Rốt cục "Ngựa tốt không quay đầu ăn cỏ cũ" có ư nghĩa ǵ và v́ sao vế sau c̣n quư hơn vàng? Cổ nhân đúc kết kinh nghiệm sâu sắc thông qua câu nói này.
Trong cuộc sống hiện đại, dù cuộc sống đă có nhiều thay đổi nhưng nhiều kinh nghiệm sống quư giá của người xưa vẫn c̣n có những giá trị nhất định. Trải qua hàng ngh́n năm, nhưng những kinh nghiệm của cổ nhân được truyền đạt một cách khéo léo qua những câu nói ngắn gọn, dễ nhớ vẫn c̣n nhiều ư nghĩa.
Câu "Ngựa tốt không quay đầu ăn cỏ cũ" là một minh chứng. Trong các bộ phim điện ảnh và truyền h́nh Trung Quốc, có lẽ chúng ta thường nghe câu nói này.
"Ngựa tốt không quay đầu ăn cỏ cũ" là có ư ǵ?
Hiểu theo nghĩa hẹp, ngựa tốt không quay đầu ăn lại cỏ cũ có nghĩa là khi một con ngựa sau khi vừa rời khỏi chuồng để đi đến thảo nguyên xanh tươi, rộng lớn th́ thường nó sẽ bị đám cỏ non xanh phía trước thu hút.
Nhưng khi một con ngựa tốt gặm cỏ, nó sẽ chỉ tập trung ăn cỏ ở phía trước, tức là thuận theo con đường nó đă chọn, mà không bận tâm tới việc có nhiều cỏ non và ngon hơn ở phía sau hoặc hai bên đường. Dù đám cỏ non xanh mơn mởn ấy ở phía sau có hấp dẫn thế nào th́ con ngựa tốt cũng sẽ không quay lại.
C̣n về nghĩa rộng, câu nói này cũng cho chúng ta biết về một đạo lư trong cuộc sống. Đó là dù làm bất cứ công việc ǵ th́ chúng ta cũng nên làm đến nơi đến chốn, học cách nh́n về phía trước.
Đó là nếu một người muốn tiến bộ, phát triển th́ nên rời khỏi nơi khiến chúng ta thoải mái và hăy học cách nh́n về phía trước. Dù trên đường đi phía trước có gặp nguy hiểm, thử thách th́ chúng ta cũng nên kiên định tới cuối cùng, không nên do dự và quyết tâm không quay đầu lại.
Thời xa xưa, nửa đầu của câu nói này dùng để chỉ sự kiên tŕ trong làm việc. Nhưng với sự thay đổi không ngừng của thời thế, ư nghĩa của câu nói này cũng thay đổi. Ngoài việc khuyên chúng ta không nên làm việc nửa vời, nh́n ngó xung quanh, "ngựa tốt không quay đầu ăn cỏ cũ" c̣n muốn nói đến sự quyết tâm của những cặp vợ chồng, đó là sẽ không quay lại với nhau sau khi chia tay.
Vế sau của câu "Ngựa tốt không quay đầu ăn cỏ cũ" hóa ra vô cùng ư nghĩa nhưng ít người biết. Ảnh minh họa
Tuy nhiên, ít người biết rằng, vế sau của câu này c̣n đáng quư hơn, ẩn chứa cả lời căn dặn của cổ nhân. Đó là: "Lăng tử hồi đầu kim bất hoán" (tạm dịch là: Con hư biết nghĩ quư hơn vàng).
"Kim Bất Hoán" được nhắc đến trong nửa câu sau này thực chất là để ám chỉ một người. Theo đó, ngày xưa, có một gia đ́nh họ Kim giàu có nhưng măi đến ngoài năm mươi tuổi mới sinh được con trai để nối dơi. V́ vậy, gia đ́nh đă đặt tên cho cậu bé là Kim Bất Hoán (có ư nghĩa là quư hơn vàng).
Tuy nhiên, do luôn được nuông chiều nên tính cách của cậu bé trở nên ngang ngược. Kim Bất Hoán không muốn học hành, cả ngày tiêu xài phung phí, giao du với những người xấu. Cuối cùng dù gia đ́nh vô cùng giàu có nhưng cũng chẳng đủ để cho Kim Bất Hoán tiêu xài.
Khi tiền bạc trong nhà không c̣n, đồng thời những người từng coi là bạn cũng lần lượt bỏ đi, lúc bấy giờ Kim Bất Hoán cuối cùng cũng nhận ra những việc làm của ḿnh là sai. May mắn là mẹ của Kim Bất Hoán không bao giờ bỏ mặc hay ghét bỏ con. Thay vào đó, bà luôn ở bên an ủi và động viên con. Chính v́ vậy, Kim Bất Hoán đă thay đổi, cải tà quy chính và tự ḿnh gây dựng sự nghiệp, làm lại cuộc đời.
Đây là câu chuyện xa xưa và là nguồn gốc của câu "Con hư biết nghĩ quư hơn vàng".
Thực chất câu nói này cũng là lời khuyên mà cổ nhân muốn truyền tải. Đó là một người mắc sai lầm không có ǵ là đáng sợ, mà chỉ cần người đó biết quay đầu đúng lúc, biết sai ở đâu để sửa, làm lại từ đầu th́ vẫn chưa muộn.
Tựu trung lại câu "Ngựa tốt không quay đầu ăn cỏ cũ, con hư biết nghĩ quư hơn vàng" truyền tải cho chúng ta biết về những đạo lư làm người cơ bản trong cuộc sống.
Thứ nhất, con người nên kiên định vào con đường ḿnh đă chọn. Dù có nhiều cám dỗ trong quá tŕnh làm việc vất vả nhưng chúng ta cũng không được đánh mất ḿnh, phải làm rơ mục tiêu của ḿnh và tiếp tục tiến lên, không bao giờ được quay đầu lại.
Thứ hai, con người dù có mắc phải sai lầm ǵ đi chăng nữa th́ chỉ cần biết sai và nh́n lại bản thân để thay đổi th́ vẫn chưa muộn.
Câu nói này của cổ nhân dường như vẫn c̣n rất nhiều giá trị trong cuộc sống hiện đại ngày nay.
VietBF @ Sưu tầm