Nếu thấy khách có dấu hiệu không đàng hoàng hay muốn quỵt tiền, tốt hơn hết là quư vị nên t́m cách từ chối phục vụ hoặc yêu cầu khách trả tiền trước, bới quản lư tiệm nên phải biết để chọn lọc khách hàng, đừng nên thấy khách nào cũng ‘hốt,’ để rồi ‘hốt’ phải ‘rác.’
Hầu như tiệm nail nào cũng từng gặp cảnh khách quỵt tiền không trả. (H́nh minh họa: Thiện Tâm/Nails-Hair Artist)
Đó là chia sẻ của chị Gina Nguyễn, ở Garden Grove, người đă có trên 20 năm kinh nghiệm làm trong ngành nail hiện đang làm việc tại tiệm Passion Beauty Salon, khi phóng viên nhật báo Người Việt hỏi về kinh nghiệm “chận” hành vi quỵt tiền của khách.
“Ngày trước, tiệm tôi có để một bảng nhỏ, ghi ḍng chữ ‘We reserve the right to refuse serving’ (Chúng tôi có quyền từ chối phục vụ). Chúng tôi treo bảng này vào vị trí không dễ nh́n thấy ở khu vực lễ tân. Chỉ khi gặp khách không tử tế, th́ ḿnh mới chỉ cho họ thấy cái bảng này. Thế là họ không kiếm chuyện được với ḿnh,” chị nói.
Để đề pḥng khách kiếm cớ kêu mất đồ trong tiệm, chị Gina tiết lộ: “Ngoài ra, chúng tôi c̣n có một ḍng chữ nhỏ, gắn ngay sau bảng hiệu ‘OPEN’ của tiệm như sau: ‘Chúng tôi không chịu trách nhiệm về tài sản tư trang của quư vị.’”
Nhiều cách để “đ̣i” tiền
Chị Vickie Ngô, quản lư tiệm Star Nails ở Long Beach, kể chuyện khách đưa ba thẻ credit card đều không có tiền: “Khi ‘cà’ ba cái thẻ đều không có tiền, chúng tôi đề nghị khách để lại điện thoại, khi nào có tiền th́ tới chuộc. Nhưng cô ta viện lư do nhà xa, quên đường về, cần điện thoại để nh́n bản đồ chỉ đường… Sau đó, chúng tôi đề nghị cô ta ngồi đó gọi điện thoại cho người thân mang tiền tới. Chúng tôi gồm ba người, cả thợ, quản lư và chủ tiệm đều kiên nhẫn ngồi chờ. Cuối cùng, cô ta phải nhờ người nhà mang tiền tới, lúc đó mới biết, nhà cô ta chỉ cách tiệm có vài phút lái xe.”
Chị Gina Nguyễn gợi ư cách giải quyết: “Có rất nhiều cách lấy tiền của khách hàng muốn quỵt. Nếu họ lấy lư do như quên ví, quên thẻ th́ có thể trả bằng cách chuyển tiền qua Zelle, PayPal, Venmo trên điện thoại. Điều quan trọng là chúng ta phải b́nh tĩnh, nhẹ nhàng, lịch sự với khách và đưa ra các giải pháp cốt để lấy được tiền.”
“Nếu khách vẫn không có tiền trả, th́ có thể yêu cầu khách để lại ID và hẹn họ thời hạn phải trả tiền, nếu quá thời hạn sẽ báo cảnh sát. Hoặc chúng ta có thể cho họ trả góp làm nhiều lần,” chị nói tiếp.
“Nếu khách từ chối đưa ID, lên xe bỏ chạy, th́ cứ b́nh tĩnh lấy điện thoại ra chụp thật rơ bảng số xe rồi báo cảnh sát. Đừng bao giờ bám theo xe để bị kéo lê theo xe, bị đánh hoặc bị tông xe. Hoặc chủ tiệm nên gắn camera ở trong và ngoài tiệm, giúp ghi lại toàn bộ thông tin của người khách quỵt tiền và bỏ chạy, để cung cấp cho cảnh sát,” chị Gina Nguyễn nói thêm.
Nói chuyện với phóng viên nhật báo Người Việt, chị Thúy Huỳnh, chủ tiệm Nails & Spa ở thành phố Detroit, tiểu bang Michigan, rút ra bài học khi bị khách dùng thẻ “ăn cắp” để trả tiền và kết quả là ba tuần sau chị bị mất $200 trong ngân hàng: “Từ đó về sau, tôi học được bài học là không bao giờ đưa máy ‘cà’ thẻ của ḿnh cho khách đánh số vào mà phải tự ḿnh làm cho chắc. Đồng thời phải kiểm tra kỹ tên trên thẻ ID của khách xem có trùng với tên trên thẻ tín dụng của họ không. Nh́n kỹ h́nh trên thẻ và mặt họ xem có giống nhau không, pḥng khi người ta lấy cả thẻ cả ID của người ở cùng nhà. Bởi v́ chuyên gia ở nhà băng giải thích cho tôi biết, ngay cả khi khách mang thẻ và ID của người thân họ cho ḿnh ‘cà,’ cũng không hợp pháp, nếu không được sự đồng ư của người đó.”
Đề pḥng khách trả bằng thẻ tín dụng “ăn cắp,” quản lư tiệm nail nên kiểm tra thẻ căn cước (ID) cẩn thận, không nên đưa máy “cà” thẻ cho khách tự nhập số bằng tay. (H́nh: Tâm An/Người Việt)
Giữ điện thoại, ghi lại ID, chụp bảng số xe…
Là người chuyên xây dựng những tiệm nail với quy mô cả triệu đô la ở Dallas, Texas, rồi đào tạo thợ, quản lư tiệm, sau khi gây dựng cho có khách th́ bán tiệm, nên anh Đạt Phạm có hẳn một quy tŕnh “tân tiến” về quản lư tiệm nail.
Anh cho biết: “Chúng tôi áp dụng công nghệ quản lư của nhà hàng vào để quản lư tiệm nail. Tiệm của chúng tôi có ba khu vực riêng biệt: Lễ tân, khu phục vụ nail-spa cho khách và khu vực riêng cho thợ. Tất cả các khu đều có camera và màn h́nh ti vi hiển thị các thông tin quan trọng.”
Anh giải thích tiếp về mô h́nh “quản lư nhà hàng” như sau: “Khách bước vào quầy lễ tân, muốn làm dịch vụ ǵ, có màn h́nh máy tính bảng (iPad hoặc tablet) để khách tự chọn giống như là tới nhà hàng chọn món ăn (gọi là order). Mỗi dịch vụ có hiện giá tiền rơ ràng, khách đồng ư thanh toán, mới bước vào trong pḥng phục vụ, ngồi vào ghế có đánh số thứ tự. Đồng thời, ‘order’ sẽ gửi xuống khu vực thợ, màn h́nh ti vi sẽ hiện rơ các thông tin như order số mấy, khách đang ngồi ghế số mấy, khách cần làm dịch vụ ǵ, tên nhân viên phục vụ là ai?”
“Khi thấy tên ḿnh trên ti vi, người thợ đó mang dụng cụ nail, massage lên để phục vụ khách. Làm xong thợ lại mang dụng cụ xuống pḥng chờ. Khách ra quầy tính tiền với người quản lư tiệm,” anh nói tiếp.
“Nguyên tắc của chúng tôi là nhân viên không được nói chuyện riêng ồn ào trong pḥng phục vụ khách, không phải lo mất lượt (c̣n gọi là turn) v́ đă chia ‘turn’ tự động bằng máy tính, bảo đảm tính công tâm. Các thợ đều được đào tạo kỹ để có tŕnh độ tay nghề đồng đều như nhau .Khách không phải lo chọn thợ này, từ chối thợ kia. Hệ thống như trên hạn chế tối đa việc khách kiếm cớ không trả tiền,” anh Đắc nói thêm.
Trong trường hợp vẫn gặp phải chuyện khách quỵt tiền không muốn trả, anh Đắc khuyên: “Quản lư tiệm cứ b́nh tĩnh, không nên lớn tiếng dọa nạt, xúc phạm hay xô xát với khách hàng. Bởi v́ khách có thể sẽ kiện ngược lại chúng ta về những tội nặng như kỳ thị, phỉ báng, đánh người, đe dọa… Lúc đó sẽ tốn rất tiền bạc, thậm chí c̣n bị bỏ tù. Chúng ta chỉ cần giữ lại điện thoại hoặc ID của khách, hoặc chụp bảng số xe và báo cảnh sát.”
Mới đây, vào ngày 17 Tháng Tám, đài truyền h́nh ABC10 đưa tin một người đàn ông 40 tuổi, tên Chinh Van Tran, chủ tiệm Rose’s Nails ở thành phố Hallandale Beach, tiểu bang Florida, bị bắt v́ tội rút súng ra đe dọa người khác tại tiệm nail của ông. Hiện ông Chinh đang bị giam giữ chờ ngày xét xử với số tiền tại ngoại hậu tra $15,000 và có thể đối mặt với nhiều rắc rối liên quan tới tội h́nh sự.
Chị Gina Nguyễn và anh Đắc Phạm đều có quan điểm giống nhau về vấn đề kỳ thị: “Nếu nói khách Mỹ đen là khách hay quỵt tiền th́ hoàn toàn không đúng. Tôi đă chứng kiến rất nhiều khách quỵt tiền có đủ màu da chủng tộc khác nhau.”
“Trong trường hợp khách đi một nhóm đông 3-4 người, quản lư tiệm phải hỏi họ ai là người trả tiền? Trả một ḿnh hay cho cả nhóm? Quản lư tiệm chính là người phải để mắt tới người chịu trách nhiệm trả tiền, không để họ đùn đẩy trách nhiệm hoặc lẩn trốn,” anh Đắc Phạm nói thêm.
Khi khách trả bằng tiền mặt, cẩn thận kiểm tra đề pḥng trường hợp tiền giả. (H́nh minh họa: Thiện Tâm/Nail Hair Artist)
Có nên kiện ra ṭa?
Mới đây, nhiều người trên Facebook có chia sẻ kinh nghiệm của người có tên là Angie Huong Le, kể về việc ra ṭa để lấy lại $85 từ một khách quỵt tiền làm nail. Chị cho biết đă thu ID của khách và do khách không quay lại trả tiền nên chị báo cảnh sát và kiện ra ṭa án địa phương.
Chị viết: “Hôm nay ngày ngày 8 Tháng Tám, 2019, khách phải ra ṭa. Cô ta [khách hàng quỵt tiền] phải trả tiền cho ḿnh và c̣n bị đi tù nữa. Nhưng ḿnh xin xóa cho cô ta không bị đi tù, ḿnh chỉ muốn dạy cho cô ta một bài học để nhớ đời. Đừng có giỡn mặt với luật pháp nói chung và ngành nail nói riêng của cộng đồng Việt Nam của chúng ta…”
Chị đưa ra lời khuyên: “Cho nên cả nhà ḿnh đừng có đánh lộn hay gây lộn với khách làm ǵ. Cứ lấy thông tin của khách sau đó gọi cảnh sát đến làm việc. Ở Mỹ này luật pháp không tha cho bất cứ ai làm ǵ sai luật.’”
Kinh nghiệm mới mẻ của chị Angie Huong Le nhận được hơn hai ngàn lượt chia sẻ, b́nh luận trên Facebook.
Tuy nhiên, theo ông Simon Nguyễn tại văn pḥng Simon Nguyen ở Westminster, tuy không phải là luật sư nhưng ông là người có kinh nghiệm hơn 30 năm trong việc hỗ trợ thủ tục giấy tờ để giúp người dân tự bào chữa tại ṭa, nhất là trong các vụ kiện nhỏ, th́: “Chuyện người khách quỵt $85 th́ có thể lấy lại tiền là đúng. Nhưng nếu nói khách này bị đi tù v́ tội quỵt tiền là không chính xác. Luật pháp Mỹ không có chuyện bắt bỏ tù một người v́ hành vi dân sự như quỵt tiền, cho dù có quỵt số tiền lớn hàng trăm ngàn đô la.”
“Quư vị chỉ cần lấy thông tin khách hàng như tên, địa chỉ, số nhà, số điện thoại là đủ. Không ai có quyền giữ bản chính ID của khách cho dù là lư do ǵ. Nếu làm vậy, quư vị sẽ gặp rắc rối khi khách thông báo lên DMV là họ bị quư vị lấy cắp ID. Hoặc khi khách phải lái xe mà không có ID, nếu gặp cảnh sát tra hỏi họ sẽ bị phạt rất nặng. Khi ấy, người khách có thể tố cáo với cảnh sát là quư vị đang thu giữ ID của họ một cách trái phép. Lúc đó quư vị có thể sẽ gặp rắc rối về luật pháp,” ông Simon giải thích thêm.
Theo báo Los Angeles Times, một cơ sở thương mại có thể đ̣i số tiền lên đến $5,000 (đối với cá nhân, số tiền đ̣i lên đến $10,000) thông qua các vụ kiện nhỏ. Mức án phí nộp cho ṭa tùy vào số tiền đ̣i nợ và tùy địa phương, nhưng nh́n chung chỉ từ $30 đến dưới $100. Bên nào bị xử thua kiện, sẽ phải trả toàn bộ tiền lệ phí cho bên thắng kiện. Muốn t́m địa chỉ ṭa án và văn pḥng hỗ trợ pháp lư tại địa phương, có thể vào trang web
www.courts.ca.gov/selfhelp-advisors.htm và điền đơn ngay trên website.
Tuy nhiên, thực tế th́ đa số các thợ nail, vốn không quen với việc kiện tụng, đều cho rằng: “Với số tiền nhỏ, việc ra ṭa là không đáng làm, v́ mất thời gian và phải rành về tiếng Anh và luật pháp mới làm được. Thôi đành bỏ qua. Chỉ cần nhớ mặt khách đó lần sau không phục vụ. Thời gian đi kiện thôi để làm nail kiếm lại từ khách khác hay hơn!” (Tâm An)