Tổng thống Donald Trump phê phán Việt Nam "lợi dụng Hoa Kỳ" trong thương chiến, gây ra nhiều b́nh luận ở quốc gia Đông Nam Á được cho là hưởng lợi v́ Trung Quốc bị thuế quan của Hoa Kỳ.
Trả lời phỏng vấn với Fox Business Network phát hôm 26/6 ông Trump nói: "Nhiều công ty đang chuyển sang Việt Nam, nhưng Việt Nam lợi dụng chúng tôi c̣n tệ hơn Trung Quốc."
Từ Florida, Hoa Kỳ, Tiến sĩ Phạm Đỗ Chí nêu ư kiến với BBC News Tiếng Việt hôm 27/06, rằng chính phủ Việt Nam cần nh́n vào bức tranh toàn cảnh.
"Việt Nam nên tuyên bố có chương tŕnh cụ thể nhập cảng thêm một số hàng hoá của Mỹ để giảm thâm hụt thương mại của Mỹ.
Cụ thể là về hàng không, như nhập máy bay Boeing cho các hăng mới thành lập, nhất là nhấn mạnh cho việc sửa soạn lập đường bay thẳng sang Mỹ (SGN-SFO hay SGN-LAX).
Cũng cần cho mua thêm xe hơi Mỹ và giảm thuế nhập cảng.
Hiện các nông sản đang ứ đọng của Mỹ như đậu tương, thịt ḅ, gà, nhất là thịt heo đang thiếu hụt bên nhà v́ cơn dịch tả châu Phi,... nếu Việt Nam mua sẽ gây nhiều thiện cảm trong dân Mỹ."
Việt Nam cần chú ư nhập cả các dụng cụ y tế cao cấp của Mỹ".
Một số mặt hàng nông phẩm của Mỹ, chẳng hạn như tỏi, được hưởng lợi từ việc hàng hóa từ Trung Quốc bị đánh thuế nặng khi vào Hoa Kỳ, khiến giá cả không c̣n tính cạnh tranh như trước
Cũng hôm 26/06, TT Trump không loại trừ khả năng đánh thuế lên hàng Việt Nam:
"Chúng tôi đang thảo luận với Việt Nam. Việt Nam nhỏ hơn Trung Quốc nhiều, nhưng họ gần như là kẻ lợi dụng tệ nhất." (Nguyên văn: "It's almost the single worst abuser of everybody.")
Tuy nhiên, ông Trump khen Việt Nam đă mua nhiều than từ bang West Virginia, khiến "tôi vui".
Theo TS Phạm Đỗ Chí, Việt Nam cần tránh bị cho vào cùng một nhóm với Trung Quốc trong thương chiến với Hoa Kỳ.
Ông nêu ư kiến với BBC:
"Việt Nam cần chặn đứng ngay việc một số hăng xuất hàng sản xuất từ Trung Quốc nhưng dán mác Việt Nam như Asanzo, thép... Truy tố và phạt nặng Asanzo để làm gương cho các hăng khác và gây uy tín với Mỹ."
Để tránh bị 'dán nhăn' như Trung Quốc, "Việt Nam cần nâng cao việc kiểm soát và tôn trọng sở hữu trí tuệ với Mỹ".
Tuy thế, ông Phạm Đỗ Chí cũng nói xung khắc Mỹ - Trung tạo ra cơ hội cho Việt Nam:
"Việt Nam cần khuyến khích sinh viên sang du học và nghiên cứu sau đại học ở Mỹ, thay vào "lỗ hổng" của sinh viên Trung Quốc mà Mỹ đang chặn lại."
Nhưng nh́n xa hơn, tiến sĩ Phạm Đỗ Chí cho rằng, "Việc làm thật sự để tránh một cuộc thương chiến mới do Mỹ đặt ra, là cải tổ nền kinh tế thị trường ở Việt Nam một cách thật sự và sâu rộng, nâng cao khu vực tư nhân, khuyến khích khởi nghiệp với công nghệ cao từ Mỹ, cải tổ hệ thống ngân hàng tư nhân..."
"Ngoài ra, cần duyệt lại chính sách đầu tư FDI một cách chọn lọc hơn, khuyến khích các hăng HK có "linkages" với việc phát triển công nghệ Việt Nam."
"Sau cùng và quan trọng nhất là chú trọng đến việc thiết lập chính sách đối tác chiến lược và toàn diện với Mỹ, là mục tiêu chính yếu của cuộc thăm viếng Mỹ đang chờ đợi của lănh đạo Việt Nam trong vài tháng tới."
Nh́n toàn cục, ông Phạm Đỗ Chí cho rằng Việt Nam thực ra đang ở vào thế vô cùng thuận lợi với Mỹ trong kế hoạch lưu thông hàng hải tự do ở Biển Đông, mà Hoa Kỳ và các đồng minh trong khối Ấn Độ-Thái B́nh Dương đang muốn tăng cường thiết lập và bảo vệ.
Việc này sẽ bảo vệ an ninh quân sự và chính trị của Việt Nam, mục tiêu mong mỏi bất chiến tự nhiên thành."
Tóm lại, tiến sĩ Phạm Đỗ Chí tin rằng chính phủ Việt Nam cần "coi đây là mục tiêu tối hậu, đừng để mức thâm hụt thương mại của Mỹ với Việt Nam là chuyện nhỏ gây ảnh hưởng xấu đến chiến lược đối tác với Hoa Kỳ".
Việt Nam không phải là quốc gia châu Á duy nhất ngoài Trung Quốc đang bị ông Trump công kích.
Mới đây nhất, tổng thống Hoa Kỳ đă gọi biểu thuế quan mới mà Ấn Độ áp lên 28 sản phẩm của Mỹ là "không thể chấp nhận" và đ̣i New Delhi phải rút lại.
Biểu thuế quan mới được đưa ra vào đầu tháng Sáu là nhằm trả đũa việc Mỹ tuyên bố chấm dứt ưu đăi thương mại đối với Ấn Độ.
BBC
27-6-2019