Trong bối cảnh Nhà Trắng hứng chịu chỉ trích nặng nề từ dư luận, cựu phó tổng thống Mỹ hiện dẫn đầu cuộc bầu cử dù thực hiện rất ít các hoạt động vận động tranh cử.
“Có câu ngạn ngữ trong chính trị,” ông Heidi Heitkamp, cựu thượng nghị sỹ Đảng Dân chủ, phát biểu, “khi đối thủ của bạn tự bắn vào chân ḿnh, đừng cản anh ta làm ǵ cả”.
Về mặt lư thuyết, khi các chiến dịch bầu cử tổng thống bắt đầu một cách nghiêm túc, ông Trump có lợi thế nhất định, bởi quy định giăn cách xă hội buộc đối thủ của ông là Joe Biden phải giới hạn các sự kiện vận động tranh cử trong phạm vi tầng hầm căn nhà ở Delaware của ông này, theo Financial Times.
Ông Trump mới đây cũng bắt đầu một loạt những buổi vận động nhằm phô trương thanh thế và sự ủng hộ mà ông có được, đồng thời xốc lại tinh thần trước khi quá tŕnh tranh cử bước vào giai đoạn then chốt.
Tuy nhiên, buổi vận động đầu tiên ở Tulsa, Oklahoma, lại chỉ xoáy vào vấn đề mà ông Trump vốn luôn cố tránh: sự mất ḷng từ phía công chúng đối với tổng thống đương nhiệm của nước Mỹ.
Tổng thống Trump trong buổi vận động tại Tulsa. Ảnh: Associated Press.
Hai tháng vừa qua, tỷ lệ ủng hộ ông Trump đă giảm mạnh. Thoạt tiên là bởi cách ông cùng nội các đối phó với sự bùng phát của đại dịch Covid-19, vốn bị chỉ trích nặng nề.
Gần đây, phản ứng của tổng thống 74 tuổi đối với phong trào biểu t́nh chống phân biệt chủng tộc sau sự việc George Floyd bị một cảnh sát ở Minneapolis sát hại cũng làm uy tín của ông sụt giảm nghiêm trọng.
Bất chấp thực tế rằng hầu hết quốc gia đang phát triển đều thành công trong việc khống chế số ca nhiễm virus corona, đại dịch tại Mỹ vẫn chưa có dấu hiệu sẽ ngưng lại, thậm chí c̣n lan rộng ở các bang miền Nam như Texas, Florida và Arizona, bằng chứng là số ca nhiễm mới trong một ngày tại Mỹ đă chạm đỉnh vào hôm 25/6.
Đồng thời, tổng thống Trump bị cáo buộc đưa ra những b́nh luận phân biệt chủng tộc và gây chia rẽ. Ông bị công kích dữ dội v́ cố sử dụng quân đội để đàn áp những người xuống đường biểu t́nh.
Những cựu tổng thống như Jimmy Carter hay George W Bush đều công khai hoặc ngụ ư chỉ trích động thái này của ông Trump theo nhiều cách khác nhau. Ngay cả những người từng phục vụ tổng thống thứ 45 của Mỹ như cựu bộ trưởng quốc pḥng Jim Mattis hay cựu cố vấn an ninh quốc gia John Bolton cũng cho rằng ông không c̣n phù hợp với vị trí đứng đầu Nhà Trắng nữa.
Tướng Mark Milley, Chủ tịch Hội đồng tham mưu trưởng liên quân Mỹ và Bộ trưởng Bộ Quốc pḥng Mark Esper cũng lên tiếng xin lỗi sau vụ lùm xùm liên quan đến việc quân đội dùng hơi cay nhắm vào nhóm biểu t́nh ôn ḥa để mở đường cho Tổng thống Trump rời nhà thờ St. John hôm 1/6.
Những khó khăn bủa vây
Đầu năm nay, con đường tái đắc cử của Tổng thống Trump tưởng chừng như vẫn rất sáng sủa và rộng mở sau sự kiện ông được tha bổng trong phiên ṭa luận tội của Thượng viện cộng với dấu hiệu khởi sắc của nền kinh tế Mỹ.
Cũng khoảng thời gian đó, tức chỉ mới bốn tháng trước, Joe Biden vẫn c̣n đang chật vật với chiến dịch tranh cử cho cuộc bầu cử sơ bộ Đảng Dân chủ. Nhưng giờ đây, tổng thống Trump nhận ra đối thủ của ḿnh đang dẫn đầu cuộc tranh cử tổng thống, bất chấp thực tế rằng ông này thực hiện rất ít các chiến dịch vận động tranh cử.
Trong cuộc bầu cử năm 2016, ông Trump đă giành được chiến thắng sít sao ở các bang Pennsylvania, Michigan và Wisconsin nhưng hiện tại đang bị tụt lại trong khoảng từ 6 đến 9 điểm so với những người xếp trên.
Ông cũng bị bỏ cách 7 điểm ở Florida và 4 điểm ở Arizona, cả hai bang mà ông từng giành chiến thắng hồi 2016. Ở Texas, ông Trump đang bị theo sát bởi Joe Biden, dẫu cho bang này từ lâu không ủng hộ Đảng Dân chủ kể từ sau thời Jimmy Carter năm 1976.
Donald Trump bi Joe Biden bo xa anh 2
Tổng thống Trump và chiếc mũ Make America Great Again quen thuộc. Ảnh: CNN.
Trở lại Nhà Trắng vào sớm 21/6, Tổng thống Trump trông có vẻ mệt mỏi và hụt hơi, chiếc cà vạt buộc lỏng lẻo quanh cổ c̣n đầu th́ đội chiếc nón “Make America Great Again” quen thuộc.
Chỉ 6.200 người xuất hiện tại buổi vận động tại Tulsa – buổi gặp đầu tiên giữa ông Trump và người ủng hộ của ḿnh kể từ khi đại dịch bùng phát, dù chiến dịch truyền thông của ông trước đó cho biết khoảng 1 triệu người ủng hộ đặt vé tham dự buổi vận động.
“Những bang không dám đặt cược hồi 2016 rơ ràng đang rất mạo hiểm ngày hôm nay,” Whit Ayres, cử tri Đảng Cộng ḥa, chia sẻ. “Nếu cuộc bầu cử diễn ra vào hôm nay, rơ ràng Joe Biden sẽ được bầu làm tổng thống mà không tốn quá nhiều công sức”.
Bốn tháng tương đương vài năm ánh sáng
Liệu ông Trump có lấy lại được vị thế của ḿnh hay không? Sau chiến thắng gây sốc năm 2016, chưa ai trong giới chính trị sẵn sàng để loại bỏ vị tổng thống này, ít nhất là tới thời điểm hiện tại.
Ông Ayres chỉ ra rằng mọi thứ có thể thay đổi với tốc độ chóng mặt hệt như cái cách đại dịch Covid-19 và làn sóng biểu t́nh “Black Lives Matter” tác động lên toàn xă hội trong mấy tháng vừa qua. “Trong giới chính trị, bốn tháng có thể tương đương vài năm ánh sáng”.
Bằng việc giữ bản thân ít bị chú ư, ông Biden đang thành công trong việc biến cuộc bầu cử thành một cuộc trưng cầu dân ư về tổng thống. Tuy nhiên, nhiều người ủng hộ ông Trump lại cho rằng Biden sẽ gặp khó khăn trong việc duy tŕ chiến lược đó đến hết tháng 11.
“Biden vẫn đang nấp trong hầm,” Thượng nghị sỹ Đảng Cộng ḥa John Barrasso phát biểu. “Nhưng ông ta không thể trốn măi được. Một khi bước ra khỏi vỏ bọc của ḿnh, những sai lầm ngớ ngẩn của Biden sẽ bị phơi bày, và rồi mọi người sẽ biết phải chọn lựa như thế nào”.
Ông Barraso cho rằng Tổng thống Trump vẫn c̣n nhiều thời gian để lấy lại uy tín. Barraso nói rằng cuộc bầu cử sẽ bị ảnh hưởng một cách mạnh mẽ bởi tốc độ phục hồi kinh tế hậu cách ly xă hội.
Ông cũng chỉ ra rằng mặc dù không nhiều người tham gia buổi vận động ở Tulsa, hăng Fox News đă phát sóng buổi họp mặt và ghi nhận lượng xem kỷ lục trong một đêm thứ bảy – thời điểm mọi người ít theo dơi truyền h́nh nhất.
Nhiều cuộc khảo sát cho thấy ông Trump đă mất đi sự ủng hộ từ phía nữ giới, nhiều khả năng là v́ những phát biểu mang tính miệt thị của vị tổng thống này. Ông cũng mất đi sự ủng hộ từ phần đông những người lớn tuổi từng bỏ phiếu cho ḿnh bốn năm trước, chủ yếu v́ nhóm cử tri này là đối tượng bị ảnh hưởng nặng nề từ dịch Covid-19 trong khi ông Trump lại t́m mọi cách để gỡ bỏ lệnh cách ly.
Nhưng vẫn c̣n đó lợi thế nhất định cho ông Trump: các cử tri vẫn tỏ ra tin tưởng khả năng của vị tổng thống 74 tuổi trong việc lèo lái nền kinh tế thoát khỏi khủng hoảng hơn là ông Biden, dẫu cho tỷ lệ thất nghiệp nước Mỹ tăng từ 3,5% lên 13,3% trong 4 tháng qua.
Trong buổi vận động ở Phoenix, Arizona, tuần rồi, ông Trump tuyên bố nền kinh tế sẽ khởi sắc trở lại trong quư ba, vừa kịp lúc cho cuộc bầu cử. “Hy vọng đó là một dấu hiệu được trên kia gửi xuống,” ông nh́n lên trời và nói với vẻ châm biếm.
Nhưng những dấu hỏi lớn về tốc độ phục hồi vẫn đang được đặt ra, đặt biệt là ở các bang như Texas hay Florida, nơi mở cửa trở lại từ rất sớm và chứng kiến sự bùng phát dữ dội của số ca nhiễm mới. Điều này hoàn toàn có thể đặt các bang kể trên vào trạng thái phong tỏa lần nữa.
Khi ông Biden bắt đầu trở lại với công chúng sau đợt cách ly xă hội, vị cựu phó tổng thống Mỹ này đă tung ra một đ̣n đánh mạnh hướng với phát ngôn “nên xét nghiệm chậm lại v́ số ca nhiễm tăng lên” của ông Trump.
Vị tổng thống đương nhiệm sau đó đáp trả bằng tuyên bố rằng ông chỉ… đùa cho vui. “Tổng thống Trump nghĩ rằng việc phát hiện ra nhiều người Mỹ nhiễm bệnh sẽ khiến h́nh ảnh của ông ấy trở nên tệ hơn,” ông Biden nói trong một bài phát biểu tại Pennsylvania hôm 25/6.
Khía cạnh khác đem lại lợi thế cho ông Trump là sự nhiệt t́nh từ phía những người ủng hộ. Một số cuộc thăm ḍ ư kiến cho thấy những người ủng hộ tổng thống Trump hăng hái hơn nhiều so với cách mà Đảng Dân chủ bày tỏ sự ủng hộ đối với ông Biden.
Một nhà lập pháp thuộc Đảng Cộng ḥa gần đây cho biết ông Trump đă viện những con số đó để xoa dịu những mối bận tâm của các thượng nghị sỹ đảng này.
Ông Trump có vẻ đang chơi một canh bạc – phiên bản khác của đối sách “luật lệ và trật tự” mà ông đă dùng bốn năm về trước, dùng những người biểu t́nh chống nạn phân biệt chủng tộc làm đối tượng nhắm tới, thay cho những người nhập cư Mexico như hồi 2016.
Nhưng trong khi Tổng thống Trump cười nhạo phong trào “Black Lives Matter”, các khảo sát cho thấy đại đa số người Mỹ hiện nay tin rằng cảnh sát da trắng nhiều khả năng sẽ hành hung người da đen trong phần lớn các trường hợp.
“Thông điệp của ông Trump gần như y hệt năm 2016,” ông Ayres nhận xét. “Nước Mỹ đă thay đổi nhưng thông điệp của ông th́ không”.
Một số đảng viên Đảng Cộng ḥa cho rằng ông Trump nên thay đổi giọng điệu nếu muốn giành sự ủng hộ từ những người thuộc phe trung lập. Ngay cả ông Barrasso cũng đề nghị ông Trump thay đổi chiến thuật.
“Bạn cần phải làm cử tri của ḿnh phấn khởi. Nhưng làm chính trị th́ không chỉ cần làm hài ḷng những người hiện ủng hộ bạn mà c̣n phải biết cách thu hút thêm những người như vậy”.
Bà Heitkamp nói rằng đại dịch Covid-19 đă tác động tiêu cực đến chiến dịch tranh cử của ông Trump. “Không có những cuộc vận động để thử nghiệm mức độ hiệu quả của những thông điệp ông dự định tung ra, tổng thống Trump thực sự đang rơi vào thế khó và đánh mất nhiều thứ. Ông ấy đang thua ở những trận đấu then chốt nhất”.
Thuốc trị độc hoàn hảo hay lịch sử lặp lại?
Nhưng Đảng Dân chủ cũng có lư do để bận tâm. Một vài người sợ rằng ông Biden sẽ gặp khó khăn khi cố gắng đáp ứng nguyện vọng của những người trước đây ủng hộ Obama – người trẻ và cộng đồng da màu.
Ông đă cam kết chọn một phụ nữ làm đối tác trong liên danh tranh cử của ḿnh, nhiều khả năng là một phụ nữ da màu. Nhưng nhà sáng lập của tổ chức thúc đẩy phụ nữ da màu tham gia chính trị She the People là bà Aimee Allison cho rằng Biden cần phải làm được nhiều hơn thế để thu hút cử tri da đen, vốn là một phần không thể thiếu trong số những người ủng hộ Đảng Dân chủ.
Tổng thống Trump gần đây đă hướng sự chú ư về phía tuổi tác và sự nhanh nhạy của đối thủ. Ông Trump châm chọc rằng ông Biden, nay đă 77 tuổi, có vẻ c̣n không nhớ nổi mặt chữ, dù vị tổng thống 74 tuổi này cũng phải đối mặt với những tuyên bố tương tự.
“Ông ấy c̣n không thể xếp nổi hai câu cạnh nhau sao cho mạch lạc,” ông Trump nói. “Và có thể người đàn ông đó sẽ trở thành tổng thống của các bạn chỉ v́ một vài người không ưa tôi”.
Trong cuộc bầu cử sơ bộ Đảng Dân chủ, ông Biden cho rằng xuất thân từ tầng lớp lao động của ông sẽ giúp Đảng Dân chủ giành lại một số cử tri vốn đă ủng hộ ông Trump hồi 2016.
Các đối thủ của ông phản bác rằng ông là một chính trị gia bảo thủ, lỗi thời và lạc nhịp với đảng phái của ḿnh. Nhưng khi cuộc bầu cử đến gần, nhiều đảng viên Đảng Dân chủ đồng ư rằng ông Biden hiện là liều thuốc giải độc hoàn hảo nhằm thay thế vị trí của ông Trump.
Joe DiSano, chiến lược gia của Đảng Dân chủ, cho rằng những người thuộc phe trung lập nhiều khả năng sẽ bỏ phiếu cho Biden hơn là bà Hillary Clinton, người được phe Cộng ḥa khắc họa như một kẻ xảo quyệt trong suốt 25 năm qua.
Dù nhiều người thuộc phe Dân chủ dựa vào kết quả tranh cử hiện tại và cho rằng ư kiến của ông DiSano là xác đáng, nhiều người vẫn cho rằng không nên vui mừng quá sớm. “Chúng ta không được phép tự măn,” cựu tổng thống Obama nhắc lại. “Nhớ xem, ông ấy đắc cử một lần rồi c̣n ǵ”.
Cựu phụ tá của Thống đốc bang Floria Jeb Bush, vốn thuộc phe Cộng ḥa, cảnh báo rằng ông Trump vẫn có thể giành được nhiều sự ủng hộ hơn từ những cử tri da trắng không có bằng đại học, ở những bang mà lợi thế không nghiêng hẳn về bên nào.
“Hồi đầu năm nay, nhiều người Cộng ḥa bày tỏ sự lo ngại về tổng thống đương nhiệm, nhưng có thể vào tháng 11, họ không cảm thấy như thế nữa”.
Cựu chánh văn pḥng quản lư chiến dịch tranh cử của ông Biden và bà Clinton hồi 2008, bà Patti Solis Doyle, cảnh báo Đảng Dân chủ nên nhớ rằng cuộc tranh cử sẽ ngă ngũ chỉ trong vỏn vẹn một vài hạt thuộc một vài bang mà lợi thế không nghiêng về bên nào.
“Gửi những người thuộc phe Dân chủ không tin rằng đây là một cuộc đua cân sức, hăy cứ quay lại tháng 11/2018, thời điểm mà nỗi kinh ngạc bỗng chốc hóa thành kinh hoàng,” bà Doyle nói.
“Điều tốt nhất chúng ta có thể làm là thật b́nh tâm, quyết định lá phiếu của ḿnh sẽ ủng hộ ai và bỏ phiếu. Hăy cứ lờ đi kết quả hiện tại dù hôm nay trông nó có khả quan ra sao”.
VietBF @ Sưu Tầm
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
