Hiện tại Tổng thống Mỹ đang có nhiều vấn đề đau đầu. Đó là Chính phủ có thể lại đóng cửa, bức tường biên giới thiếu tiền và cấp dưới bất đồng. Chúng đang bủa vây ông từ nhiều phía.
Ông Trump sẽ c̣n đau đầu trong năm 2019
Trước hết là Chính phủ của ông vừa mới được mở cửa lại nhưng cũng có khả năng sẽ bị đóng "trong nhiều năm".
Khoảng 800.000 viên chức liên bang đă không được trả lương kể từ ngày 22/12 và ông Trump dường như không cảm thấy điều đó quan trọng hơn là việc xây bức tường biên giới với Mexico.
Tổng thống Trump trong cuộc gặp lănh đạo Đảng Dân chủ ở Hạ viện tại Nhà Trắng cho biết, ông sẵn sàng duy tŕ t́nh trạng đóng cửa một phần Chính phủ Mỹ trong nhiều năm.
"Tôi đă nói điều đó, hoàn toàn đúng như vậy. Tôi không nghĩ điều đó sẽ xảy ra nhưng tôi đă có sự chuẩn bị", ông nói với các phóng viên tại Vườn Hồng ở Nhà Trắng sau cuộc gặp.
Ông chủ Nhà Trắng cho biết sẽ không kư bất cứ dự luật ngân sách nào nếu quốc hội Mỹ không duyệt khoản ngân sách 5,7 tỷ USD phục vụ xây tường biên giới phía nam. Tổng thống Trump tuyên bố việc duy tŕ đóng cửa một phần chính phủ là để bảo vệ "lợi ích và an toàn cho đất nước".
Tuyên bố đưa ra sau khi Hạ viện Mỹ đă phê chuẩn hai dự luật riêng rẽ tại cuộc họp toàn thể đầu tiên năm 2019. Dự luật thứ nhất, với 239 phiếu thuận và 192 phiếu chống, nhằm cấp ngân sách hoạt động cho Bộ An ninh Nội địa Mỹ tới ngày 8/2. Dự luật thứ hai, với tỷ lệ phiếu 241/190, được thông qua để cấp kinh phí cho 6 cơ quan liên bang tới hết tài khóa hiện nay vào ngày 30/9.
Ngoài ra, Hạ viện cũng đồng ư cấp 1,3 tỉ USD để xây hàng rào biên giới và 300 triệu USD cho các thiết bị an ninh khác ở biên giới.
Song điều này dường như không làm ông Trump thỏa măn. Nói trước báo chí ngày 4/1, Tổng thống Mỹ khẳng định sẽ không kư bất cứ dự luật ngân sách nào nếu Quốc hội Mỹ không duyệt khoản ngân sách 5,7 tỷ USD phục vụ xây bức tường biên giới phía nam.
Tổng thống Trump tuyên bố việc duy tŕ đóng cửa một phần chính phủ là để bảo vệ "lợi ích và an toàn cho đất nước".
Ông Trump thậm chí đă đề cập đến khả năng ban bố t́nh trạng khẩn cấp quốc gia, không cần thông qua sự ủng hộ của Quốc hội Mỹ.
"Chúng ta có thể phát động t́nh trạng khẩn cấp quốc gia v́ vấn đề an ninh. Nhưng tôi đă không làm thế. Tôi có thể làm thế, ban bố t́nh trạng khẩn cấp quốc gia và xây dựng bức tường rất nhanh chóng. Đây là cách khác để xây bức tường" - CNN dẫn lời ông Donald Trump hôm 4/1.
Vào tháng 12/2018, các quan chức quốc pḥng thuộc cơ quan pḥng vệ nội địa của Lầu Năm Góc đă đến Nhà Trắng họp để thảo luận về khả năng này, 3 quan chức Mỹ tiết lộ với CNN.
Cuộc họp tập trung vào các phương án cho phép ông Donald Trump xây bức tường biên giới bằng cách khai thác ngân sách quân sự nếu Quốc hội không đồng thuận cung cấp cho ông số tiền cần có.
Bức tường biên giới là vấn đề đau đầu của ông Trump hiện tại.
Hai quan chức cho biết, Lầu Năm Góc tin tưởng khoảng 1-2 tỷ USD có thể được lấy ra từ ngân sách của Bộ Quốc pḥng để chi cho nỗ lực này. Nhưng như vậy th́ ông Trump buộc phải từ bỏ các dự án xây dựng quân sự thiết yếu, nhằm mục tiêu cải thiện t́nh trạng sẵn sàng chiến đấu được coi là ưu tiên chính. Điều này chắc chắn sẽ khiến các thành viên Quốc hội phẫn nộ và phản đối.
Không chỉ vậy, các nhân sự trong chính phủ nhiều quan chức đă từ chức và bày tỏ quan điểm không thực sự đồng thuận với ông Trump.
Cựu Bộ trưởng Quốc pḥng Mỹ Jim Mattis đă đệ đơn từ chức ngay sau quyết định của Tổng thống khẳng định sẽ rút quân khỏi Syria và giảm bớt 7.000 lính ở Afghanistan. Bất chấp chỉ trích về quyết định này, trong cuộc họp nội các, Tổng thống Trump khẳng định ông "buộc phải sa thải" cựu Bộ trưởng Quốc pḥng v́ sự thể hiện yếu kém của ông này ở Afghanistan.
"Ông ấy đă làm được ǵ cho tôi? Ông ấy đă làm được ǵ ở Afghanistan? Không tốt lắm. Tôi không hài ḷng với những ǵ ông ấy đă làm ở Afghanistan và tôi không nên vui mừng" - Wall Street Journal dẫn lời Tổng thống Mỹ.
Ông Trump cũng được cho là đă t́m cách để biện hộ cho sự bất đồng với cấp dưới.
Trước đó, Chánh văn pḥng Nhà Trắng John Kelly cũng đă gửi đơn từ chức. Hơn 30 quan chức và trợ lư cũng đă từ chức hoặc bị sa thải trong gần hai năm đầu nhiệm kỳ Tổng thống Mỹ Donald Trump.
Sự từ chức của Bộ trưởng Quốc pḥng Jim Mattis là cú sốc với thế giới chứ không riêng ông Trump.
John Kelly từng được Tổng thống Donald Trump bổ nhiệm làm bộ trưởng an ninh nội địa trước khi sang Nhà Trắng làm chánh văn pḥng. Ông đă có một số thành công trong việc khôi phục trật tự Nhà Trắng sau khi được bổ nhiệm vào tháng 7/2017. Tuy nhiên, phong cách làm việc của ông không được ḷng tổng thống.
Bộ trưởng Tư pháp Jeff Sessions bị buộc thôi chức hôm 7/11/2018 giữa lúc Tổng thống Trump nỗ lực cải tổ nội các sau khi để Hạ viện rơi vào tay đảng Dân chủ trong cuộc bầu cử giữa kỳ. Ông Sessions là một trong những người ủng hộ ông Trump sớm nhất và mạnh mẽ nhất nhưng quan hệ giữa ông và Tổng thống Mỹ đă trở nên cực kỳ căng thẳng sau cuộc điều tra về sự thông đồng với Nga.
Ngoại trưởng Rex Tillerson bị Tổng thống Trump sa thải vào ngày 13/3/2018 và thay thế bởi giám đốc Cục T́nh báo Trung ương (CIA) Mike Pompeo. Tin tức về sự bất đồng giữa cựu giám đốc điều hành tập đoàn dầu khí Exxon Mobil và "ông chủ" Nhà Trắng đă râm ran từ tháng 10/2017. Ông Tillerson đă tách khỏi lập trường của Nhà Trắng về Nga và đụng độ với tổng thống Mỹ trong nhiều vấn đề ngoại giao khác.
Một năm nhiều sóng gió đang chờ đợi Tổng thống Trump. Tuy nhiên, nhiều nhận định cho thấy, ông Trump vẫn trụ khá vững tại chiếc ghế ông chủ Nhà Trắng.
Ông Trump liệu có tái đắc cử dù nhiều vấn đề khó khăn bao vây?
Lá phiếu cử tri Mỹ là một điều rất khó đoán cũng như những hành động vượt qua quy tắc thông thường của Tổng thống Trump. Trong cuộc bầu cử vào năm 2016, ông Trump đă chiến thắng bởi sự ủng hộ học thuyết dân tộc chủ nghĩa và chủ nghĩa dân túy của nhiều cử tri Mỹ.
Khi nói về việc Đảng Cộng ḥa đă giành kiểm soát Hạ viện trong cuộc bầu cử giữa kỳ ở Mỹ, ông Trump đă nói: "Họ có thể săm soi chúng ta, chúng ta cũng có thể săm soi họ và việc này sẽ diễn ra qua lại. Và điều đó có thể sẽ rất có lợi cho tôi về mặt chính trị v́ tôi nghĩ tôi chơi tṛ đó giỏi hơn họ”.
Sự săm soi này liệu có phải là một lợi thế thực sự của Tổng thống Mỹ giúp ông tiếp tục vượt qua năm 2019 hay không?