HÀ NỘI (NV) .- Trung Quốc vừa tuyên bố tăng phạm vi cấm tiếp cận giàn khoan Hải dương 981 từ một hải lư lên ba hải lư ngay sau khi Việt Nam lên tiếng phản đối. Trước đó một ngày, Cục Hải sự Trung Quốc phát “cảnh báo hàng hải” về việc giàn khoan Hải dương 981 sẽ “tác nghiệp tại Nam Hải” (cách Trung Quốc gọi Biển Đông).
Theo “cảnh báo hàng hải”, từ 2 tháng 5 đến 15 tháng 8, giàn khoan Hải dương 981 sẽ hoạt động sâu trong khu vực thuộc thềm lực địa của Việt Nam, ở vị trí chỉ cách đảo Lý Sơn (Quảng Ngăi) chừng 119 hải lý (221 cây số). Cũng v́ vậy, Trung Quốc “cấm tất cả các loại phương tiện xâm nhập vào khu vực Hải dương 981 hoạt động trong bán kính một hải lư”. Nay bán kính cấm các loại phương tiện xâm nhập đă tăng lên thành ba hải lư.
Người Việt Nam biểu t́nh ở Hà Nội ngày 12/6/2011 bày tỏ sự phẫn nộ v́ tàu Trung quốc cắt cáp của tàu thăm ḍ đầu khí của Việt Nam ngay trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam. (H́nh: AP Photo/Na Son Nguyen)
|
Tất cả những sự kiện vừa kể cho thấy Trung Quốc không coi Việt Nam ra ǵ và sự nhún nhường cũng như nỗ lực duy tŕ quan hệ “hợp tác hữu nghị với Trung Quốc” của Việt Nam không có kết quả. Giống như nhiều lần trước, Bộ Ngoại giao Việt Nam chỉ ra tuyên bố “phản đối Trung Quốc có hành động xâm phạm chủ quyền của Việt Nam trên biển Đông”.
Tập đoàn Dầu khí Việt Nam cho biết đă gửi thư cho Công ty Dầu khí Hải dương Trung Quốc để phản đối việc đưa giàn khoan đến thăm ḍ “lô 143” trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam. Thư cũng nhắc đến “phương châm hợp tác hữu nghị giữa Việt Nam và Trung Quốc”.
Thông báo của Cục Hải sự Trung Quốc được phát ra ngay sau khi có tin Việt Nam đề nghị giao thêm hai lô cho Công ty ONGC Videsh (gọi tắt là OVL) của Ấn Độ thăm ḍ dầu khí.
Tháng 11 năm ngoái, Việt Nam từng đề nghị giao cho OVL năm lô để công ty này tổ chức thăm ḍ dầu khí ở biển Đông. Tuy nhiên, theo tờ Kinh tế Thời báo của Ấn Độ, OVL chỉ chọn một trong 5 lô mà Việt Nam đề nghị giao hồi năm ngoái và đang thẩm định hai lô mà Việt Nam mới đề nghị giao thêm.
Đáng lưu ư là bảy lô vừa kể được Việt Nam giao trực tiếp cho OVL chứ không tổ chức đấu thầu theo thông lệ. Hợp tác khai thác dầu khí giữa Việt Nam và Ấn Độ diễn ra trong lúc Việt Nam đang cố gắng mở rộng hợp tác quân sự với nhiều quốc gia, từ Hoa Kỳ, Nhật, tới Ấn Độ. Giới phân tích thời sự tin rằng, tất cả những động thái này đều nhằm ứng phó với t́nh trạng Trung Quốc đẩy mạnh các hoạt động quân sự trên biển Đông nhằm hỗ trợ cho yêu sách đ̣i chủ quyền gần như toàn bộ vùng biển này.
Trước đây, Việt Nam từng kư kết hợp đồng thăm ḍ với nhiều công ty phương Tây, trong đó có cả những công ty Hoa Kỳ nhưng những công ty này đă đơn phương ngưng thăm ḍ, hợp tác khai thác dầu khí với việt Nam v́ ngán ngại Trung Quốc.
Vị trí Trung quốc loan báo sẽ đưa dàn khoan khổng lồ của họ tới ḍ t́m dầu khí ngay trong phạm vi đặc quyền kinh tế 200 hải lư của Việt Nam. (H́nh: Một Thế Giới)
Trung Quốc vẫn thường xuyên vỗ mặt Việt Nam dù Việt Nam nhiều lần thề thốt sẽ thực hiện “tinh thần bốn tốt” (láng giềng tốt, bạn bè tốt, đồng chí tốt, đối tác tốt) và tuân thủ “16 chữ vàng” (láng giềng hữu nghị, hợp tác toàn diện, ổn định lâu dài, hướng tới tương lai) do Trung Quốc đề ra.
Riêng trong lĩnh vực thăm ḍ, khai thác dầu khí trên biển Đông, hồi giữa năm 2011, tàu Trung Quốc không chỉ xâm nhập lănh hải Việt Nam mà c̣n cắt đứt cáp của Viking 2 - một tàu thăm ḍ địa chấn của Việt Nam. Đến giữa năm 2012, Trung Quốc chính thức yêu cầu Việt Nam ngưng thăm ḍ dầu khí ở biển Đông. Sáu tháng sau, cuối năm 2012, tàu Trung Quốc tiếp tục xâm nhập lănh hải Việt Nam, cắt đứt cáp của B́nh Minh 2, một tàu thăm ḍ địa chấn khác của Việt Nam.
Một mặt, Trung Quốc luôn khuyến khích Việt Nam duy tŕ quan hệ “hợp tác, hữu nghị”, giải quyết các bất đồng, tranh chấp theo “tinh thần bốn tốt” và tuân thủ “16 chữ vàng”, mặt khác, Trung Quốc thường xuyên vỗ mặt Việt Nam khi Việt Nam thực hiện các động thái có liên quan tới thăm ḍ, khai thác dầu khí trong lănh hải của ḿnh.
Đáp lại, Việt Nam chỉ phản đối bằng các tuyên bố của Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao, hoặc gửi công hàm phản đối rồi thôi. Cũng v́ vậy, các tập đ̣an dầu khí của phương Tây đă đơn phương hủy những hợp đồng thăm ḍ, khai thác dầu khí từng kư với Việt Nam. Hiện chưa rơ OVL của Ấn Độ có hành xử như thế sau cảnh báo của Cục Hài sự Trung Quốc hay không (?).
Theo một chuyên gia tên là Ian Storey, làm việc tại Viện Nghiên cứu Đông Nam Á ở Singapore. “Cảnh báo hàng hải” mà Trung Quốc vừa phát ra cho thấy Trung Quốc đang khẳng định quyền thăm dò và khai thác tài nguyên trong khu vực mà Trung Quốc đơn phương đ̣i chủ quyền, cho dù nguồn tài nguyên đó có nằm trong vùng đặc quyền kinh tế của quốc gia khác hay không. (G.Đ)
Người-Việt