Cuộc chạy đua công nghệ vũ khí laser đă bắt đầu từ những năm 1950, tuy nhiên, thành công của pháo laser đă chứng tỏ Mỹ tạm dẫn trước cuộc đua
Pháo laser liên tục thị uy
Thời gian vừa qua, Bộ Quốc pḥng Mỹ tŕnh làng một đoạn phim tư liệu ngắn hơn 1 phút để quảng cáo về uy lực khẩu pháo laser đầu tiên của quân đội trang bị trên tàu USS Ponce tại Vịnh Ba Tư.
Trong đoạn phim, quân đội Mỹ giới thiệu về cách điều khiển, vận hành khẩu pháo laser. Và vũ khí này đă có thử thách khi nhiệm vụ đề ra là phải bắn hạ một mục tiêu cỡ nhỏ trên phao cách tàu chiến nhiều km. Và ngay từ phát đạn đầu tiên, mục tiêu đă bị tiêu diệt hoàn toàn.
Khẩu pháo laser này cho thấy uy lực, độ chính xác, và giá thành cho một lần khai hỏa như vậy chỉ khoảng...1 USD.
Trước đó, Lầu Năm Góc cũng công bố đoạn phim ngắn tương tự cho thấy vũ khí này tiêu diệt một máy bay không người lái cỡ nhỏ chỉ mất 2 giây. Trong một thử nghiệm khác, pháo laser đă tiêu diệt một tên lửa vác vai phóng đi từ tàu chiến khác.
Theo Thiếu tướng hải quân Matthew Klunder, người đứng đầu cơ quan Nghiên cứu Hải quân, hệ thống vũ khí laser trị giá 40 triệu USD này qua 4 tháng thử nghiệm trên tàu USS Ponce đă thành công ngoài mong đợi. Tuy nhiên, sự thử nghiệm sẽ được kéo dài đến tháng 9/2015.
|
Pháo laser trên tàu USS Ponce |
Loại vũ khí này sẽ được sử dụng với mục đích như một phát bắn cảnh cáo, thị uy, gây mù hoặc tiêu diệt các vũ khí chống hạm của đối phương. Đặc biệt với những mục tiêu nhỏ, chuyển động nhanh như UAV hay đạn tên lửa vác vai cũng dễ dàng bị hạ gục.
Trung Quốc, Iran, và các nước khác đă phát triển tên lửa chống hạm có độ chính xác cao nhằm tạo thêm một vùng đệm giữa vùng bờ biển của ḿnh và sức mạnh của Hải quân Mỹ. Chính v́ thế, hệ thống súng bắn chặn tên lửa này mang ư nghĩa cực kỳ quan trọng.
Hải quân Mỹ cũng đang phát triển một hệ thống laser mạnh hơn với công suất lên đến 100 -150 kilowatt, có thể phá hủy công nghệ tên lửa chống hạm tinh vi hơn. Hệ thống này dự kiến sẽ được triển khai trong năm 2017.
Hiện tại, khẩu pháo laser này đang vướng mắc một số khuyết điểm như chỉ hoạt động tốt trong điều kiện "trời quang mây tạnh", lượng bụi trong không khí ít, ngoài ra cần một nguồn năng lượng mạnh. Các nhà khoa học quốc pḥng của Mỹ đang tích cực cải thiện những yếu điểm của vũ khí này.
Chạy đua vũ khí laser: Mỹ đi trước Nga quăng dài
Việc Mỹ liên tiếp quảng cáo thành công của vũ khí laser này không phải chỉ để... cho vui. Đây như một lời tuyên bố của người Mỹ với đối thủ truyền kiếp: nước Nga.
Năm 1917, nhà khoa học đại tài Albert Einstein diễn giải học thuyết về bức xạ cưỡng bức vào năm 1917, từ đó, ứng dụng laser vào quốc pḥng trở thành nỗi ám ảnh của mọi nhà khoa học lỗi lạc, đặc biệt vào những năm 50 của thế kỷ trước.
Khi đó, Liên Xô và Mỹ bắt đầu bước vào cuộc Chiến tranh lạnh. Được thúc đẩy bởi căng thẳng quan hệ leo thang giữa phương Đông và phương Tây, các nhà khoa học đă luôn đi t́m bước đột phá nhằm đưa vũ khí laser vào sử dụng trong quân đội của các siêu cường quốc.
Ở Liên Xô, một nhóm các nhà khoa học dẫn đầu bởi Nikolai Basov (đạt giải Nobel vật lư năm 1964) đă đề đạt sử dụng một “máy phát tia lượng tử quang học”, hay tia laser, trong hệ thống pḥng thủ tên lửa, tiêu diệt các tên lửa đạn đạo bằng chùm một tia năng lượng cao.
Vào năm 1966, Liên Xô triển khai chương tŕnh Terra-3 nhằm chế tạo hệ thống laser trên mặt đất, được thử nghiệm vào tháng 11/1973. Kết quả cuộc thử nghiệm không bao giờ được tiết lộ, tuy nhiên Bộ Quốc pḥng tỏ ra hài ḷng và cho phép tiếp tục chế tạo một hệ thống nữa mạnh hơn, được đặt tên là 5N76.
|
Pháo laser của Mỹ |
Thế nhưng việc phát triển 5N76 đă bị gián đoạn do thiếu năng lượng, bởi hệ thống laser này cần một máy phát điện với công suất mà công nghệ thời đó vẫn chưa thể đạt được.
Mẫu 5N76 dần đi vào quên lăng, tuy nhiên việc thí nghiệm laser c̣n tiếp tục cho đến năm 1991, khi Liên Xô tan ră. Kết quả của chương tŕnh Terra-3 vẫn được giữ bí mật cho đến bây giờ.
Một chương tŕnh khác cũng tồn tại song song với Terra-3, nó có tên là Omega. Ư tưởng ban đầu của dự án là một hệ thống laser có thể săn t́m đầu đạn tên lửa, nhưng dần dần dự án đă chuyển sang mục tiêu khác là chế tạo một thiết bị có khả năng pḥng không.
Vào năm 1972, tại trưởng bắn Sary-Shagan ở Kazakhstan các nhà chế tạo đă cho thử nghiệm hệ thống Omega đầu tiên nhưng không sử dụng laser quân sự thật, chỉ dùng một máy phát yếu để chứng minh tính chính xác của hệ thống.
Thiết bị này được sử dụng để phát triển thiết bị định vị mục tiêu, và sau đó hệ thống Omega-2 mạnh hơn đă chứng minh khả năng bắn trúng những mục tiêu khí động học. Tuy nhiên, một điều rất rơ ràng là hệ thống này thiếu sức công phá cần thiết.
Do thiếu năng lượng từ máy phát, nhạy cảm với những biến đổi thời tiết và thời gian cần để bắn mục tiêu quá lâu đă ngăn căn sự phát triển của hệ thống với vai tṛ vũ khí chiến đấu.
Cuối thập kỷ 70 thế kỷ trước, Liên Xô phát triển tên lửa không gian Skif, một trong những thiết bị có thể mang vũ khí laser nhằm tiêu diệt vệ tinh. Tuy nhiên, Skif đă thất bại.
|
Hệ thống laser trên bộ Terra-3 của Liên Xô |
Ngược lại với người Nga, Mỹ không đưa laser lên vũ trụ, họ tích hợp vũ khí này vào các máy bay. Ngày đó, hăng Boeing của Mỹ đă phát triển chương tŕnh thử nghiệm mang tên NKC-135ALL.
Đáp lại, Liên Xô cũng theo đuổi dự án chế tạo máy bay mang vũ khí laser A-60. Có 2 chiếc A-60 được chết tạo, chiếc đầu tiên bốc cháy năm 1989 ngay trên đường băng, chiếc thứ hai được cất cánh một lần trước khi Liên Xô tan ră năm 1991.
Năm 2002, nỗ lực của người Mỹ đă gặt hái thành công khi cho cất cánh thử nghiệm máy bay laser Boeing YAL-1 được thiết kế nhằm tiêu diệt các tên lửa đạn đạo chiến lược.
Không lâu sau đó, Nga quyết định lật lại các dự án laser quân sự trước đây và tái khởi động lại dự án A-60 và chương tŕnh Falcon Echelon vào năm 2005. Năm 2011, Bộ Quốc pḥng Nga tuyên bố "máy bay laser tác chiến trên không chính thực được phục hồi." Dự kiến sẽ được tŕnh làng lần đầu tiên khoảng năm 2015-2020. Chậm hơn Mỹ khoảng 20 năm.
Và với những thành tựu của khẩu pháo laser đang trang bị trên USS Ponce, người Mỹ đă chứng tỏ họ đi trước Liên Xô, và nay là Nga một chặng đường dài trong cuộc đua công nghệ vũ khí laser - vốn được cho là then chốt của công nghệ vũ khí tương lai.
Đỗ Phong (Tổng hợp)
DanViet