Phương Tây bất đồng trước các cuộc không kích của Anh, Mỹ chống Houthi. Ngày 12/1, Italy, Tây Ban Nha và Pháp gây chú ư khi không tham gia vào các cuộc không kích của Mỹ và Anh chống lại nhóm Houthi ở Yemen và không kư một tuyên bố mà 10 quốc gia đưa ra nhằm biện minh cho các cuộc tấn công.
Sự khác biệt trên đă bộc lộ chia rẽ ở phương Tây về cách đối phó với Houthi, lực lượng đă nhắm mục tiêu vào các tàu dân sự ở Biển Đỏ trong nhiều tuần qua. Máy bay chiến đấu, tàu và tàu ngầm của Mỹ và Anh đă tiến hành hàng chục cuộc không kích khắp Yemen trong đêm để trả đũa các cuộc tấn công liên tục của Houthi vào một trong những tuyến đường vận chuyển thương mại bận rộn nhất thế giới.
Máy bay Typhoon của Không quân Hoàng gia Anh trở lại Akrotiri sau khi không kích mục tiêu Houthi ở Yemen đêm 11/1. Ảnh: Reuters
Các quan chức Mỹ cho biết Hà Lan, Australia, Canada và Bahrain đă hỗ trợ hậu cần và t́nh báo cho chiến dịch này. Ngoài ra, Đức, Đan Mạch, New Zealand và Hàn Quốc đă kư vào tuyên bố chung với 6 quốc gia kể trên để biện minh cho các cuộc không kích và cảnh báo về các hành động tiếp theo để bảo vệ thương mại qua Biển Đỏ nếu Houthi không chịu lùi bước.
Văn pḥng Thủ tướng Italy giải thích rằng nước này đă từ chối kư vào tuyên bố chung và từ chối tham gia vào các cuộc tấn công v́ muốn theo đuổi chính sách "b́nh tĩnh" ở biển Đỏ.
Trong khi đó, Pháp tỏ ra lo ngại nếu tham gia các cuộc tấn công do Mỹ dẫn đầu, họ sẽ mất đi mọi đ̣n bẩy trong các cuộc đàm phán nhằm xoa dịu căng thẳng giữa Hezbollah và Israel. Pháp tập trung phần lớn hoạt động ngoại giao trong những tuần gần đây vào việc tránh leo thang xung đột ở Lebanon.
Cùng ngày, Người phát ngôn của Liên Hợp Quốc cho biết cơ quan này “rất quan ngại” về t́nh trạng leo thang sau khi các máy bay chiến đấu, tàu và tàu ngầm của Mỹ và Anh tiến hành hàng chục cuộc không kích khắp Yemen trong đêm nhằm trả đũa lực lượng Huthi v́ trong nhiều tháng qua đă tấn công vào tàu vận tải qua lại trên Biển Đỏ.
Người phát ngôn Liên Hợp Quốc Stephane Dujarric nhấn mạnh: “Tổng thư kư nhấn mạnh sự cần thiết phải tránh những hành động có thể làm t́nh h́nh ở Yemen trở nên tồi tệ hơn. Ông kêu gọi thực hiện mọi nỗ lực để đảm bảo rằng Yemen theo đuổi con đường ḥa b́nh và không làm gián đoạn tiến tŕnh nhằm chấm dứt xung đột ở Yemen. Như Tổng thư kư đă nói, mọi gián đoạn giao thông trên tuyến đường thủy ở Ấn Độ Dương, Biển Đỏ, hay kênh đào Suez có thể có tác động thảm khốc đến t́nh h́nh kinh tế toàn cầu và tác động vô cùng lớn đến t́nh h́nh nhân đạo”.
Các nhân chứng xác nhận các vụ nổ tại các căn cứ quân sự gần sân bay ở thủ đô Sanaa và Taiz, thành phố lớn thứ 3 của Yemen, một căn cứ hải quân tại cảng Hodeidah ở Biển Đỏ của Yemen và các địa điểm quân sự ở tỉnh ven Hajjah.
Người phát ngôn Nhà Trắng John Kirby cho biết các cuộc tấn công đă nhắm vào khả năng lưu trữ, phóng và tên lửa dẫn đường tên lửa hoặc máy bay không người lái của Houthi và tác động của các cuộc không kích này đang được đánh giá.
Houthi, lực lượng đă kiểm soát phần lớn Yemen trong gần một thập kỷ, cho biết 5 tay súng của họ đă thiệt mạng trong tổng số 73 cuộc không kích. Nhóm này tuyên bố sẽ trả đũa và tiếp tục tấn công tàu bè trên biển đổ, hành động mà họ cho là nhằm hỗ trợ Hamas.
Một số tàu chở dầu lớn đă chuyển hướng khỏi Biển Đỏ sau khi Mỹ và Anh tấn công vào các mục tiêu của Houthi ở Yemen, trong bối cảnh quốc tế ngày càng lo ngại về nguy cơ cuộc chiến Israel-Hamas lan ra khu vực.
Trong một dấu hiệu leo thang hơn nữa, Iran hôm qua đă bắt giữ một tàu chở dầu thô của Iraq đang trên đường đến Thổ Nhĩ Kỳ. Vụ việc xảy ra gần eo biển Hormuz, giữa Oman và Iran vốn là một tuyến đường vận chuyển quan trọng khác đối với thương mại toàn cầu. Giá dầu đă tăng khoảng 3% với giá dầu thô Brent giao dịch trên 80 USD. Nhiều công ty vận tải biển trong những tuần gần đây đă chọn cách tránh khu vực Biển Đỏ do rủi ro ngày càng cao.
VietBF@ sưu tập