh viên tốt nghiệp Đại học Georgetown và là một nhân vật nổi tiếng ở Washington - đă mô tả Trung Quốc là một "mối đe dọa an ninh", nói rằng tàu tuần duyên và máy bay đang đi vào vùng biển xung quanh các đảo hoang và không phận của Nhật Bản.
Theo hăng tin Kyodo, Nhật Bản đă chuẩn bị sẵn sàng để “bảo vệ từng centimet đất đai của chúng tôi”.
“Nếu chúng tôi không làm điều đó, chúng tôi sẽ thấy một Biển Đông. Khi Trung Quốc bắt đầu thu hồi đất, xă hội quốc tế đă không làm bất cứ điều ǵ để ngăn chặn điều đó, và hăy xem chúng tôi đă có những ǵ, ”Kono nói và nói thêm rằng“ điều tương tự có thể xảy ra ”ở bất kỳ nơi nào khác trên thế giới.
Stephen Nagy, phó giáo sư về quan hệ quốc tế tại Đại học Cơ đốc giáo Quốc tế Tokyo, cho biết việc bổ nhiệm Kishi thể hiện “tính liên tục rộng răi hơn về cam kết với Trung Quốc, nhưng với tín hiệu mạnh mẽ rằng Nhật Bản lo ngại về những diễn biến trong nước ở Trung Quốc và an ninh khu vực”.
Nó cũng gửi thông điệp rằng Abe có thể sẽ vẫn "có ảnh hưởng" trong cách Nhật Bản đàm phán mối quan hệ song phương với Trung Quốc và thỏa thuận ba bên với Mỹ, Nagy nói thêm.
Liu, từ Đại học Quốc gia Yokohama, cho biết trong khi mối quan hệ của Kishi với Đài Loan nhướng mày, không có khả năng Nhật Bản sẽ có bất kỳ liên hệ chính thức nào với Đài Loan, đặc biệt là trong lĩnh vực quốc pḥng.
Ông lưu ư rằng bằng cách đưa Kishi - cháu trai của cựu thủ tướng Nobusuke Kishi - vào nội các, các câu hỏi cũng sẽ được đặt ra về việc liệu một ngày nào đó ông có được xem xét cho chức thủ tướng hay không.
“Điều này thậm chí có thể xua tan khả năng Shinzo Abe quay trở lại chính trường lần thứ ba,” Liu nói
Kishi có liên kết với nhà vận động hành lang xét lại công khai Nippon Kaigi và là thành viên của một số nhóm cực hữu khác, bao gồm cả Japan Rebirth.
Ông tốt nghiệp Khoa Kinh tế Đại học Keio năm 1981, sau đó gia nhập Sumitomo Corp và có thời gian làm việc tại Hoa Kỳ, Úc và Việt Nam. Ông rời Sumitomo vào năm 2002 và lần đầu tiên được bầu vào Chế độ ăn uống vào năm 2004, nhanh chóng thăng tiến trong hàng ngũ của LDP.
Ông đă từng là thư kư quốc hội về quốc pḥng, phó chủ tịch Ủy ban các vấn đề về chế độ ăn uống của đảng, phó chủ tịch tổ chức đảng và chủ tịch ủy ban đặc biệt về Okinawa và các đảo phía bắc do Nga quản lư ngoài khơi Hokkaido, mà Tokyo tuyên bố.
Với tư cách là Thứ trưởng Ngoại giao cấp cao, Kishi đă giúp tạo điều kiện thuận lợi cho việc chuyển các máy bay tác chiến của Hoa Kỳ đến Trạm Không quân Thủy quân lục chiến Iwakuni ở tỉnh Yamaguchi quê hương của ông, như một phần của việc tái bố trí lực lượng Hoa Kỳ tại Nhật Bản.
Kishi vào năm 2012 đă đánh dấu những quan điểm bảo thủ của ḿnh bằng cách bày tỏ sự ủng hộ đối với những thay đổi trong hiến pháp, phản đối việc Nhật Bản tham gia vào hiệp định thương mại tự do Đối tác xuyên Thái B́nh Dương, từ chối cho phép một thành viên nữ trong hoàng tộc Nhật Bản giữ nguyên địa vị sau khi kết hôn với một thường dân, và nhất trí nên có tranh luận về việc Nhật Bản triển khai vũ khí hạt nhân.
Reuters và Kyodo
Nguồn:
https://www.scmp.com/week-asia/polit...o-kishi-sparks