Gan là cơ quan thiết yếu điều ḥa các chất hóa học trong máu, sản xuất mật, chuyển hóa thức ăn, dự trữ glycogen, vitamin và khoáng chất, xử lư và bài tiết thuốc.
Đây chỉ là một số chức năng chính của gan, và nếu không có gan khỏe mạnh, th́ bất kỳ nhiệm vụ nào cũng có thể bị ảnh hưởng.
So với các cơ quan khác, gan có khả năng tự tái tạo sau tổn thương rất lớn. Mặc dù đó là một thực tế may mắn, bạn không muốn dựa vào khả năng tái tạo độc đáo của gan hơn là đảm bảo chăm sóc nó ngay từ đầu.
Thói quen ăn uống của bạn có thể tác động mạnh mẽ đến chức năng gan của bạn - cả tích cực và tiêu cực - v́ vậy điều quan trọng là phải đưa ra các lựa chọn v́ lợi ích tốt nhất cho gan và cơ thể của bạn nói chung.
Dưới đây là 4 thói quen ăn uống có hại nhất cho gan của bạn, theo Eat This, Not That!
1. Ăn quá nhiều đường
Rất ngon mà rất ngọt. Cẩn thận kẻo bạn ăn quá nhiều đường
SHUTTERSTOCK
Theo Harvard Health, đường thêm vào có thể làm tăng huyết áp, tăng viêm mạn tính và dẫn đến tăng cân, tiểu đường và bệnh gan nhiễm mỡ, tất cả đều có liên quan đến việc tăng nguy cơ đau tim và đột quỵ.
Bạn có thể ngạc nhiên khi biết lượng đường bổ sung mà bạn tiêu thụ thực sự có thể làm tăng sản xuất chất béo trong gan của bạn, có thể dẫn đến bệnh gan nhiễm mỡ và bệnh tiểu đường loại 2.
Mẹo: Để giảm bớt gánh nặng cho gan cũng như các cơ quan và mô khác trong cơ thể, hăy cố gắng hạn chế lượng đường nạp vào cơ thể ở mức 25 gram mỗi ngày đối với phụ nữ và 36 gram mỗi ngày đối với nam giới, theo Hiệp hội Tim mạch Mỹ.
2. Ăn quá nhiều thực phẩm chế biến sẵn
Nhiều đồ uống và thực phẩm có chứa thêm đường, có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe gan của bạn.
Các loại thịt đă qua chế biến như xúc xích, pepperoni, thịt nguội và các loại thực phẩm thông thường khác như bánh ḿ, bánh ngọt, ngũ cốc và món tráng miệng cũng chứa các thành phần có thể gây hại.
Một nghiên cứu gần đây cho thấy việc tiêu thụ nhiều thực phẩm chế biến cực nhanh có liên quan đến bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD), và nghiên cứu bổ sung ghi nhận lượng natri cao, một chất dinh dưỡng thường thấy trong thực phẩm chế biến, cũng có liên quan đến tăng nguy cơ NAFLD và xơ hóa gan tiên tiến.
Mẹo: Mặc dù một chế độ ăn uống lành mạnh có thể bao gồm một số lượng nhỏ thực phẩm đă qua chế biến, nhưng tốt nhất bạn nên t́m những loại không có thêm đường, nitrat và nitrit, đồng thời chọn các loại có hàm lượng natri thấp hơn và ít chế biến hơn.
Ví dụ, bánh ḿ ngũ cốc nguyên hạt có nhiều chất dinh dưỡng thiết yếu hơn, như chất xơ, c̣n nguyên vẹn so với bánh ḿ trắng.
Tập trung phần lớn lượng thức ăn của bạn vào thực phẩm toàn phần và sử dụng các loại thảo mộc, giấm, nước sốt và gia vị ít natri và ít đường để tăng thêm hương vị.
3. Ăn đồ chiên quá thường xuyên
Thực phẩm chiên thường chứa nhiều natri, một yếu tố nguy cơ khác gây rối loạn chức năng gan
SHUTTERSTOCK
Trong khi nhiều loại thực phẩm yêu thích của bạn có thể thuộc loại này, hàm lượng chất béo trong những thực phẩm này có thể buộc gan của bạn phải làm việc thêm giờ.
Thực phẩm chiên rán thường được chế biến với các nguồn chất béo chất lượng thấp như dầu ngô, qua quá tŕnh chế biến rộng răi và chứa nhiều chất béo omega-6, được cho là làm tăng t́nh trạng viêm trong cơ thể khi tiêu thụ quá nhiều và mất cân bằng với omega-3.
Thực phẩm chiên cũng thường chứa nhiều natri, một yếu tố nguy cơ khác gây rối loạn chức năng gan, và thường được thưởng thức với nước sốt, lớp phủ và nước chấm có thêm đường.
Mẹo: Tốt nhất bạn nên hạn chế ăn đồ chiên, và nếu bạn định chiên ở nhà, hăy cân nhắc sử dụng dầu chất lượng tốt hơn.
Dầu đậu phộng và bơ là tốt nhất để chiên v́ chúng có điểm bốc khói cao hơn các loại dầu thông thường khác và chứa chất béo chất lượng tốt hơn so với các loại dầu chiên khác.
Khi nấu ở nhiệt độ thấp hơn, dầu ô liu là một lựa chọn tuyệt vời chứa nhiều chất béo lành mạnh.
4. Bỏ qua trái cây và rau
Đừng bao giờ bỏ qua trái cây và rau
SHUTTERSTOCK
Sản phẩm chứa rất nhiều chất dinh dưỡng quư giá thường không được t́m thấy tập trung trong các nguồn thực phẩm khác, chẳng hạn như chất chống oxy hóa và chất xơ.
Thêm vào đó, một số loại trái cây và rau thực sự có thể chứa các hợp chất bảo vệ gan và thậm chí có thể tăng cường chức năng giải độc của gan.
Ví dụ, các loại rau thuộc họ cải như cải Brussels được phát hiện có tác dụng làm tăng hoạt động của các enzym giải độc trong gan.
Ngoài ra, các chất chống oxy hóa được t́m thấy trong quả mọng, nho, bưởi và quả lê xương rồng chứng tỏ khả năng bảo vệ gan.
Mẹo: Theo Trung tâm Kiểm soát và Pḥng ngừa Dịch bệnh (CDC) Mỹ, người lớn nên ăn ít nhất 1,5 đến 2 cốc trái cây mỗi ngày và 2 đến 3 cốc rau mỗi ngày.
Mặc dù các khuyến nghị cụ thể có thể thay đổi một chút tùy thuộc vào độ tuổi và giới tính, nhưng đây là một mục tiêu tuyệt vời cho hầu hết người lớn.
Một ly sinh tố ăn sáng với quả mọng và cải xoăn, cải Brussels bào sợi trong món salad bữa trưa, một bữa ăn nhẹ bưởi và bông cải xanh hấp vào bữa tối là một ví dụ về một kế hoạch ăn uống đơn giản cung cấp các chất dinh dưỡng sẽ tác động tích cực đến gan của bạn, theo Eat This, Not That!