Bất chấp sự ngăn cản của Mỹ, Trung Quốc đă mua và nắm giữ quá nửa cổ phần hăng chế tạo động cơ máy bay Motor Sich của Ukraine
Ukraine đă bán hơn một nửa cổ phần của công ty chế tạo động cơ máy bay Motor Sich cho các công ty Trung Quốc. Trước đó, ông John Bolton, cựu cố vấn an ninh quốc gia Hoa Kỳ, đă đích thân đứng ra ngăn chặn vụ giao dịch này, nhưng ông Vyacheslav A. Boguslayev, chủ tịch Công ty chế tạo động cơ hàng không Ukraine Motor Sich, cho biết.
Với việc mua được và kiểm soát quá nửa cổ phần của Nhà máy Motor Sich, Trung Quốc đă có được bước tiến quan trọng trong việc kiểm soát thiết kế và sản xuất động cơ máy bay.
Nỗ lực lần thứ hai thành công của Trung Quốc
Theo trang mạng tin tức Nga “ukraina.ru” ngày 14/12, ông Boguslayev đă tuyên bố trong một cuộc trả lời phỏng vấn các phóng viên truyền thông vào ngày 13/12 rằng: hoạt động của công ty đang đối mặt với một số vấn đề kinh tế. “Chúng tôi có thể phải đóng cửa nhà máy, cũng có thể phải sa thải bớt nhân viên. Đó là vấn đề chúng tôi đang gặp phải”.
Sau đó, Boguslayev đă chuyển chủ đề này sang Trung Quốc: “Chúng tôi quyết định t́m một nhà đầu tư. Có người đă nói với chúng tôi “nhà đầu tư” là ai, và sau đó chúng tôi đă đi Trung Quốc và đàm phán với họ. Các cổ đông (của công ty) đă hoàn thành các giao dịch (với Trung Quốc) trên sàn giao dịch của chúng tôi. Tôi (cũng) đă bán cổ phiếu (công ty) của cá nhân tôi”.
Trang web tin tức “ukraina.ru” của Nga ngày 14/12 đưa tin Trung Quốc đă mua được quá bán cổ phần của Công ty Motor Sich.
“Nếu chúng tôi không t́m được họ (công ty Trung Quốc), bạn sẽ không thể đứng đây và chúng ta cũng không trao đổi như thế này được” - Theo mạng tin tức Nga “rossaprimavera.ru”, ông Boguslavyev cũng đă nói với các phóng viên truyền thông có mặt một câu như vậy.
Ngoài ra, theo mạng tin tức “ukrnews24” ngày 14/12 dẫn các nguồn tin nói rằng vụ giao dịch này hiện đang được Ủy ban chống lũng đoạn của Ukraine xem xét.
Ông Boguslayev tiết lộ: Ngoài việc mua cổ phiếu, công ty Trung Quốc cũng đă hứa sẽ đầu tư 250 triệu USD vào nhà máy trong ṿng hai năm. “Điều này sẽ giúp công ty tiếp tục hoạt động” - ông Boguslayev nói.
Mạng tin tức “ukrnews24” ngày 14/12đưa tin về vụ giao dịch thành công của Trung Quốc.
Như thế là nỗ lực lần thứ hai của Trung Quốc để mua cổ phần kiểm soát công ty sản xuất động cơ “Motor Sich” của Ukraine đă thành công. Trước đó, nỗ lực đầu tiên của họ trong năm 2017 đă thất bại do t́nh h́nh an ninh ở Ukraine. Lần này mặc dù ông John Bolton, cựu Cố vấn An ninh Quốc gia của Mỹ, đă đích thân xuất hiện hôm 26/8 nhưng vẫn không thể ngăn cản được vụ giao dịch.
Ông Anatoly Mares, Giám đốc quan hệ công chúng của Motor Sich Ukraine, cho biết mặc dù ông John Bolton không tán thành, nhưng Công ty Hàng không Thiên Kiêu Bắc Kinh (Beijing Skyrizon Aviation) và Tập đoàn Tín Uy (Xinwei Group) của Trung Quốc đă mua được hơn 50% cổ phần của Motor Sich.
Cựu Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ John Bolton đă trực tiếp tới Ukraine ngăn cản vụ giao dịch này nhưng không thành công.
The Wall Street Journal của Mỹ dẫn lời các nguồn tin cho biết, ông Bolton đă t́m cách ngăn chặn Trung Quốc mua công ty Ukraine này. Nhà Trắng cho rằng việc mua được nhà máy này sẽ cung cấp cho Trung Quốc công nghệ quốc pḥng quan trọng. Một phát ngôn viên của chính phủ Mỹ cho biết sự can dự của ông Bolton trong vấn đề này cho thấy vụ giao dịch này có ảnh hưởng đến lợi ích an ninh quốc gia của Mỹ.
Trung Quốc được lợi ǵ khi nắm giữ đa số cổ phần Motor Sich?
Motor Sich là nhà sản xuất động cơ duy nhất mà Liên Xô cũ và Nga sử dụng để sản xuất động cơ cho tất cả các loại máy bay trực thăng. Măi đến năm 2014, Nga mới có thể sản xuất được trên lănh thổ của ḿnh phiên bản mới nâng cấp của loại động cơ TV3-117 được trang bị cho máy bay trực thăng quân sự Nga. Mặc dù vậy, Motor Sich vẫn là nhà cung cấp chính động cơ cho rất nhiều máy bay trực thăng ḍng “Mi” và “Kamov” hiện đang được sử dụng trên toàn thế giới.
Máy bay trực thăng vận tải hạng nặng của Nga Mi-26T2V lắp động cơ do Motor Sich sản xuất.
Motor Sich là nhà sản xuất duy nhất động cơ D-136 cho máy bay trực thăng hạng nặng Mi-26. Ngoài ra, Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA) và một số công ty dân dụng Trung Quốc vẫn đang sử dụng hơn 400 máy bay trực thăng Mi-8, Mi-17, Mi-171, Ka-28, Ka-31, Ka-32 đă mua của Nga.
Chuyên gia quân sự Nga Vasily Kashin chỉ rơ: Motor Sich đă chuyển giao công nghệ đại tu động cơ sê-ri TV3-117 cho Trung Quốc, v́ vậy Trung Quốc đă có thể kéo dài tuổi thọ của nó. Một khi đă kiểm soát được nhà sản xuất động cơ Ukraine này, Trung Quốc sẽ đơn giản hóa và giảm đáng kể chi phí bảo tŕ đội máy bay trực thăng khổng lồ của họ, đồng thời c̣n có khả năng nâng cấp chúng. Ư nghĩa đôívới việc kiểm soát thiết kế và sản xuất động cơ th́ đă quá hiển nhiên.
Máy bay huấn luyện phản lực L-19 hiện đại của Trung Quốc được lắp động cơ AI-222-25F do nhà máy Motor Sich chế tạo.
Ngoài ra, Motor Sich cũng sản xuất loại động cơ phản lực R95-300 có tuổi thọ ngắn, được sử dụng cho nhiều loại tên lửa hành tŕnh tốc độ cận âm khác nhau, trong đó bao gồm tên lửa hành tŕnh tầm trung. Công ty này c̣n có nhiều kinh nghiệm trong việc sản xuất các loại động cơ khác nhau cho máy bay vận tải, bao gồm cả động cơ D-18T cho loại máy bay vận tải hạng nặng An-124. Tất cả đều rất cần cho những dự án quân sự hiện tại của Trung Quốc và họ có thể lợi dụng tiềm năng công nghệ hiện có của công ty cùng các hồ sơ công nghệ rất hữu ích thời Liên Xô cũ.
Theo các tin tức trước đây của Russia Today (RT), nhà máy sản xuất động cơ hàng không duy nhất ở Ukraine này được xây dựng vào năm 1907. Năm 2016, công ty đă đóng cửa và sáp nhập với Tập đoàn Công nghiệp Quốc pḥng của Ukraine.