Công việc dọn dẹp, vệ sinh căn hộ của những người chết cô độc trở nên phổ biến ở Hàn Quốc, Nhật Bản, Singapore - những quốc gia có tỷ lệ người sống một ḿnh ở mức cao và những người như thế nào mới có thể làm được nghề này.
Kim Sael Byul là nhân viên dọn dẹp căn hộ của những người đă qua đời do bệnh tật, già yếu, tự tử, tội phạm. Hầu hết đều ra đi một ḿnh v́ không sống cùng người thân, theo The Korea Times.
Những cái chết cô độc như vậy được gọi chung là "godoksa" trong tiếng Hàn. "Họ ra đi trong lặng lẽ, không ai biết đến cho tới khi hàng xóm không chịu nổi mùi hôi thối", Kim nói.
Tại các nước như Hàn Quốc, Nhật Bản, Singapore, nơi tỷ lệ người sống một ḿnh ở mức cao, những hiện tượng tương tự godoksa trở nên phổ biến và công việc như của Kim không c̣n quá xa lạ.
Công việc vệ sinh nhà của người chết phổ biến ở Hàn Quốc, Nhật Bản. Ảnh: Reuters.
Ám ảnh và đáng sợ
Kim Sael Byul điều hành một nhà tang lễ ở Seoul, nơi chuyên nhận thu dọn căn hộ cũng như di vật của người đă mất.
Sau nhiều năm làm nghề, Kim đă quá rành rọt quy tŕnh công việc. Trước căn hộ người đă khuất, anh và các đồng nghiệp đứng cầu nguyện, sau đó bắt tay vào việc dọn dẹp.
Tất cả mặc đồ bảo hộ, di chuyển qua những cây nhang mà hàng xóm thắp trước cổng. Những nơi ám mùi tử khí được quét, lau chùi cẩn thận.
Nhân viên thu gom và phân loại đồ đạc giá trị, kỷ vật. Những thứ này được đóng thùng, chuyển về cho tang quyến sau đó.
Dù đă quen các thao tác, công việc, Kim thường vẫn bị cảm xúc chi phối. Đôi khi anh đứng ngẩn người trước di ảnh và tự hỏi chủ nhân căn hộ đă nghĩ ǵ hay cảm thấy như thế nào trước lúc ra đi.
Nhân viên dọn dẹp thu dọn đồ của người đă mất tại Hàn Quốc. Ảnh: Hani.
"Có những cảnh rất ám ảnh, đáng sợ mà tôi không thể quên. Một số món đồ của người quá cố tôi vẫn đang giữ v́ không có ai đến nhận lại", Kim kể.
Hơn 80% trường hợp Kim nhận xử lư là người cao tuổi hoặc trung niên. Nhưng đôi lúc vẫn có những người c̣n rất trẻ. Họ tự kết liễu đời ḿnh v́ những áp lực, gánh nặng trong cuộc sống.
"Câu chuyện của họ khiến tôi không ngừng suy nghĩ và thương tiếc. Đôi khi tôi ước ḿnh biết đến họ sớm hơn và có thể thay đổi điều ǵ đó".
Hàn Quốc là một trong những nước có tốc độ già hóa nhanh nhất thế giới cũng như tỷ lệ hộ gia đ́nh một người ở mức cao.
Dữ liệu do Bộ phúc lợi Hàn Quốc công bố cho thấy số người chết cô độc đă tăng vọt từ 68 trường hợp năm 2011 lên 1.145 người vào năm 2019. Hơn 60% trong số này từ 45 đến 65 tuổi.
Thay đổi hậu đại dịch
Tại Nhật Bản, ước tính mỗi năm có khoảng 30.000 trường hợp chết một ḿnh tại nhà, không được phát hiện trong vài ngày hoặc nhiều tuần.
Thuật ngữ "kodokushi", được sử dụng để chỉ cái chết cô độc, thậm chí ra đời trước godoksa của Hàn Quốc.
Dù truyền h́nh và báo chí đưa tin ngày càng nhiều, công chúng chưa tận mắt chứng kiến và thừa nhận sự cô lập xă hội là vấn đề nghiêm trọng. Kodokushi chỉ thực sự được quan tâm từ năm 2019.
Từ đây, dọn dẹp căn hộ của người đă qua đời cũng được công nhận là một nghề chính đáng tại xứ Phù Tang.
"Công việc của tôi thay đổi kể từ khi đại dịch Covid-19 bùng phát. Dù nhu cầu dọn dẹp giảm xuống bởi thân nhân người đă khuất giờ đây có nhiều thời gian hơn để tự lo liệu, nhu cầu xoa dịu chấn thương liên quan đến kodokushi ngày càng gia tăng, đặc biệt là các trường hợp không rơ nguyên nhân tử vong", Kojima Miyu, chuyên dọn dẹp nơi ở của người đă khuất, cho biết.
Rahman Razali vệ sinh căn hộ của một người vừa qua đời ở Singapore. Ảnh: CNA.
Tương tự, nghề thu dọn căn hộ người đă mất được người dân Singapore biết đến nhiều hơn kể từ sau đại dịch, theo CNA.
Bộ Y tế nước này cho biết có khoảng 88.000 người trên 60 tuổi ở Singapore sống một ḿnh vào năm 2020. Tuy vậy, cơ quan này không thống kê số trường hợp chết cô độc tại nhà riêng.
Rahman Razali, người làm nghề vệ sinh căn hộ người mất từ năm 2015, nói rằng vẫn c̣n những định kiến xung quanh công việc của ḿnh nhưng nhu cầu và sự chấp nhận cũng đang tăng lên.
"Một số người nghĩ rằng công việc này kinh khủng nhưng số khác cảm thấy được giúp đỡ. Các gia đ́nh có người qua đời thường bị xáo trộn về mặt cảm xúc hoặc rất bận rộn sắp xếp hậu sự. Thật khó khăn cho người thân, bất cứ khi nào nh́n thấy vết máu họ lại nhớ về người đă mất", Rahman nói.
VietBF©sưu tập