Thời gian qua, chỉ v́ cái lợi trước mắt nên nhiều thương lái người Việt bất chấp mọi hệ lụy để cùng nhau đồng lơa với cánh thương lái Trung Quốc lừa bịp nông dân miền Tây. Oái oăm thay, sau một thời gian dài làm ăn chung chính họ lại trở thành nạn nhân, nhiều người tán gia bại sản.
Ngậm đắng với… khoai lang
Trước ma lực của đồng tiền lợi nhuận, đặc biệt là chiêu tṛ móc nối làm giá giữa cánh thương lái Trung Quốc với cánh thương lái Việt để đẩy giá thu mua khoai lang lên cao chót vót, có lúc lên hơn 1 triệu đồng/tạ (mỗi “tạ” ở đây bằng 60kg, theo cách tính của nông dân nhiều tỉnh ĐBSCL) khiến cho phong trào nhà nhà, người người đổ xô bỏ ruộng lên liếp trồng khoai lang ở huyện B́nh Tân, tỉnh Vĩnh Long và một số địa phương lân cận vài năm trở lại đây rầm rộ hơn bao giờ hết.
Thậm chí nhiều người c̣n bị “mê hoặc” đứng ra thuê đất để lên liếp trồng khoai, khiến cho diện tích trồng khoai lang ở vùng đồng bằng sông Cửu Long có lúc lên đến hàng chục ngàn ha.
Nhiều người trồng khoai khốn khổ v́ quá lệ thuộc vào cánh thương lái Trung Quốc (thu hoạch khoai lang xuất khẩu ở B́nh Tân, Vĩnh Long).
Theo quan sát của chúng tôi, hiện có gần 20 điểm thu mua khoai lang dọc theo QL1A thuộc địa bàn xă Thuận An, huyện B́nh Minh và huyện B́nh Tân h́nh thành đều “núp” bóng dưới vỏ bọc thương lái Việt Nam. Sau đó, các thương nhân người nước ngoài trực tiếp đưa ra quy cách, giá cả để các thương lái người Việt thu mua và phân loại rồi xuất sang Trung Quốc theo đường tiểu ngạch.
Qua t́m hiểu của chúng tôi, sau khi nông dân đă “dính chàm” đổ xô trồng khoai lang th́ cánh thương lái người Việt cùng với thương lái Trung Quốc bắt đầu làm eo (làm khó), khiến cho giá cả và đầu ra của mặt hàng này gặp vô vàn khó khăn. Đặc biệt là giá khoai lang trồi sụt thất thường, rớt giá thê thảm có lúc tuột xuống chỉ c̣n 180.000 – 200.000 đồng/tạ (khoai đẹp), nhưng t́m đỏ mắt cũng chẳng ai mua.
Một chủ hợp tác xă chuyên thu mua khoai lang cho biết: “Đa phần giao dịch giữa người dân và thương lái đều chỉ ở dạng thu mua bằng hợp đồng miệng. Chính v́ lẽ đó, chuyện bị “bẻ kèo”, làm giá thường xuyên xảy ra”.
Lăo nông Tư Miên ở huyện B́nh Tân than văn: “Lúc đầu thấy khoai có giá bà con ai nấy cũng mừng ra mặt, đổ xô trồng chẳng nghĩ ngợi ǵ cả. Nay giá cả, đầu ra tiêu thụ đều lệ thuộc vào thương lái. Họ cần th́ mua giá cao, không th́ mua giá thấp dẫn đến nhiều nông dân phải lâm nợ v́… khoai”.
Dọc các huyện Tam B́nh, B́nh Tân và B́nh Minh (Vĩnh Long) vùng trồng khoai ch́m sâu trong vẻ ảm đạm. Nhiều ruộng khoai lang đă quá lứa nhưng người trồng không thèm thu hoạch, bỏ hoang cỏ mọc um tùm. Mới mấy năm trước, có nhiều “đại gia” như ông Tám Hồng, ông Kiệt… được cho là do thương gia Trung Quốc thuê đứng ra mướn đất nông dân trồng khoai, c̣n giờ lại được thay bằng lúa.
Ông Tư Phúc, hộ trồng khoai chuyên nghiệp ở huyện B́nh Tân cho biết, trước đây nhiều hộ tranh nhau thuê đất trồng khoai xuất khẩu với giá 35 - 65 triệu đồng/ha/năm. Tính toán chi phí, cộng vốn đầu tư giống khoai, phân thuốc, nhân công… đă lên đến 140 - 170 triệu đồng/ha; trong khi giá bán khoai rớt thảm hại và không đủ tiền thuê người thu hoạch, tính ra đă lỗ đứt vốn.
Vỡ nợ v́ thương lái Trung Quốc
Nhiều người trồng khoai khốn khổ v́ quá lệ thuộc vào cánh thương lái Trung Quốc (thu hoạch khoai lang xuất khẩu ở B́nh Tân, Vĩnh Long).Trước đây, bà con vùng chuyên canh khoai B́nh Tân mọi người ai nấy cũng đều ngưỡng mộ tài kinh doanh thu mua khoai của thương nhân Phạm Trung T (SN 1985, xă Tân Thạnh, huyện B́nh Tân - xin được giấu tên). Thương nhân T làm ăn chủ yếu giao dịch với cánh thương lái người Trung Quốc để đưa khoai lang xuất khẩu.
Tuy nhiên, do bị gian thương Trung Quốc quỵt nợ nên T lâm vào cảnh nợ nần chồng chất dẫn đến phả sản, không khả năng thanh toán tiền khoai cho nông dân, đường cùng T quay sang lừa những người thân quen để có tiền trả nợ.
Qua thời gian dài điều tra, Công an TP.Vĩnh Long xác định T đă dùng thủ đoạn gian dối, làm giả giấy chứng nhận quyền sử dụng đất để lừa người khác vay tiền rồi chiếm đoạt. Cụ thể: T vay không thế chấp của chị Vơ Thị Cẩm N ở ấp Tân Phú, xă Tân Ḥa,TP. Vĩnh Long 500 triệu đồng với mức lăi suất 5%, đóng lăi khoảng 4 lần th́ T không đóng nữa và cũng không hoàn trả vốn.
Tương tự, T mượn của chị Phạm Thị Ánh T tổng cộng số tiền gần 1,5 tỷ đồng nhưng không có khả năng thanh toán. Do nợ chồng nợ và không c̣n đường vay mượn, T đă nghĩ ra cách làm giả sổ đỏ mang thế chấp để được tiếp tục vay tiền.
C̣n ở Cà Mau, mặc dù sự việc thương lái Trung Quốc lừa bịp thu mua cua với giá cao rồi ôm tiền tỷ bỏ về nước đă xảy ra cách đây khoảng 2 năm, nhưng mỗi khi nhắc tới chuyện này từ người nuôi, đến thương lái ai nấy cũng đều lắc đầu ngán ngẩm.
Theo người dân địa phương kể lại, người Trung Quốc đến thị trấn Năm Căn mua cua và hoạt động sôi nổi từ cuối năm 2011, đầu năm 2012, lúc có thông tin Cà Mau xây dựng thương hiệu tập thể cho cua biển Năm Căn. Ở thời điểm đó, một số thương lái Trung Quốc đến Cà Mau không trực tiếp đứng ra mua cua biển mà thông qua các đại lư. Các ông chủ đại lư trực tiếp thu gom cua ở Cà Mau và cả những tỉnh lân cận với giá cao. Ban đầu các thương lái trả tiền ṣng phẳng cho các đại lư, thậm chí trả tiền trước khi lấy hàng để lấy ḷng tin.
Cua biển Cà Mau lúc bấy giờ “sốt” chưa từng thấy, cua được bán đi TP.HCM giá 150.000 – 200.000 đồng/kg, thương lái Trung Quốc mua 300.000 – 450.000 đồng/kg, giá cao hấp dẫn quá. Khi đă xây dựng được ḷng tin, các thương lái này chậm dần khâu trả tiền, rồi gối đầu, khất nợ và chuyển qua các đại lư mới.
Nhiều bà con ở thị trấn Năm Căn bức xúc cho biết, thủ đoạn của những thương lái Trung Quốc là đưa ra giá cao ngất ngưởng để thu hút các vựa cua và người dân ở địa phương bán cua cho họ. Thời gian đầu, họ có thể đưa cả tiền trước khi lấy hàng, đến khi có được sự tin tưởng của người dân và các doanh nghiệp thu gom thủy hải sản trên địa bàn th́ họ nói kẹt vốn nên yêu cầu được khất nợ, sau đó th́ quỵt luôn.
Chị Vơ Thị Loan, ngụ khóm 1, thị trấn Năm Căn bị thương lái Trung Quốc lừa số tiền gần 1 tỷ đồng bức xúc: “Trước đó, A Kiều đến làm quen và yêu cầu được giao dịch làm ăn với cơ sở thu gom cua biển của gia đ́nh. Lúc đầu khi mới hợp tác, người này chào giá mua rất cao, tiền bạc giao dịch A Kiều thanh toán rất ṣng phẳng, nhưng dần về sau th́ người này viện đủ lư do để khất nợ, rồi biến mất không sủi bọt”.
Đa số các đại lư bị mất tiền (người ít nhất 15 triệu đồng, nhiều nhất 1,6 – 1,7 tỷ đồng) đều xác nhận không thực hiện hợp đồng bằng giấy mà thỏa thuận bằng miệng với thương lái Trung Quốc, do đó việc đ̣i lại tiền cua đă xuất bán coi như trắng tay.
Bị gian thương Trung Quốc quỵt nợ, thương nhân Phạm Trung T (SN 1985, xă Tân Thạnh, huyện B́nh Tân, Vĩnh Long) lâm vào cảnh nợ nần chồng chất dẫn đến phá sản, không khả năng thanh toán tiền khoai cho nông dân. Cùng đường T quay sang lừa những người thân quen để có tiền trả nợ.
DanViet
Ư kiến độc giả
Xem các khoản thiệt hại ấy như "Đóng học phí" ...không học kinh tế mà làm "kinh thế" th́ thoát sao khỏi...
Thấy người ta là Đai gia ḿnh cũng mong muốn nên giờ Đại..ra...!