Những nén hương tỏa ngát hương trên bàn thờ vào ngày giỗ, Tết, những ngày rằm, mồng 1 đi đi vào văn hóa tâm linh của người Việt. Nhớ đến cha mẹ, ông bà tổ tiên chúng ta thường thắp hương cúng lễ, tỏ tấm ḷng thành. Bạn thường thắp bao nhiêu nén hương lên bàn thờ?
Tất nhiều người băn khoăn mỗi lần thắp hương th́ nên thắp mấy nén là vừa? Câu hỏi đơn giản song không ít người lúng túng khi trả lời.
Nghi thức dâng hương là tập quán mà hầu như mọi người dân Á châu bất kể lứa tuổi nào và sống ở nơi đâu đều biết đến. Nén hương đă đi vào đời sống văn hóa, tín ngưỡng của người Việt Nam như một nét đẹp truyền thống, gần gũi và thiêng liêng. Dù không mê tín dị đoan, trong tâm thức mọi người Á Châu đều tin rằng nén hương khi đốt lên, cũng như một nhịp cầu vô h́nh nối kết hai thế giới hữu h́nh và vô h́nh với nhau. Tuy nhiên về mặt tâm linh, có người vẫn c̣n hiểu một cách mơ hồ, nhất là về ư nghĩa dâng hương theo truyền thống của ông bà. Thậm chí ngày nay có người c̣n không biết v́ sao trong nhà ḿnh có một bàn thờ với những pho tượng, h́nh ảnh Chư Phật Bồ Tát, thần thánh hoặc tổ tiên. Phải chăng có một “ông” Phật sống ở trên bàn thờ ?
Chuyện thắp hương trên bàn thờ tổ tiên là một nét đẹp văn hóa truyền thống không thể thiếu trong các dịp giỗ chạp, lễ Tết. Ngày cuối năm đi mua sắm các thứ chuẩn bị cho Tết, không ai không mua vài nén hương về thắp cho ông bà, tổ tiên ḿnh. Nén hương được thắp lên th́ mọi người cảm thấy ấm ḷng. Nén hương lúc này không c̣n là thứ hàng b́nh thường, mà nó đă trở thành một sản phẩm tinh thần không thể thiếu của người dân Việt. Cùng với những phong tục truyền thống khác, nén hương đă góp phần tạo nên và bảo tồn giá trị bản sắc văn hóa dân tộc Việt Nam. Mùi hương là mùi thơm quen thuộc trong nhà hằng triệu triệu người Á châu - là mùi thơm đặc biệt của ngày đầu năm đi chùa lễ Phật. Chúng ta luôn bắt gặp những h́nh ảnh rất quen thuộc: những cụ ông, cụ bà, nam thanh, nữ tú, tay cầm hương khấn vái cầu mong một năm mới an khang, thịnh vượng, phúc lộc thọ khang ninh... Đây hoàn toàn không phải là hành động mê tín dị đoan, mà là một nét đẹp văn hóa được tồn tại từ rất lâu
Lư giải việc người Việt Nam thường thắp ba nén hương, nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Lê Quang Khang giải thích: Ba nén nhang thể hiện ư nghĩa là tâm nhang (ḷng thành), giới nhang (theo lời răn dạy của Phật thánh tổ đường) và định nhang (tuyệt đối không thay ḷng đổi dạ).Ngoài ra, c̣n có nhiều quan niệm khác nhau về các con số nén hương:
1. Thắp 1 nén hương
Thắp 1 nén hương là cách thường dùng để thờ cúng thần linh trong nhà và được gọi là B́nh An hương. Theo đó, nếu muốn cầu người nhà b́nh an, mọi việc thuận lợi th́ gia chủ có thể thắp 1 nén hương mỗi buổi sáng tối trong 1 ngày là đủ.
2. Thắp 3 nén hương
Theo Đạo Phật, cách thắp hương này gọi là Tam Bảo Hương. Tam Bảo chính là Phật, Pháp và Tăng, trong đó Pháp chính là kinh Phật, c̣n Tăng là người xuất gia.
Theo Đạo giáo, 3 nén hương này gọi là Tam Thanh Hương, trong đó Tam Thanh là Ngọc Thanh: Thiên tôn nguyên thủy; Thượng Thanh: Thiên tôn Linh Bảo và Thái Thanh: Thiên tôn Đạo Đức.
Trong 3 nén hương này, nén ở giữa là hưởng chủ, gọi là hương Giáo chủ; nén bên trái là hương Thanh Long; c̣n nén bên tay phải là hương Bạch Hổ. Mục đích của việc thắp 3 nén hương này là linh ứng báo tin, bảo vệ người trong nhà và xua đuổi mọi tai ương.
3. Thắp 5 nén hương
Những nén hương này gọi là Thiên Địa Ngũ Hành hương, gọi tắt Âm Dương Ngũ Hành hương. Thông thường có 2 cách để cắm 5 nén hương vào bát hương trên bàn thờ.
Cách 1: Sắp xếp theo 5 phương, ở giữa là hương Giao chủ, trái là hương Thanh Long, phải là hương Bạch Hổ, phía trước là hương Chu Tước, phía sau là lương Huyền Vũ. Cách 2: Sắp xếp theo h́nh chữ “Nhất” theo chiều ngang với nén hương thứ nhất là hương Thanh Long, thứ 2 là Bạch Hổ, thứ 3 là Quan Khẩu, thứ 4 là Hộ Pháp và thứ 5 là Báo Mă.
Thông thường cách thắp 5 nén hương này do các thầy pháp tiến hành để dự báo hung cát cho người khác hoặc mời gọi thần linh.
4. Thắp 7 nén hương
7 nén hương này được gọi là Bắc Đẩu Thất Tinh hương với tên gọi lần lượt là Thiên Xu, Thiên Toàn, Thiên Cơ, Thiên Quyền, Khai Dương, Ngọc Hoành và Dao Quang.
Cách thắp 7 nén hương cùng lúc để mời gọi thần linh, thiên tướng, nếu không đến mức độ bất đắc dĩ th́ không nên dùng cách thắp hương này.
5. Thắp 9 nén hương
Những nén hương này được gọi là Cửu cửu liên hoàn hương, được bày theo 3 hàng và 3 cột, trên mời Ngọc Hoàng Đại Đế, dưới mời Thập điện Diêm Vương. Cách thắp hương với 9 nén này là tín hiệu dùng để cầu cứu, trong trường hợp bất đắc dĩ và hầu như không có sự trợ giúp nào của con người th́ mới sử dụng, hi vọng Ngọc Hoàng Đại Đế và Thập điện Diêm Vương cứu giúp muôn dân, cứu khổ cứu nạn.
Vietbf @ sưu tầm.