Theo như nhật báo The New Zealand Herald hôm 28 Tháng Chín đưa tin rằng, cảnh sát New Zealand đang điều tra đơn tố cáo nhân viên Ṭa Đại Sứ Việt Nam ở thủ đô Wellington đ̣i tiền hối lộ để giúp công dân Việt Nam muốn về nước trong dịch COVID-19.
“Tôi xin xác nhận chúng tôi nhận được đơn tố cáo và chúng tôi đang điều tra,” phát ngôn viên cảnh sát cho hay.
Việt Nam đă tổ chức nhiều chuyến bay quốc tế dưới danh nghĩa “giải cứu công dân” về nước trong thời gian có đại dịch COVID-19. (H́nh minh họa: NHAC NGUYEN/AFP via Getty Images)
Ông Trương Hùng, người đầu tiên liên lạc với báo Herald thay mặt ṭa đại sứ, cho biết nhân viên ở đây được quyền miễn trừ ngoại giao, do đó, cảnh sát không có quyền điều tra vụ này.
Bà Nguyễn Hà, nhà lănh đạo cộng đồng Việt Nam ở Wellington, cho hay bà nộp đơn tố cáo cho cảnh sát sau khi nghe hơn 30 người nói nhân viên ṭa đại sứ đ̣i tiền hối lộ để gia hạn sổ thông hành hoặc lấy chỗ trên chuyến bay về Việt Nam.
Bà Khổng Anh Thư, người phụ trách thủ tục lănh sự của ṭa đại sứ, khẳng định ṭa đại sứ “hoạt động đúng với Công Ước Vienna Về Quan Hệ Ngoại Giao.”
Theo công ước này, nhà ngoại giao nước ngoài được quyền miễn trừ ngoại giao đối với bất kỳ thủ tục h́nh sự nào.
Bà Thư cho hay, nếu có bất kỳ khiếu nại nào về dịch vụ của ṭa đại sứ ở Wellington, công dân Việt Nam có quyền khiếu nại trực tiếp với ṭa đại sứ hoặc cơ quan ở Việt Nam “để nghe giải thích.”
“Trên thực tế, thời gian qua, Ṭa Đại Sứ Việt Nam cũng như cơ quan hữu trách ở Việt Nam nhận được đơn khiếu nại của công dân Việt Nam và đă liên lạc để giải quyết những đơn khiếu nại này theo luật pháp Việt Nam,” bà Thư nói.
Bà cho biết thêm ṭa đại sứ cũng trả lời đơn khiếu nại cũng như đơn xin gia hạn sổ thông hành Việt Nam của bà Hà.
“Ṭa Đại Sứ Việt Nam cung cấp dịch vụ lănh sự của Việt Nam, như cấp hoặc gia hạn sổ thông hành Việt Nam, cho công dân Việt Nam theo luật pháp Việt Nam,” bà Thư nói.
Theo bà Hà, nhiều người Việt ở Wellington bị buộc phải đưa tiền hối lộ cho nhân viên ṭa đại sứ v́ không c̣n cách nào khác.
“Có người không c̣n visa để ở lại New Zealand nên phải về Việt Nam. Có người biết rằng không có sổ thông hành coi như không được công nhận là công dân của nước nào,” bà Hà nói. “Do đó, bị đ̣i đưa bao nhiêu là họ phải kiếm tiền để đưa bấy nhiêu.”
Bà Hà cho hay nhiều người không dám lên tiếng và bà dám lên tiếng chỉ v́ bà cũng có quốc tịch New Zealand.
Theo bà Hà, ṭa đại sứ tính tiền dịch vụ lănh sự “cao hơn nhiều so với giá chính thức,” nhận tiền mà không đưa hóa đơn, và ai đưa thêm tiền th́ được gia hạn sổ thông hành sớm hơn.
“Chúng tôi rất lo ngại chuyện ṭa đại sứ được quyền miễn trừ theo luật New Zealand, và họ không bao giờ lắng nghe chúng tôi,” bà Hà nói.
“Là người lănh đạo cộng đồng, tôi luôn đấu tranh chống tệ nạn đáng xấu hổ và nghiêm trọng này nhiều năm nay. Chúng tôi viết thư cho chính phủ Việt Nam nêu lên mối lo ngại. Tuy nhiên, t́nh trạng này lại xảy ra cho cộng đồng người Việt ở New Zealand.”
Về phần minh, ṭa đại sứ cho hay đă trực tiếp trả lời bà Hà liên quan đơn xin gia hạn sổ thông hành Việt Nam của bà.
“Bà Nguyễn Hà là công dân Việt Nam và đang xin gia hạn sổ thông hành Việt Nam,” họ nói.
“Bà Nguyễn Hà đến New Zealand năm 2011 học tiến sĩ bằng tiền của chính phủ Việt Nam. Theo luật pháp Việt Nam, người du học ngoại quốc bằng tiền chính phủ Việt Nam khi học xong phải trở về Việt Nam làm việc cho chính phủ vài năm.”
Ai không trở về phải hoàn trả toàn bộ số tiền đó.
“Bà Nguyễn Hà không học xong mà cũng không về Việt Nam,” họ cho biết thêm.
“Bộ Giáo Dục Việt Nam hai lần gửi công văn yêu cầu bà Nguyễn Hà trả lại $56,153 cho chính phủ.
“Đây là chi phí du học tổng cộng của bà ở New Zealand. Chính phủ Việt Nam cũng yêu cầu ṭa đại sứ đ̣i bà Nguyễn Hà trả lại số tiền nêu trên.”
Tuy nhiên, bà Hà phủ nhận chuyện này, đồng thời cho hay đây là chiến dịch nói xấu bà nhằm đánh lạc hướng dư luận khỏi vấn đề thực sự.
“Tôi xin xác nhận, là người có học thức, tôi đă hoàn tất mọi giấy tờ mà Bộ Giáo Dục và Đào Tạo Việt Nam cũng như công ty cũ của tôi đ̣i hỏi,” bà Hà nói.
“Tôi không nhận được bất kỳ quyết định kỷ luật nào, hay bất kỳ văn bản nào mà Ṭa Đại Sứ Việt Nam ở Wellington gửi cho tôi (như họ nói),” bà Hà nói thêm. (Th.Long) [qd]