Những năm gần đây. Số lượng lao động VN đi làm việc ở nước ngoài qua các đường dây đưa người lao động bất hợp pháp, hay c̣n gọi là lao động chui, ngày càng gia tăng. Điều đáng nói là nhiều người bỏ ra rất nhiều tiền để bằng mọi cách đi sang nước ngoài t́m việc, bất chấp nguy cơ bị lừa gạt và đối mặt với những rủi ro.
Nếu như trước đây, dù là lao động chui không có giấy tờ sang châu Âu vẫn có thể kiếm được việc làm, th́ hiện nay t́nh h́nh đă khác. Giấc mơ đổi đời chưa thấy đâu, chỉ thấy t́nh trạng thất nghiệp và rủi ro mà những người lao động chui phải đối diện ngày càng cao.
Ghi nhận tại CHLB Đức - 1 trong số những quốc gia có đông người Việt sinh sống nhất tại châu Âu hiện nay. Càng vào cuối năm th́ trên các hội nhóm người Việt ở Đức, càng nhiều người đăng tin t́m việc. Phần lớn trong số họ là lao động chui. Nhiều người để ẩn danh nhưng cũng có người công khai là "không quần áo - kqa."
- "Nam thanh niên kqa đă đứng bếp được một thời gian, biết nấu đồ Thái quán tỉnh, anh chị nào cần inbox em ạ".
- "Em nữ thợ nail kqa cần t́m việc thợ nail, đi làm luôn ạ".
Tiếng lóng "không quần áo" chỉ người lao động chui vốn không c̣n xa lạ với cộng đồng Kiều bào. Hiện không có con số thống kê chính xác nào về số lượng lao động chui người Việt tại châu Âu. Nhưng trên một số trang MXH về giao dịch việc làm, lao động chui người Việt luôn tấp nập. Điều này cho thấy số lượng lao động chui không hề nhỏ.
Ông Hoàng Đ́nh Thắng - Chủ tịch Liên Hiệp Hội Người Việt Nam tại châu Âu, cho biết: "Có một số chủ lao động chấp nhận tuyển lao động chui v́ quy mô sản xuất hay kinh doanh của hộ nhỏ, hoặc là họ kinh doanh và sản xuất không phù hợp với pháp luật. Một phần nữa, những người lao động chui là những người quen biết với các chủ lao động, cho nên cũng có thể tham gia hoạt động chui này".
Nhưng t́nh h́nh hiện nay đă thay đổi. Trên một nhóm công khai có tới hơn 70.000 thành viên, những bài viết t́m việc làm liên tục được đăng tải. Điều đó cho thấy lao động chui giờ rất khó t́m được việc làm.
"Trước đây nếu thuê những người không có giấy tờ hợp lệ từ VN sang th́ người chủ có thể tiết kiệm được lên tới 70% chi phí nhân viên, nhưng hiện tại th́ cảnh sát rất gắt gao đối với vấn đề lao động chui. Nếu bị phát hiện, người chủ có thể bị phạt tới vài chục ngh́n euro", chủ một nhà hàng Việt tại Berlin cho biết.
Ngay cả với những lao động chui đă sang Đức từ vài năm trước, dù may mắn kiếm được việc làm, th́ bây giờ cũng thấm mùi rủi ro từ hoàn cảnh lao động bất hợp pháp.
"Kiếm tiền rất khó khăn do công việc th́ ít, người thất nghiệp th́ nhiều. Đi làm rất vất vả, giấy tờ không có, cũng chỉ đi làm công việc chân tay cho người Việt ở đây thôi. Lúc đầu chưa quen việc, ḿnh làm tới 14-16 tiếng mỗi ngày. Công việc th́ không ổn định", một lao động người Việt tại Đức cho biết.
Kinh tế châu Âu chưa có dấu hiệu khởi sắc, các nước ngày càng siết chặt chính sách nhập cư. Các cơ quan chức năng liên tục tiến hành truy quét, khiến sự mạo hiểm và đánh đổi của những người lao động chui ngày càng rơ rệt.
"Tôi khuyên mọi người bỏ ư định đi lao động ở châu Âu không qua con đường chính thống, bởi chịu rất nhiều rủi ro với bản thân trong quá tŕnh di chuyển, mà vụ án 39 người Việt Nam thiệt mạng là một điển h́nh. Hơn nữa, không thể mua bảo hiểm y tế, sẽ rất khó khăn khi gặp các vấn đề sức khỏe. Và sống chui lủi. Khả năng bị giam giữ và trục xuất khá cao. Ở nhiều nước châu Âu, chính quyền không thừa nhận hợp lư hóa đối với giấy tờ tùy thân của người từ VN, kể cả vấn đề xin tị nạn cũng rất khó dù đă sinh sống ở đó rất lâu", ông Hoàng Đ́nh Thắng cho biết.
"Thời tiết bên này thật ra không phù hợp, rất là khắc nghiệt. Tôi nghĩ rằng ai muốn sang đây hăy t́m hiểu thật kỹ thông tin, đi theo con đường chính thống", một lao động người Việt khuyên.