Hành tây là loại thực phẩm khá quen thuộc đối với người Việt và giá rất rẻ. Tuy nhiên, mọi người chỉ biết đến hành tây dùng để chế biến món ăn, ít biết tới giá trị làm thuốc của nó.
Khi luận bàn về hành tây, nhà khoa học, Lương y Bùi Đắc Sáng, Hội Đông y Hà Nội, cho hay trong Đông Y, bộ phận củ của cây hành tây được dùng làm thuốc bổ không kém gì sâm.
Hành tây có tên gọi khác là Dương thông. Tên khoa học: Allium cepa L., thuộc Họ Hành - Liliaceae.
Hành tây thuộc cây thảo sống hai năm, có giò phình to (thường gọi là củ) gồm nhiều vảy thịt tức là các bẹ lá chứa nhiều chất dinh dưỡng. Củ hành có hình dạng tròn đều (hình cầu) hoặc hình cầu hơi dẹt, hình bầu dục hoặc hình bầu dục dài, có vỏ dạng vảy, lớp ngoài màu vàng nâu hoặc tím nhạt, lớp trong màu trắng.
Theo Lương y Bùi Đắc Sáng, tại Việt Nam có hai giống hành tây nhập từ Pháp và Nhật, được trồng ở nhiều nơi. Ở nước ngoài, hành tây được sử dụng thay rau trong các bữa ăn hàng ngày. Tại Việt Nam hành tây cũng thường được sử dụng để xào với thịt, dầm giấm để ăn sống... Đặc biệt, củ hành tây được dùng làm thuốc chữa bệnh.
Theo y học cổ truyền, hành tây có vị cay, tính ấm, có tác dụng bổ dưỡng, thông tiểu tiện và lợi đường hô hấp, chống bệnh hoại huyết, sát khuẩn và chống nhiễm khuẩn, chống chứng huyết khối…
Trong 100g hành tây có:
- Nước 88g;
- Protid 1,8g;
- Glucid 8,3g;
- Chất xơ 0,1g;
- Các chất khoáng: Calcium 38mg; Phốt pho 58mg; Sắt 0,8mg; Croten 0,03mg;
- Vitamin: 0,03mg B1; 0,04mg B1; 0,2mg PP; 10mg C.
Kinh nghiệm dân gian thường dùng hành tây để trị mệt mỏi, suy nhược cơ thể và thần kinh, thủy thũng, thừa urê huyết, đau sinh dục tiết niệu, béo phì, xơ cứng động mạch, đái đường, viêm hạch, đau răng, mụn cóc, đau đầu, sung huyết não, đau răng, áp xe, chín mé, nhọt, ong đốt, cước khí, nứt nẻ…
"Hành tây được coi là vị thuốc bổ dưỡng cho sức khỏe thay thế cho các dược liệu đắt tiền như nhân sâm. Người mới ốm dậy dùng hành tây và mật ong lượng vừa đủ. Sắc hành tây, lấy nước đặc, chế mật ong vào, uống 1 thìa vào buổi giúp bồi bổ cho cơ thể.
Trường hợp người bị liệt nửa người muốn phục hồi cơ năng, dùng hành tây, đậu mỏ, mật ong vừa đủ. Sắc hành tây, đậu mỏ, sắc lấy nước đặc sệt, chế mật ong vào, uống 1-2 thìa/lần, ngày 2 lần. Bài thuốc giúp bệnh nhân nhanh chóng hồi phục", Lương y Bùi Đắc Sáng nói.
Một số bài thuốc từ hành tây
Lương y Bùi Đắc Sáng giới thiệu thêm một số vị thuốc từ hành tây có thể áp dụng như sau:
- Chữa tiểu tiện không thông, khó thở: Hành tây 50 sắc uống.
- Giảm đường huyết: Hành tây lượng tùy dùng, ép lấy nước cốt, uống 01 thìa vào mỗi buổi sáng. Dùng trong 1 tháng.
- Chữa say nắng, nhức đầu: Hành tây lượng tùy dùng giã đắp lên đầu.
- Chữa phong thấp nhức mỏi: Hành tây 100g, ớt cà 50g, cà rốt 50g thịt ba chỉ 50g xào ăn.
- Chữa suy nhược thiếu máu, chóng mặt: Hành tây 100g, ớt ngọt 40g, hành hoa 10g, gan heo 50g xào ăn.
- Chữa cảm lạnh đau đầu nghẹt mũi: Hành tây 1 củ to cắt nhỏ luộc qua ép lấy nước uống.
Lương y lưu ý thêm: Những người đang có bệnh ngoài da không nên ăn hành tây.
VietBF@sưu tập