Bản khai và lệnh khám xét tư dinh Mar-a-Lago của cựu Tổng thống Donald Trump đă được bộ Tư pháp công bố, nhưng vẫn c̣n nhiều câu hỏi chưa được giải đáp xung quanh vụ việc.
Tài liệu - mà FBI đă đệ tŕnh để xin lệnh khám xét tư dinh của ông Trump - cung cấp thông tin chi tiết mới về khối lượng và cấp độ mật của những hồ sơ được thu hồi trong 15 hộp tài liệu từ Mar-a-Lago hồi tháng 1, một năm sau khi cựu tổng thống tự ư mang chúng, và nhiều hơn thế nữa, ra khỏi Nhà Trắng.
Văn bản cho thấy một quá tŕnh dài và phức tạp trong suốt hơn 1,5 của chính phủ trong việc thực hiện các bước nhằm đ̣i lại số hồ sơ trước khi đột kích Mar-a-Lago, cùng với quá tŕnh sơ khởi điều tra vụ việc.
Tuy nhiên, vẫn c̣n rất nhiều câu hỏi được đặt ra xung quanh vụ việc, cũng như điều mà ông Trump có thể phải đối mặt, một phần v́ khoảng một nửa hồ sơ đă bị bôi đen để bảo mật.
Bản khai mà FBI đệ tŕnh để xin lệnh khám xét tư dinh của ông Trump. Ảnh: AP.
Một quan chức của Bộ Tư pháp trong tháng này mô tả cuộc điều tra vẫn c̣n ở giai đoạn đầu. Các quan chức t́nh báo sẽ đồng thời tiến hành đánh giá bất rủi ro tiềm ẩn với an ninh quốc gia từ hành động của ông Trump.
Theo đó, có những nguy cơ pháp lư mà ông Trump có thể phải đối mặt.
FBI chính xác đang điều tra ǵ?
Cho đến nay, không có hồ sơ pháp lư nào của chính phủ được công bố chỉ đích danh ông Trump, hoặc bất kỳ ai khác, là mục tiêu tiềm năng của cuộc điều tra. Tuy nhiên, trát ṭa và bản khai kèm theo cho thấy rơ ràng cuộc điều tra đang được tiến hành và theo hướng h́nh sự.
Bộ đang điều tra các vi phạm tiềm ẩn đối với nhiều đạo luật, bao gồm quy chế của Đạo luật Gián điệp quy định về việc thu thập, truyền hoặc làm mất thông tin quốc pḥng. Những điều luật khác được đề cập đến trong các cuộc điều tra liên bang bao gồm cắt, xé, di dời, phá hỏng, thay đổi hoặc làm sai lệch hồ sơ.
Cuộc điều tra bắt đầu lặng lẽ sau khi Cục Quản lư Lưu trữ và Hồ sơ Quốc gia tŕnh vụ việc lên Bộ Tư pháp.
Cơ quan này đă thu hồi 15 hộp hồ sơ từ Mar-a-Lago vào tháng 1; 14 hộp trong số đó được phát hiện có chứa thông tin mật. Bản khai của FBI cho biết các quan chức đă t́m thấy 184 tài liệu có đánh dấu mật ở cấp độ khác nhau, trong đó có tài liệu chứa thông tin cực kỳ nhạy cảm. Một số có ghi chú viết tay của ông Trump.
FBI đă dành nhiều tháng để điều tra cách thức các tài liệu được chuyển từ Nhà Trắng đến Mar-a-Lago, và liệu có bất kỳ hồ sơ mật nào khác vẫn c̣n tại đó hay không. Cơ quan cũng đă cố xác định những người “có thể đă tiêu hủy hoặc lưu giữ thông tin mật trái phép”.
Cho đến nay FBI đă phỏng vấn "số lượng đáng kể nhân chứng", theo công bố của Bộ Tư pháp hôm 26/8, và đang t́m kiếm "thông tin thêm" từ họ.
Ông Trump có thể đối mặt với nguy cơ pháp lư v́ tự ư mang hồ sơ mật ra khỏi Nhà Trắng. Ảnh: USA Today.
Liệu sẽ có ai bị tố tụng không?
Cho đến hiện tại, đây vẫn là điều chưa rơ ràng và khó đoán.
Để nhận được lệnh khám xét, các đặc vụ liên bang phải đưa ra được lư do thuyết phục thẩm phán rằng có thể có bằng chứng tội phạm tại địa điểm họ muốn khám xét.
Tuy nhiên, lệnh khám xét không phải yếu tố quyết định để mở một cuộc truy tố h́nh sự, cũng như không báo hiệu cho bất kỳ cáo buộc tiềm năng nào.
Tuy nhiên, chiếu theo các điều luật có liên quan, nhiều t́nh tiết trong vụ việc được xếp vào loại trọng tội mà người bị buộc tội sẽ phải ngồi tù.
Một điều luật, liên quan đến việc xử lư sai thông tin quốc pḥng, đă được trích dẫn trong những năm gần đây để truy tố một nhà thầu chính phủ, v́ cất giữ hàng loạt hồ sơ nhạy cảm tại nhà riêng ở Maryland. Người này bị kết án 9 năm tù. Một nhân viên Cơ quan An ninh Quốc gia cũng bị cáo buộc đă truyền thông tin mật cho một người không có thẩm quyền nhận nó. Vụ việc đang được xử lư.
Bộ trưởng Tư pháp Merrick Garland chưa tiết lộ dự tính của ḿnh. Khi được hỏi vào tháng trước về Trump trong cuộc điều tra vụ bạo động Điện Capitol ngày 6/1/2021, ông trả lời: “Không ai được nằm ngoài ṿng pháp luật”.
Ông Trump đă biện hộ như thế nào?
Ông Trump, tỏ rơ thái độ tức giận về cuộc điều tra, hôm 26/8 đă tuyên bố rằng ông và nhóm của ḿnh đă hợp tác với Bộ Tư pháp, và rằng các đại diện của ông “đă giao nộp cho họ rất nhiều”.
Điều đó trái ngược với mô tả từ nhóm của ông Trump trong bản khai. Trên thực tế, cuộc đột kích vào Mar-a-Lago gần như là một “nước bài” cuối cùng của FBI, sau nhiều tháng cơ quan lưu giữ và Bộ Tư pháp liên tục yêu cầu cựu tổng thống trả lại tài liệu, cảnh báo rằng các tài liệu không được lưu trữ đúng cách và Mar-a-Lago không phải là nơi an toàn để lưu giữ chúng.
Một bức thư do luật sư M.Evan Corcoran của ông Trump gửi cho Bộ tư Pháp hôm 25/5 cũng được công bố, biện hộ rằng “một nguyên tắc cơ bản” là tổng có quyền tuyệt đối trong việc giải mật các tài liệu. Tuy nhiên, ông không chỉ ra được rằng ông Trump đă làm như vậy với bất kỳ tài liệu nào.
Luật sư cũng lập luận rằng luật quản lư về việc xử lư sai thông tin mật không áp dụng với tổng thống.
M. Evan Corcoran, luật sư của ông Trump, thay mặt cựu tổng thống viết thư cho Bộ Tư pháp. Ảnh: AP.
Tuy nhiên, quy chế mà ông trích dẫn trong bức thư không hề được Bộ Tư pháp sử dụng làm căn cứ điều tra, bản khai cho thấy.
Trong khi đó, một thẩm phán liên bang ở Florida hôm 27/8 yêu cầu Bộ Tư pháp cung cấp thông tin cụ thể hơn về các hồ sơ mật được di dời ra khỏi tư dinh ở Florida của cựu tổng thống.
Các luật sư của ông Trump đang t́m cách xem xét độc lập hồ sơ để xác định xem liệu có hồ sơ nào nằm trong nhóm ông Trump có thể tự xử lư theo đặc quyền hành pháp của tổng thống hay không.
Chính quyền Tổng thống Joe Biden nói ǵ?
Nhà Trắng trong nhiều tuần đă rất thận trọng khi nhắc đến cuộc điều tra. Các quan chức liên tục nói rằng họ sẽ không nhúng tay vào công việc của Bộ Tư pháp. Tuy nhiên, chính quyền cũng có một số lưu ư.
Avril Haines, Giám đốc cơ quan t́nh báo quốc gia, hôm 26/8 đă thông báo cho quốc hội rằng văn pḥng của bà sẽ dẫn đầu một cuộc xem xét về độ mật của các tài liệu được thu hồi.
Các quan chức t́nh báo cũng sẽ đánh giá bất kỳ nguy cơ tiềm ẩn nào đối với an ninh quốc gia. Bà Haines cho biết các nhà lănh đạo của hai ủy ban Hạ viện đă yêu cầu điều đó.
Bà Haines nói thêm rằng bất kỳ đánh giá t́nh báo nào cũng sẽ được "tiến hành theo cách không can thiệp quá mức" vào cuộc điều tra h́nh sự.