Donald Trump và Trung Cộng: Một bước lui, hai bước lùi qua câu chuyện Huawei

06/19/20

Ngày 2 tháng 12 năm 2016, cú điện thoại và cuộc trò chuyện khoảng 10 phút từ tổng thống Thái Anh Văn của Đài Loan gọi chúc mừng Donald Trump đắc cử tổng thống đã gây sự chú ý đặc biệt của thế giới.


Điều này làm cho Trung Cộng rất giận dữ bởi đây là lần đầu tiên một tổng thống Mỹ nói chuyện trực tiếp với tổng thống Đài Loan trong gần 40 năm, kể từ khi Hoa Kỳ thiết lập bang giao với Trung Cộng vào năm 1979.

Trump đi xa hơn khi mạnh mẽ tuyên bố sau đó là, ông muốn nói chuyện với ai là việc của ông và chính sách "Một Trung Hoa" (One-China Policy), xem Đài Loan thuộc Trung Cộng chẳng có ý nghĩa gì với ông. Bravo! Những người ủng hộ Trump xem đó là thái độ cứng rắn của vị tân tổng thống nước Mỹ, người cho thấy sẽ có một thái độ đối đầu mạnh mẽ với Trung Cộng. Người "nói là làm".

Nhưng cuộc nói chuyện với Tập Cận Bình ngay sau khi Trump chính thức bước vào Bạch Ốc, đã thay đổi hoàn toàn việc "nói là làm" đó. Trong tuyên bố chung giữa hai quốc gia vào tháng 2 năm 1997, Trump cho biết Hoa Kỳ sẽ tuân thủ chính sách "Một Trung Hoa" (the US government adheres to the One China policy) theo "yêu cầu của Tập Chủ Tịch".

Hơn vậy, trả lời phỏng vấn với Reuters vào tháng Tư sau khi đã mời Tập Cận Bình sang Mỹ và gặp gỡ tại khu nghỉ mát của Trump ở Floria, khi được hỏi liệu ông sẽ nói chuyện với bà Thái Anh Văn lần nữa không thì Trump bảo rằng "Tôi đã tạo được mối quan hệ cá nhân rất tốt với Tập Chủ Tịch. Tôi không muốn gây khó khăn cho ông ta, tôi chắc chắn sẽ hỏi ý ông trước" ("I have established a very good personal relationship with President Xi. So I wouldn't want to be causing difficulty right now for him, I would certainly to speak to him first" - (phỏng vấn Reuters vào ngày 27 tháng Tư năm 2017). Trump từ chối nói chuyện điện thoại lần thứ nhì với bà Thái Anh Văn và không hề liên lạc với bà từ đó đến nay, ngay cả khi bà tái đắc cử tổng thống trong năm nay.

Trong khi tuyên bố và tỏ thái độ sẽ "chống" Trung Cộng, câu chuyện với Đài Loan là một trong những bằng chứng khởi đầu cho thấy thái độ cùng các chính sách của Donald Trump với Trung Cộng có thể thay đổi tức thời như thế nào. Trump cần Trung Cộng cho các cuộc thương thuyết với Bắc Hàn, đến bây giờ xem như con số không, khi quay 180 độ với tuyên bố của mình về Đài Loan.

Nó cũng là một chính sách bất nhất trong ba năm qua của Donald Trump với Trung Cộng, bị xem là nhắm đến các lợi ích cá nhân, đảng phái hơn là chính sách và lợi ích quốc gia.

Hãy xem lịnh chế tài với hãng ZTE của Trung Cộng là một ví dụ khác. ZTE vi phạm lịnh cấm vận Iran và Bắc Hàn khi bán thiết bị cho hai quốc gia này. Tháng Tư năm 2018, Bộ Thương Mại ra lịnh chế tài ZTE, cấm các hãng bán dẫn của Mỹ bán hàng cho ZTE trong vòng bảy năm. Đến tháng Bảy, sau một cuộc nói chuyện với Tập Cận Bình, Donald Trump bỏ lịnh chế tài.

Lý do có thể nhiều người nhận thấy: điều này xảy ra chỉ vài tháng trước cuộc bầu cử giữa khóa 2018, Trump cần nhượng bộ Bắc Kinh để có những thỏa thuận thuyết phục cử tri. Nhưng kết quả thì đảng Dân Chủ vẫn thắng đậm, giành lại Hạ Viện về tay mình.

Đôi ngày qua là câu chuyện thời sự về Huawei, tập đoàn thiết bị viễn thông đứng đầu thế giới và đang cố qua mặt Samsung để dẫn đầu cả về điện thoại. Huawei là một tập đoàn có sự hậu thuẫn của Bắc Kinh và hoạt động tại khoảng 170 quốc gia, có vị trí đáng kể trong kỹ thuật viễn thông 5G.

Hồi năm trước, Hoa Kỳ đã cấm các hãng Mỹ làm ăn, mua thiết bị 5G của Huawei vì lý do an ninh quốc gia. Hoa Kỳ còn vận động và hăm dọa Châu Âu cùng các quốc gia khác nếu hợp tác với Huawei, dù vai trò của Mỹ với thế giới xem ra đã không mấy còn giá trị.

Dù rủi ro với Huawei là điều có thật, cộng đồng tình báo và lãnh đạo các tập đoàn kỹ thuật cao của Hoa Kỳ đều có những cảnh báo về vấn đề an ninh quốc gia khi làm ăn với Huawei. Nhưng như đã thấy, Bộ Thương Mại một lần nữa vừa công bố cho phép các hãng Mỹ được phép làm việc với Huawei để thiết lập các tiêu chuẩn cho kỹ thuật 5G. Hay nói khác hơn, cho phép các hãng Mỹ chia sẻ các kỹ thuật với Huawei. Một dấu hiệu cho thấy lịnh chế tài với Huawei đã bị thay đổi đáng kể và sẽ chẳng gây ngạc nhiên nếu có sự bất ngờ khác, như đã từng xảy ra với ZTE.

Tại sao vậy? Bởi chỉ còn vài tháng nữa là đến cuộc bầu cử tổng thống và ưu tiên hàng đầu của Trump lúc này là phải tái đắc cử bằng mọi giá. Trong cuốn sách mới của cựu cố vấn an ninh quốc gia John Bolton - một chính khách diều hâu chống Trung Cộng thật sự, ông cũng cho biết rằng Donald Trump đã sử dụng ZTE và Huawei để thoả thuận với Bắc Kinh và nhờ Tập Cận Bình giúp đỡ cho cuộc tái tranh cử của mình vào tháng 11 tới, bất kể lợi ích và an ninh quốc gia.

Thông báo của Bộ Thương Mại Hoa Kỳ về Huawei được đưa ra đồng lúc với cuộc họp đầy bất ngờ giữa Ngoại trưởng Mike Pompeo và Dương Khiết Trì, Ủy Viên Bộ Chính Trị Trung Cộng tại Hawaii hôm thứ Tư. Nếu tuyên cáo của Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ chỉ ngắn gọn về cuộc họp là "sự cần thiết cho những thoả thuận đối ứng về thương mại, an ninh, ngoại giao giữa hai quốc gia, cần có sự minh bạch, chia sẻ thông tin để chống trả đại dịch hiện nay và tương lai" (đăng trên trang mạng Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ) thì phía Trung Cộng ra tuyên bố như một mệnh lệnh với Hoa Kỳ rằng, "Không can dự vào vấn đề Hồng Kông, Đài Loan, Tân Cương và hợp tác là chọn lựa đúng đắn duy nhất" (theo Tân Hoa Xã ngày 06/18/2020). Trung Cộng ắt có lý do để tuyên bố mạnh mẽ như vậy.

Hơn ba năm qua, với những tuyên bố hùng hổ bề mặt cùng cuộc chiến tranh thương mại kéo dài với hàng chục cuộc thương lượng, Trump chỉ dừng lại ở "Giai đoạn Một" không mang nhiều ràng buộc và cam kết từ Trung Cộng. Trump nói trong cuộc họp với Thống Đốc Iowa hôm đầu tháng Năm rằng, "Hy vọng, họ sẽ giữ lời. Chúng ta sẽ thấy. Có thể có và có thể không. Chúng ta sẽ biết thôi" (“Hopefully, they're going to keep the deal. We'll see. They may, they may not. We’re going to find out” vào ngày 09 tháng 5 2020). Một chính sách ngoại giao "hy vọng"? Đó là sự tái thú nhận của Trump khi trả lời phỏng vấn trên đài Fox một ngày trước đó rằng, "đang có khó khăn với Trung Quốc" ("I'm having a very hard time with China" trên Fox & Friends ngày 8 tháng Năm 2020)

Lui một bước để lùi thêm ... hai bước trước Trung Cộng, Trump xem ra không phải đối thủ của Tập Cận Bình lắm mưu mô. Hơn thế nữa, Trump sẵn sàng nhượng bộ Bắc Kinh để đánh đổi lợi ích quốc gia cho quyền lợi chính trị của mình, qua những vụ Đài Loan, ZTE hay Huawei nói trên, cùng vô số điều khác.

Với chính nước Mỹ và Đài Loan còn như vậy, điều gì khiến người ta tin rằng Donald Trump sẽ đem lại dăm lợi ích nào đó cho Việt Nam?

06/19/2020
Nhã Duy

Trump dám bắt chước Nixon lắm à..lúc trước thằng kia dâng miền nam cho tàu...bây giờ thằng nầy xa lánh biển đông không thèm đi dạo trên biển đông nửa để tàu mặc sức tung hoành theo ý muốn..như vậy thì chết mẹ thằng vc rồi...cũng đáng thôi..chết cho xong.

Đây la vị TT nói dóc và nhu nhược nhất mọi thời đại ( cứ xem trump cư xử với Tập và Ủn )