Bạn đă từng thắc mắc tại sao tất cả pin đều được gán mác cảnh báo không được bỏ vào thùng rác?
Có lẽ hầu hết gia đ́nh đều sử dụng hàng chục thiết bị sử dụng pin như điện thoại, đồng hồ, điều khiển... Tuy nhiên, pin qua sử dụng không được bỏ vào thùng rác v́ tính độc hại cực cao.
Các kim loại nặng trong pin là rất độc hại
Nhiều người trong chúng ta vẫn cho rằng những cục pin sử dụng trong các thiết bị điện tử chỉ là vật dụng nhỏ bé vô hại.
Thông thường, khi pin không c̣n giá trị sử dụng, chúng ta có thói quen vứt bừa băi hoặc bỏ chúng vào thùng rác gia đ́nh như các loại rác thải khác, để rồi người ta sẽ xử lư chúng bằng hai phương pháp: chôn lấp hoặc đốt.
Việc đốt, phá hủy, chôn lấp, tiếp xúc trực tiếp, hay bỏ pin trong thùng rác b́nh thường đều được khuyến cáo là không phù hợp với tất cả các loại pin (ảnh: qua amazon.com)
Các viên pin thường có các kim loại nặng như ch́, thủy ngân, kẽm, cadmium, lithium… Nếu chỉ được chôn lấp, các kim loại nặng này thấm vào đất và nguồn nước ngầm, gây ra ô nhiễm nguồn nước.
Hoặc khi đốt, các thành phần nguy hại trong pin sẽ bốc lên thành khói độc, hay chất độc c̣n đọng lại trong tro sẽ gây ô nhiễm không khí.
– Lượng thủy ngân có trong một viên pin cũng có thể làm ô nhiễm 500 lít nước hoặc 1 mét khối đất trong 50 năm. Thủy ngân từ các nguồn ô nhiễm khi xâm nhập vào cơ thể qua đường ăn uống hoặc hít thở, chúng có thể gây hại năo, thận, hệ thống sinh sản và tim mạch…
– Một lượng nhỏ của ch́ cũng có thể gây hại cho cơ thể. Nó có xu hướng thay thế vị trí của tất cả các kim loại khác trong cơ thể người. Ví dụ ch́ sẽ chiếm chỗ của canxi trong xương, chiếm chỗ của kẽm và canxi trong các protein, chiếm chỗ của canxi trong các phản ứng truyền xung điện năo, thay thế sắt trong máu…
Tóm lại ch́ gây rối loạn hoặc ngưng các phản ứng sinh hóa diễn ra b́nh thường trong cơ thể. Nó gây c̣i xương, chậm lớn ở trẻ, huyết áp cao đối với người lớn, tổn hại máu và xương, gây chứng mất trí và giảm khả năng suy nghĩ, giảm sinh tinh, thậm chí là vô sinh, giảm chức năng của thận…
– Khi nhiễm độc kẽm, người bệnh thường nôn mửa nhiều và có thể bị chảy máu đường ruột. T́nh trạng chung của cơ thể thường không ổn định, hay run rẩy, giảm mức phản xạ tự nhiên, đôi khi bị tê liệt.
– Khi Cadmium xâm nhiễm vào cơ thể người, nó sẽ là tác nhân dẫn đến nhiều loại bệnh như loăng xương, thiếu máu, suy gan thận, gây nhiều loại ung thư như ung thư tuyến tiền liệt, ung thư phổi, đối với phụ nữ có thai, nó làm tăng nguy cơ gây dị dạng cho thai nhi...
Pin lithium-ion tuy không ảnh hưởng lớn đến sức khỏe nhưng có nguy cơ cháy nổ cao, phải lưu ư khi vận chuyển (ảnh: general-data.com)
Cần nâng cao ư thức với việc loại bỏ pin sau khi sử dụng ở Việt Nam
Tất cả các loại pin, ắc quy tại Anh đều phải dán để khuyến cáo người dùng về mức độ nguy hại của chúng (ảnh: yuasa.co.uk)
Việt Nam đă có các nghị định và quyết định của Chính phủ về viêc hướng dẫn quản lư, thu hồi, xử lư chất thải và phế liệu trong đó có pin và ắc quy đă qua sử dụng.
Tuy nhiên, có lẽ do thiếu truyền thông và hướng dẫn, phần lớn người dân chưa có ư thức phân loại rác thải độc hại và pin tại nguồn.
Hiện nay, các viên pin không c̣n giá trị sử dụng đều bị bỏ chung với rác thải sinh hoạt mà chưa ư thức được đây chính là một trong những hành vi gây ô nhiễm môi trường và ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng.
Hầu hết các cơ quan xử lư rác và chất thải ở Việt nam cũng không có hướng dẫn hay truyền thông đến người dân cách phân loại, bảo quản, vận chuyển và xử lư các sản phẩm pin và ắc quy sau khi sử dụng cũng như không chỉ rơ nơi thu gom và xử lư các rác thải độc hại này.
Đối với các nước phát triển, các nhà chức năng có quy định rất nghiêm ngặt về việc dán nhăn ghi rơ thành phần cấu tạo nên pin và ắc quy cũng như như cách phân loại, bảo quản, thu gom và tái chế sau khi sử dụng.
Tuy nhiên, các nhà máy sản xuất pin ở Việt Nam hiện chưa thực hiện tốt việc này. Đây cũng là một điểm c̣n khiếm khuyết trong công tác quản lư và sản xuất loại sản phẩm này.
Nước Anh có quy định rất nghiêm ngặt trong việc dán nhăn các sản phẩm ắc quy nước (ảnh: yuasa.co.uk)
Pin được sản xuất ở Việt Nam vẫn khá đơn giản trong việc dán nhăn khuyến nghị về cách loại bỏ sau khi sử dụng (ảnh: muachung.com)
Giải pháp tạm thời
Trong khi chờ các cơ quan chức năng có hành động cụ thể trong việc hướng dẫn phân loại, bảo quản, vận chuyển và xử lư các sản phẩm pin và ắc quy đă qua sử dụng, có lẽ chúng ta cần thực tự ḿnh t́m lấy giải pháp tạm thời.
Bạn hăy kiếm một chiếc lọ thủy tinh sạch, bỏ các thỏi pin đă qua sử dụng vào lọ để đảm bảo chúng không ảnh hưởng đến môi trường xung quanh, lưu ư để lọ xa tầm với của trẻ em.
Mỗi năm một lần, bạn hăy trực tiếp chuyển pin trong lọ cho công nhân thu gom rác thải sinh hoạt và thông báo rằng chúng là pin đă qua sử dụng để họ có cách xử lư theo đúng quy định.
Đối với những b́nh ắc quy đă qua sử dụng, hăy t́m chỗ khô ráo, sạch sẽ và xa tầm tay trẻ em để bảo quản tạm thời, rồi ngay lập tức chuyển chúng trực tiếp kèm theo thông báo cho các công nhân thu gom rác thải sinh hoạt.
Nếu ở Hà Nội hoặc TP. Hồ Chí Minh, bạn có thể trực tiếp chuyển pin và ắc quy đă qua sử dụng đến các địa điểm hoặc tổ chức có chương tŕnh thu gom loại rác thải này.
Thiết nghĩ, cùng với mức độ sử dụng các loại pin và ắc quy ngày càng gia tăng, việc nâng cao ư thức của nhà quản lư, đơn vị sản xuất và người tiêu dùng đồng thời có các hành động cụ thể và kịp thời đối với việc xử lư loại rác thải đặc biệt này là điều hết sức cần thiết hiện nay.
Therealrtz © VietBF