Cuộc biểu t́nh dài ngày của sinh viên Hồng Kông vốn là một sự kiện nóng bỏng nhất ở Trung Quốc nói riêng và thế giới nói chung trong thời gian vừa qua có vẻ như đă đi đến hồi kết với thất bại cay đắng cho phe sinh viên.
Không đạt được những mục tiêu mong muốn, cuộc biểu t́nh đang xẹp dần và không c̣n nhận được sự chú ư cao độ như thời điểm ban đầu nữa. Hồng Kông đă thất bại trong cuộc chiến giành lại những vị thế vốn có của nó là một trung tâm tài chính và kinh tế độc lập, và giờ đây khi cuộc biểu t́nh gần như đă thất bại, Hồng Kông nhận thức rơ hơn ai hết, nó chỉ là một thuộc địa kinh tế của đại lục.
Nếu có một đặc điểm nổi bật nhất của Hồng Kông trong suốt thời gian h́nh thành và phát triển, th́ đó là sự độc lập. Độc lập với chính Trung Quốc trong đó Hồng Kông là một phần lănh thổ v́ ḥn đảo này thuộc quyền của Anh sau khi nhà Thanh kư văn kiện cho Anh thuê trong thời hạn 100 năm. Độc lập với chính nước Anh khi chính quốc ở tít xa nửa ṿng trái đất. Hồng Kông ngay từ đầu đă là một thực thể được trao quyền tự trị với một thống đốc người Anh nhận ủy nhiệm của Nữ hoàng Anh quốc.
V́ thế, khi Hồng Kông được trả về Trung Quốc năm 1997, đó được xem là một cuộc sum họp kỳ lạ nhất. Hồng Kông quá dân chủ sau 100 năm h́nh thành và phát triển dưới quy chế tự trị, c̣n Trung Quốc dù đă mở cửa nhưng vẫn c̣n quá cứng rắn và khắc nghiệt. Vị thế của Hồng Kông một khi đă được trả về Trung Quốc sẽ tùy thuộc vào tầm quan trọng của ḥn đảo được mệnh danh là con rồng Châu Á này với Trung Quốc.
Khi mà Trung Quốc vẫn khó khăn, Hồng Kông là một tài sản vô giá không chỉ về lănh thổ mà c̣n về kinh tế nữa, dễ hiểu khi đó Bắc Kinh mềm mỏng với Hồng Kông một cách chưa từng thấy. Nhưng khi Trung Quốc đă trở thành cường quốc kinh tế thế giới và Hồng Kông chỉ c̣n đóng góp 3% vào GDP của cả nước, th́ không có ǵ khó hiểu khi bàn tay của Bắc Kinh bắt đầu siết lại.
Cuộc biểu t́nh của sinh viên Hồng Kông v́ thế là điều đă được dự đoán trước ngay từ khi ḥn đảo này được trả về Trung Quốc, nhưng đă diễn ra muộn hơn gần 20 năm. Người Hồng Kông vốn sinh trưởng trong sự tự do giờ đây ngạt thở trong chính sách của Bắc Kinh. Sự phản kháng là điều tất yếu. Nhưng cái cách mà cuộc phản kháng kết thúc nhanh và êm thấm th́ lại là điều ít ai ngờ đến. C̣n trên thực tế đó không có ǵ là khó hiểu, khi mà giờ đây với Trung Quốc, Hồng Kông không c̣n là một viên ngọc trên vương miện nữa mà chỉ c̣n là một thuộc địa kinh tế không hơn không kém.
Cách thức giải quyết cuộc biểu t́nh của Bắc Kinh đă cho thấy điều đó. Thay v́ trấn áp mạnh tay, Bắc Kinh chỉ đơn giản là gọi đến những nhà tài phiệt hàng đầu Hồng Kông, và cả những nhà lănh đạo các tập đoàn kinh tế đại lục đang giữ vị thế quan trọng ở ḥn đảo này đến. Hồng Kông là một trung tâm tài chính, v́ thế đánh vào tài chính th́ Hồng Kông sẽ suy sụp.
Qua gần hai thập kỷ ḥa vào nền kinh tế Trung Quốc, những tỷ phú Hồng Kông như Lư Gia Thành ngày càng có nhiều quyền lợi kinh tế ở lục địa, đồng thời số doanh nghiệp và tập đoàn đại lục vào Hồng Kông cũng ngày càng nhiều. Không khó hiểu khi những người chống biểu t́nh mạnh mẽ nhất lại chính là người dân Hồng Kông, trong đó có cả những vị phụ huynh của những sinh viên biểu t́nh. Cuộc biểu t́nh càng lâu, th́ hậu quả với những gia đ́nh Hồng Kông lại càng lớn.
Vai tṛ và vị thế của Hồng Kông đă không c̣n mạnh như trước đối với một Trung Quốc giờ đă là một cường quốc kinh tế, nhưng không phải v́ thế mà Hồng Kông không c̣n tiếng nói với Bắc Kinh. Giá trị của Hồng Kông lớn hơn con số 3% mà ḥn đảo này đóng góp vào nền kinh tế Trung Quốc.
Hồng Kông sẽ vẫn là một trung tâm tài chính quan trọng cho cả vùng Hoa Nam vốn vẫn là vùng kém phát triển hàng đầu ở Trung Quốc. Thành phố Quảng Châu chỉ đóng vai tṛ là cánh cửa mở cho hàng hóa thế giới và Trung Quốc, chứ không thể tác động đến sự phát triển ở các tỉnh miền Nam như Quảng Đông, Quảng Tây như Hồng Kông.
Chính v́ điều này nên giới phân tích cho rằng Bắc Kinh đă chọn giải pháp mềm để dẹp cuộc biểu t́nh thay v́ sự cứng rắn cần thiết để chứng tỏ quyền lực tối thượng. So với hầu hết các tỉnh thành khác của Trung Quốc, Hồng Kông vẫn có sự độc lập lớn hơn nhiều dù Hồng Kông có thể không đọ lại với một số vùng khác như Thượng Hải về tầm quan trọng của kinh tế với Trung Quốc.
Trung Quốc vẫn cần Hồng Kông để phát triển khu vực miền Nam theo mô h́nh New York tỏa rộng ra Manhattan hay Long Island của Mỹ. Những điều này khiến Hồng Kông hơn ai hết hiểu rơ rằng, họ đang chỉ là một thuộc địa kinh tế của chính đất nước ḿnh mà thôi.
tm
|