Một trong những lư do khiến cho việc Mỹ và liên quân dù đă có nhiều nỗ lực nhưng vẫn chưa làm suy yếu được phiến quân Hồi giáo IS là do tổ chức của chúng rất tốt, địa bàn ở nhiều nơi và nguồn tiềm lực tài chính vô cùng vững mạnh. Cộng đồng t́nh báo Mỹ phân tích tổ chức cực đoan Nhà nước Hồi giáo (IS) hiện là nhóm khủng bố giàu nhất thế giới, theo NBC News.
IS là nhóm khủng bố giàu có nhất trong lịch sử? - ảnh 1IS chiếm giữ nhiều vùng rộng lớn ở Iraq và Syria - Ảnh: Reuters
Những khoản tiền khổng lồ
Dư luận suốt thời gian qua luôn đặt câu hỏi về thực lực tài chính của IS mạnh đến đâu và những khoản tiền khổng lồ của IS từ đâu mà ra. Tuy vậy, chưa ai có thể trả lời chính xác những câu hỏi đó.
Ông David S. Cohen, Thứ trưởng Bộ Ngân khố Mỹ (c̣n gọi là Bộ Tài chính Mỹ) phụ trách về t́nh báo tài chính và khủng bố, từng cho rằng IS là “tổ chức khủng bố gây được quỹ tốt nhất”, theo International Business Times.
Hăng tin NBC News của Mỹ ngày 20.3 đưa tin về một bản phân tích mới của cộng đồng t́nh báo Mỹ cho thấy IS hiện là nhóm khủng bố giàu nhất thế giới.
Nhờ vào cuộc đột kích vào Ngân hàng Iraq năm 2014 mà IS có thể đă có trong tay hàng trăm triệu USD. Nhiều quan chức nghi ngờ số tiền có thể lên đến 400 triệu USD. Với số tiền này, các nhà phân tích cho rằng, IS đă trở thành nhóm khủng bố giàu có nhất trong lịch sử, hơn cả nhóm Al-Qaeda.
Ngoài khoản tiền lấy từ ngân hàng nói trên, các nhà phân tích Mỹ c̣n đề cập đến lượng tài chính mà IS kiếm được thông qua việc bán dầu mỏ lậu từ Thổ Nhĩ Kỳ, khoản tống tiền, đ̣i tiền chuộc và từ tiền “thuế”.
Theo tính toán của Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA), khi IS bắt đầu kiểm soát những vùng rộng lớn ở Syria và Iraq hồi hè năm ngoái, IS đă tiếp cận 3 triệu thùng dầu mỏ và có thể mang đi 30.000 thùng/ngày.
NBC News chỉ ra rằng, năm 2014, mỗi ngày IS có thể đă chuyển qua biên giới 25.000 thùng dầu và bán trên thị trường chợ đen với giá khoảng 25 USD/thùng, thấp hơn rất nhiều so với giá thị trường. V́ thế dầu của IS được tiêu thụ khá dễ dàng.
Ngoài bán dầu mỏ, các khoản “thuế”, nhất là “thuế qua đường” để đảm bảo an toàn là một trong những khoản đóng góp cho tài chính của IS.
Bên cạnh đó c̣n có những loại thuế kinh khủng hơn. Ví dụ, theo thông tin từ Chính phủ Iraq, những người theo đạo Thiên Chúa phải đóng "thuế" 200 USD nếu không muốn bị đóng đinh.
Bán dầu mỏ là một trong những nguồn tài chính của IS - Ảnh: Reuters
Tiêu tốn nhiều cho những cuộc chiến
Mặc dù lo ngại về thực lực tài chính của IS, các nhà phân tích của Mỹ nhận định IS cũng đă tiêu tốn rất nhiều tiền và đang gặp nhiều khó khăn trong việc tăng nguồn tài chính của ḿnh.
Về việc bán dầu mỏ, giá dầu thô trên thị trường đang xuống thấp v́ vậy dầu của IS bán ra đang trở nên kém hấp dẫn hơn. Các cuộc không kích của liên minh chống IS do Mỹ dẫn đầu gần đây nhắm vào các kho lưu trữ dầu và nhà máy lọc dầu mà IS kiểm soát khiến lượng dầu IS thu được giảm đáng kể. Hơn nữa, Thổ Nhĩ Kỳ cũng đă dừng việc vận chuyển dầu qua biên giới.
Đối với các khoản tiền chuộc và tống tiền mà IS yêu cầu, hiện không có nhiều người giàu ở Iraq và Syria bị bắt cóc, tống tiền nên khoản tiền này cũng không đến dễ dàng nữa.
Một yếu tố khác được giới phân tích quan tâm là việc tiêu tiền của IS. Thực tế, IS phải tiêu tốn rất nhiều tiền trong các cuộc chiến. Ông Michael Sheehan, Chủ tịch điều hành của Trung tâm chống khủng bố tại West Point (Mỹ), cho rằng IS chiếm giữ nhiều lănh thổ nhưng cũng đồng nghĩa phải tiêu tốn nhiều cho việc chiếm giữ ấy.
IS cũng phải chi trả “tiền lương” cho các tay súng của ḿnh. Theo NBC News, khoản đó chính là khoản lấy từ ngân hàng trung ương Iraq như đă đề cập. Theo tính toán của t́nh báo Mỹ, IS có từ 20.000 - 31.000 tay súng v́ vậy khoản “tiền lương” phải chi trả cũng không hề nhỏ.
Với những phân tích trên, NBC News dẫn nhận định của các chuyên gia phân tích cho rằng, IS hiện là nhóm khủng bố giàu có nhất nhưng số tiền phải chi tiêu cũng rất lớn và cấp bách nên đội quân này có thể sẽ đối mặt với những khó khăn tài chính trong thời gian tới.
Ngọc Mai
TNO