Em gái nhà lănh đạo Triều Tiên Kim Jong Un lần này ra mặt chỉ trích Tổng thống Hàn Quốc. Giữa lúc mối quan hệ hai nước vô cùng căng thẳng. Và đằng sau việc em gái Kim Jong Un thể hiện quyền lực của ḿnh là ǵ?
Gương mặt điển h́nh lần này là Kim Yo Jong, em gái Chủ tịch Kim Jong Un chứ không phải đích thân nhà lănh đạo tối cao Triều Tiên như mọi khi.
Trong một bài viết trên tạp chí The National Interest, tác giả William Jeynes - giáo sư trường Đại học bang California ở Long Beach và là thành viên cấp cao của Viện Witherspoon ở Princeton - đă lư giải về sự thay đổi bất ngờ này của chính quyền B́nh Nhưỡng.
Ông chỉ ra sự gay gắt trong những phát ngôn phản đối Hàn Quốc của Kim Yo Jong rơ ràng đă tăng lên một mức độ chưa từng thấy trong ít nhất 2 năm qua. Điều này khiến giới chức ở cả hai bờ Thái B́nh Dương buộc phải chú ư.
Ngay sau những đe dọa của Kim Yo Jong, Triều Tiên cho nổ bom phá hủy văn pḥng liên lạc chung với Hàn Quốc, cắt đứt các kênh giao tiếp giữa hai bên, thậm chí tuyên bố tăng viện quân tới biên giới.
Tiếp đó, Kim Yo Jong thẳng thừng lên án Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae In v́ không hành động hoặc cải thiện quan hệ giữa hai quốc gia trên bán đảo Triều Tiên.
Câu hỏi đặt ra là tại sao Kim Yo Jong là người đưa ra những thông điệp gay gắt như vậy chứ không phải ông Kim Jong Un.
Theo tác giả William Jeynes, để hiểu được tại sao, cần t́m hiểu một số yếu tố. Thứ nhất, cả ngôn từ và hành động của Kim Yo Jong đều được đưa ra ở mức độ rất cao. Bà đặc biệt nhắm đến Tổng thống Hàn Quốc, cáo buộc ông là "một người thô lỗ" với "hành vi thô thiển".
Thứ hai, bà tuyên bố ḿnh "đang thực hiện quyền hạn được nhà lănh đạo tối cao cho phép". Thứ ba, sự chỉ trích của người phụ nữ này đối với Mỹ dè dặt hơn nhiều so với những tuyên bố của các lănh đạo Triều Tiên trước kia.
Trong khoảng 6-7 thập niên qua, Triều Tiên thường lên án Mỹ rất thẳng thừng. Nhưng lần này, dù tỏ ra thất vọng không đạt được tiến bộ trong các cuộc hội đàm với Tổng thống Trump và đề nghị Mỹ hăy chú tâm vào việc của ḿnh, Kim Yo Jong lại dành cuộc chiến ngôn từ mạnh mẽ nhất cho Seoul.
Tất cả những thực tế kể trên có thể có 2 lư do, theo giáo sư Jeynes.
Thứ nhất, và quan trọng nhất, mức độ uy lực của Kim Yo Jong khi liên tiếp cảnh báo và hành động chống lại Hàn Quốc cho thấy bà đă trở thành một nhân vật lănh đạo chủ chốt ở Triều Tiên.
Điều đó chứng tỏ người phụ nữ này có thể sẵn sàng điều hành đất nước trong trường hợp anh trai Kim Jong Un vắng bóng. Thời gian gần đây đă xuất hiện nhiều đồn đoán về sức khỏe của Chủ tịch Triều Tiên v́ ông ít khi xuất hiện ở các sự kiện công khai.
Hồi tháng 4, nhiều người nghi ngờ sức khỏe của Kim Jong Un đă chú ư đến một gương mặt ít được nhắc đến, Kim Pyong Il - chú ruột của Kim Jong Un - như một ứng viên có khả năng lên nắm quyền. Tuy nhiên, có vẻ như Kim Jong Un đă tin tưởng em gái ông hơn người chú năm nay 65 tuổi.
Lư do thứ 2 giải thích cho việc Kim Yo Jong chứ không phải Kim Jong Un đích thân phản đối Hàn Quốc, có thể là bởi nó sẽ để ngỏ cánh cửa cho Tổng thống Trump hành động nếu muốn xóa bỏ những khác biệt giữa hai nước mà không ảnh hưởng nhiều đến cá nhân nhà lănh đạo tối cao của Triều Tiên.
Kim Jong Un có lẽ đang lo Tổng thống Trump thất cử nhiệm kỳ 2, và do quan hệ đặc biệt giữa hai người, ông tin ḿnh có cơ hội tốt nhất để đạt tiến bộ với Tổng thống thứ 45 của Mỹ. B́nh Nhưỡng thậm chí có thể coi những thông điệp đe dọa của Kim Yo Jong chủ yếu nhắm đến Hàn Quốc như cách tốt nhất để lôi kéo ông Trump vào bàn đàm phán và xóa bỏ cấm vận.