Những con số thống kê đă cho thấy trong những ngày của năm 2015 đă có tới 355 vụ nổ súng - mỗi vụ ít nhất 4 người thiệt mạng hoặc bị thương - đă xảy ra tại Mỹ. Nước Mỹ đă thực sự quá quen thuộc với từ “xả súng” giết người hàng loạt, chẳng khác nào khủng bố!
Nước Mỹ hôm 2-12 lại chấn động v́ một vụ xả súng kinh hoàng khiến 14 người thiệt mạng và 17 người bị thương, trong đó 10 người nguy kịch, tại TP San Bernardino, bang California. Vụ việc lần này gây nhiều hoang mang, lo sợ bởi mối đe dọa khủng bố đang phủ bóng thế giới sau vụ tấn công khủng bố liên hoàn ở thủ đô Paris - Pháp vào tháng rồi.
Buổi tiệc Giáng sinh đẫm máu
Theo nhà chức trách địa phương, 2 nghi phạm vụ xả súng là Syed Rizwan Farook, 28 tuổi và Tashfeen Malik, 27 tuổi. Ông Jarrod Burguan, cảnh sát trưởng TP San Bernardino, cho biết Farook sinh tại Mỹ, c̣n Malik là vợ hoặc hôn thê của y nhưng hiện chưa rơ nhân thân cô này.
Những người sống sót sau vụ xả súng và nghi phạm Syed Rizwan Farook (ảnh nhỏ) Ảnh: AP, FACEBOOK
Được trang bị vũ khí tận răng, cặp đôi Farook - Malik đă xông vào ṭa nhà Trung tâm vùng Inland (IRC) - một cơ sở đào tạo dành cho người khuyết tật - lúc 11 giờ (giờ địa phương), xả súng vào những người đang tham dự một buổi tiệc Giáng sinh dành cho nhân viên Sở Y tế hạt San Bernardino trước khi tẩu thoát trên một chiếc xe thể thao đa dụng. Vài giờ sau đó, 2 nghi phạm này bị tiêu diệt trong vụ rượt đuổi rồi đọ súng với cảnh sát tại nơi cách hiện trường vụ thảm sát vài dặm.
Người thứ 3 bị bắt khi đang chạy gần nơi xảy ra đọ súng nhưng hiện chưa rơ liệu người này có liên quan đến tội ác nêu trên hay không. Theo ông Burguan, cảnh sát cho đến giờ tin rằng chỉ có 2 kẻ xả súng và 2 người này đă chết.
Điều đáng chú ư là Farook đă có mặt tại buổi tiệc nêu trên trước khi đột ngột rời đi “trong tâm trạng giận dữ”, rồi quay trở lại cùng với Malik để tàn sát người vô tội. Y làm việc cho Sở Y tế hạt San Bernardino được 5 năm, chuyên thanh tra vấn đề vệ sinh tại các nhà hàng và khách sạn.
Ông Patrick Baccari, một đồng nghiệp của Farook, mô tả nghi phạm này là người kín tiếng và không biểu lộ dấu hiệu bất thường. Cũng theo người này, Farook gần đây đến Ả Rập Saudi để gặp một phụ nữ quen qua mạng rồi sau đó, họ trở về như là “vợ chồng”. Đài NBC News tiết lộ cặp đôi này đă giao đứa con gái 6 tháng tuổi cho mẹ của Farook trước khi ra tay.
Khủng bố nội địa?
Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) đang điều tra động cơ vụ xả súng, trong đó có bạo lực nơi làm việc và khủng bố. Trong khi đó, ông Burguan nhận định đây là một vụ theo kiểu tấn công khủng bố nội địa.
“Họ đă chuẩn bị kỹ (cho vụ thảm sát), như thể đang tiến hành sứ mệnh nào đó” - vị cảnh sát trưởng này nhận định, đồng thời cho biết vụ xả súng bắt đầu sau khi Farook rời khỏi bữa tiệc 10-30 phút. Ngoài ra, khi bị tiêu diệt, 2 hung thủ mặc “trang phục kiểu tấn công” với súng trường, súng ngắn bán tự động và đạn.
Chưa hết, cảnh sát c̣n t́m thấy một chiếc túi chứa 3 thiết bị nổ tại hiện trường vụ xả súng tại ṭa nhà IRC và tin rằng 2 nghi phạm có ư kích hoạt nó từ xa. Thêm một chi tiết đáng chú ư khác: Cha của Farook nói con trai ông là người Hồi giáo rất mộ đạo.
Hăng tin Reuters chỉ ra những điểm khác biệt giữa vụ xả súng mới nhất với các vụ tương tự trước đó ở Mỹ: có nhiều hơn 1 người tham gia, trong đó có 1 phụ nữ, và kế hoạch tẩu thoát được hoạch định kỹ lưỡng. Tuy nhiên, giới chức Mỹ nhận định vụ việc cũng rất khác những vụ tấn công do những nhóm khủng bố được biết đến gây ra, như tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng. Bản thân IS không lên tiếng nhận trách nhiệm dù những kẻ ủng hộ họ đă lên mạng “ca ngợi” vụ thảm sát.
Cho dù động cơ có là ǵ th́ vụ xả súng nêu trên - đẫm máu nhất ở Mỹ kể từ vụ tại Trường Tiểu học Sandy Hook hồi năm 2012, khiến 27 người thiệt mạng - chắc chắn càng hâm nóng thêm cuộc tranh luận về kiểm soát súng đạn ở Mỹ. Con số thống kê của trang shootingtracker.com khiến nhiều người không khỏi giật ḿnh: 355 vụ nổ súng đă xảy ra tại nước này kể từ đầu năm 2015 đến giờ. Con số này vào cùng kỳ năm ngoái là 301 vụ.
“Thật xấu hổ khi quốc hội không chịu làm bất kỳ điều ǵ để ngăn bạo lực súng đạn, bất chấp những vụ xả súng kinh hoàng mà chúng ta không ngừng chứng kiến và thực tế là đa số người dân muốn họ làm thế” - bà Juliet Leftwich, Giám đốc pháp lư của Trung tâm Luật pháp ngăn chặn bạo lực súng, chỉ trích.
Phe Dân chủ, đại diện là Tổng thống Barack Obama và các ứng viên tổng thống, tiếp tục kêu gọi tăng cường kiểm soát súng đạn để “làm cho người Mỹ được an toàn hơn”. Trong khi đó, phe Cộng ḥa, nhất là các ứng viên tổng thống sáng giá, chủ yếu chỉ đưa ra lời cầu nguyện dành cho các nạn nhân và gia đ́nh họ chứ không đả động ǵ đến vấn đề gây tranh căi nêu trên.