Vụ thử tên lửa của Triều Tiên hôm 14.5 đă gây chấn động cả thế giới. Nhưng ông lớn Trung Quốc th́ cảm thấy bị Triều Tiên làm cho mất mặt. Đơn giản bởi v́ Triều Tiên thử tên lửa vào đúng dịp quan trọng.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận B́nh và nhà lănh đạo Triều Tiên Kim Jong-un.
Theo CNN, trước đó, Trung Quốc đă bày tỏ thành ư khi mời Triều Tiên tham dự hội nghị.
Nhưng ngay trước khi ông Tập có bài phát biểu tại lễ khai mạc, Triều Tiên lại phóng tên lửa từ một căn cứ gần biên giới với Trung Quốc. Tên lửa bay được khoảng 700km trước khi rơi xuống biến Nhật Bản.
Trong hội nghị, ông Tập đă nhắc đến tầm quan trọng của “sự hợp tác hài ḥa” với các nước khác. Dường như sự ḥa hợp đó đă bị phá hỏng bởi vụ phóng tên lửa Triều Tiên.
Các nhà phân tích nhận định, Triều Tiên đă không khôn ngoan khi phóng tên lửa vào thời điểm này. Nhưng B́nh Nhưỡng có thể đă tính toán dựa trên yếu tố kỹ thuật và thời tiết.
Vụ phóng tên lửa vào dịp khai mạc hội nghị quan trọng chắc chắc sẽ không được Trung Quốc hưởng ứng.
Ông Kim vui mừng sau khi phóng tên lửa thành công.
“Trung Quốc chắc chắn sẽ hết sức không hài ḷng”, Tong Zhao, chuyên gia phân tích chính sách toàn cầu tại Trung tâm Carnegie-Tsinghua ở Bắc Kinh nói.
Ông Zhao chỉ ra mối quan hệ Trung Quốc-Triều Tiên đang ở mức thấp, trong bối cảnh Mỹ hối thúc Bắc Kinh kiềm chế chương tŕnh hạt nhân của B́nh Nhưỡng.
Hồi đầu tháng này, truyền thông nhà nước Triều Tiên cảnh báo Trung Quốc đă đến “giới hạn đỏ” trong quan hệ hai nước, v́ Bắc Kinh ‘nhảy theo điệu của Mỹ”.
Đáp trả lại thông điệp của Triều Tiên, Thời báo Hoàn Cầu, ấn phẩm phụ của Nhân dân Nhật báo, cơ quan ngôn luận Đảng Cộng sản Trung Quốc cảnh báo, “Bắc Kinh sẽ phản ứng theo cách thức chưa từng có nếu Triều Tiên tiếp tục thử hạt nhân".
Nhà nghiên cứu Cheong Seong Chang tại Viện Sejong ở Hàn Quốc, nói với NK News rằng việc Trung Quốc-Triều Tiên căi nhau công khai trên mặt báo là điều rất hiếm gặp.
Ông Tập ca ngợi Vành đai và Con đường là "dự án của thế kỷ".
"Không dễ t́m được tiền lệ cho việc Triều Tiên chỉ trích Trung Quốc trừ một vài lần trong quá khứ”, ông Chang nói. "T́nh h́nh hiện tại cho thấy quan hệ song phương đang căng thẳng nghiêm trọng”.
Tại khu vực biên giới hai nước, một dự án được đầu tư 30 tỷ nhân dân tệ, khởi xướng năm 2011 nhằm thúc đẩy giao thương giữa Trung Quốc và Triều Tiên cũng bị dừng lại không lư do.
Ông Zhao cho rằng, vụ phóng tên lửa mới nhất cho thấy Triều Tiên không hề quan tâm đến thái độ của Trung Quốc hay những thách thức mà đồng minh quan trọng nhất đang phải đối mặt.
Trong khi đó, phát ngôn viên Nhà Trắng Sean Spicer kêu gọi “tất cả quốc gia, bao gồm Trung Quốc, áp đặt lệnh trừng phạt mạnh mẽ hơn nữa nhằm vào Triều Tiên”.
Hiện chưa rơ Bắc Kinh sẽ đáp trả hành động của B́nh Nhưỡng ra sao. Nhưng Triều Tiên phụ thuộc lớn vào nguồn hàng hóa và khí đốt từ Trung Quốc.
Ông Zhao nhận định, Triều Tiên vẫn cần khoảng thời gian dài để làm chủ công nghệ phóng tên lửa đạn đạo xuyên lục địa, tầm bắn đến Mỹ.
Nhưng ở thời điểm hiện tại, năng lực răn đe hạt nhân của Triều Tiên trong khu vực đă khiến Trung Quốc hết sức quan ngại.