(ĐVO) Chừng nửa đêm th́ thấy hai cô gái tuổi độ 17 - 18 đến bên giường cầm áo anh lôi dậy. Chưa hiểu ra sao th́ hai cô th́ thầm vào tai anh: Cán bộ ra rừng ngủ với chúng tao đi.
Người cơng qua suối, người chặt củi, người đốn cây làm nhà, người cày ruộng làm nương... nghĩa là càng ngủ với nhiều người đàn ông càng tốt. Người ta không coi quan hệ ngoài vợ chồng thuộc phạm trù đạo đức... Người Dao đỏ gọi đó là "coong tŕnh".
Những đêm "coong tŕnh"
Tân Phương có đông người Dao đỏ sinh sống, cách nay gần hai chục năm, chàng thanh niên kiểm lâm mới ngoài hai mươi tuổi mặt c̣n đầy lông tơ. Vừa mới ra trường anh được phân công phụ trách địa bàn nên chưa hiểu biết ǵ về phong tục tập quán của người Dao đỏ. Xuống cơ sở anh được phân về ăn ngủ tại nhà ông trưởng bản. Đêm ấy sau khi chủ nhà mổ gà, mời cán bộ kiểm lâm một chầu rượu say bí tỉ, anh lăn ra ngủ.

Con gái Dao đỏ đều khỏe mạnh và xinh đẹp.
Chừng nửa đêm th́ thấy hai cô gái tuổi độ mười bảy, mười tám đến bên giường cầm áo anh lôi dậy. Chưa hiểu ra sao th́ hai cô th́ thầm vào tai anh: Cán bộ ra rừng ngủ với chúng tao đi. Chúng tao thích cán bộ mà. Dậy đi chúng ta đi “coong tŕnh” nào...
Anh cố thụt đầu vào trong chăn, th́ hai cô gái càng lôi anh mạnh hơn, khiến anh vô cùng sợ hăi. Trước khi lên vùng cao, người ta kể với anh chuyện ma cà rồng chuyên hút máu người. Ma cà rồng hiện h́nh qua các cô gái xinh đẹp, đêm đêm đi tới những ngôi nhà, chờ khi ngủ say mới dùng một cọng cỏ tranh luồn qua màn hút máu người đang ngủ. Ai bị ma cà rồng hút máu th́ da cứ vàng bủng rồi chết.
Trong ánh lửa từ ḷ nấu cám lợn và ngọn đèn đốt bằng mỡ trâu đặt trên giá ở chiếc cột giữa nhà hắt tới, khiến gương mặt hai cô gái Dao đẹp hoang dại, rực rỡ như bông hoa rừng. Câu chuyện ma cà rồng vụt hiện trong đầu khiến anh hét lên sợ hăi. Nghe tiếng động, ông trưởng bản trở dậy, ông nói ǵ đó với với hai cô gái, họ cười khúc khích rồi buông áo anh ra.
Sớm hôm sau kể lại chuyện đó với chủ nhà, trưởng bản cười bảo anh: Mấy đứa con gái thích cán bộ kiểm lâm, nên muốn kéo ra rừng ngủ với chúng nó đấy... Chàng kiểm lâm trẻ tuổi khi đó mới nuốt nước bọt tiếc... của.
Tháng ba năm sau, Hạt kiểm lâm phối hợp với chính quyền địa phương tổ chức lễ cúng rừng, để người dân kư cam kết bảo vệ rừng. Chiều ấy, anh chàng kiểm lâm trẻ tuổi rủ cô gái Dao xinh nhất bản vào rừng, vừa mới ôm cô gái vào ḷng th́ cô gái hét toáng lên vùng bỏ chạy về bản. Hoá ra cô gái không đồng ư “coong tŕnh” với chàng kiểm lâm, nên gia đ́nh cô gái phạt vạ.

Phụ nữ Dao đỏ trong trang phục truyền thống.
Theo tục lệ của bản, chàng kiểm lâm phải mua hai con gà trống thiến và hai chai rượu để gia đ́nh cô gái cúng ma, gọi hồn cô ấy lạc ngoài rừng về. Kể lại chuyện này với tôi, anh bạn cười kh́: "Do hồi ấy ḿnh trẻ quá, chả biết phong tục của họ thế nào, chuyến ấy tôi suưt bị kỉ luật. Bây giờ cứ nghe nói hai tiếng “coong tŕnh” là tôi sợ văi linh hồn mất rồi"...
Lần đầu tiên vào Tân Phượng nơi 96% dân số là người Dao đỏ cùng với hạt trưởng Hạt Kiểm lâm Lục Yên Đặng Văn Tâm và Hoàng Cửu Tung, Trạm trưởng Trạm Kiểm lâm địa bàn. Kể lại chuyện của anh bạn làm VQG Hoàng Liên, Tung cười rất to: "Năm 2006, tôi được phân công phụ trách địa bàn xă Tân Phượng, hôm ấy tôi lên nghỉ ở một gia đ́nh thôn Khiểng Khun, chủ nhà mổ gà tiếp đón tôi rất niềm nở, cả chủ và khách đều uống rượu say lả lướt, người vợ của chủ nhà nh́n tôi đôi mắt long lanh lạ lắm.
Đêm ấy chừng đă khuya, tôi đang mơ màng th́ thấy một người phụ nữ trườn vào trong màn rồi ôm lấy tôi, tôi giật ḿnh mở mắt ra, nhận thấy người đang ôm ḿnh là vợ chủ nhà, chị ta th́ thầm vào tai tôi: Ḿnh thích cán bộ, cán bộ “coong tŕnh” với ḿnh nhé... Hoảng quá, tôi vùng dậy mở cửa chạy ra ngoài, c̣n anh chồng chị ta th́ vẫn ngủ như chết. Anh ta uống rượu say quá...
Sex với người khác chồng: Chẳng ai cấm!
Chuyện quan hệ t́nh dục của người Dao đỏ khá phóng khoáng, cũng có người giải thích rằng: Do cuộc sống khép kín của cộng đồng người Dao đỏ, nên quan hệ hôn nhân cận huyết nhiều cặp vợ chồng vô sinh, hoặc những đứa trẻ sinh ra dị dạng, hoặc không phát triển trí tuệ và thể h́nh. Chính v́ thế người phụ nữ Dao đỏ muốn duy tŕ ṇi giống bằng cách quan hệ với nhiều người đàn ông khác với vóc dáng cao to, đẹp trai để sinh ra những đứa con khoẻ mạnh, xinh đẹp.
Tập tục ấy đă có từ lâu đời, chợ t́nh Sa Pa của người Dao đỏ phải chăng chỉ để giao lưu t́nh cảm, thoả măn nhu cầu t́nh dục hay sâu xa là cải tạo giống ṇi? Điều này cần các nhà khoa học nghiên cứu và giải đáp. Nhiều người kinh ngạc khi nh́n thấy các cô gái Dao đỏ xinh đẹp lạ kỳ, họ thốt lên: Những cô gái này như từ đâu tới, đẹp như tiên sa vậy... Không rơ, những cô gái kia có phải là sản phẩm của những đêm “coong tŕnh” với những người đàn ông ở những vùng khác?
Thợ săn Bàn Phúc Châu sau khi nghe tôi hỏi phong tục “coong tŕnh”, rằng ông đă “coong tŕnh” với bao nhiêu người phụ nữ rồi? Ông rung đùi cười phô hai hàm răng nhọn hoắt đầy hứng khởi: "Ô, không nhớ ḿnh đă “coong tŕnh” với bao phụ nữ đâu. Xấu trai như ḿnh cũng chẳng mấy cô thích. Ừ, nếu vợ người ta thích ḿnh th́ ḿnh “coong tŕnh” luôn. Nếu chồng người ta bắt được th́ nộp phạt đôi gà và chai rượu, nhẹ nhàng không đáng kể...

Hoàng Cửu Tung, người được mời "coong tŕnh".
Ông Châu lại rung đùi cười sung sướng: Vợ ḿnh chắc nó cũng đi “coong tŕnh” với người đàn ông khác, ḿnh không biết th́ chịu, nếu vợ ḿnh có con với người đó cũng chả sao, nó gọi ḿnh bằng bố chứ có gọi người kia là bố đâu. Có người c̣n phải mua con nuôi bằng bạc trắng kia mà. Người Kinh bảo: Cá vào ao nhà ai th́ nhà ấy được, có ǵ phải buồn ...
Ông Châu kể rằng, phong tục “coong tŕnh” giống như chuyện ngủ thăm, khi người con trai, hoặc con gái từ nơi khác đên thôn bản ḿnh chơi, những chàng trai cô gái kéo đến, nếu cô gái thích chàng trai kia th́ đêm ấy cô gái rủ chàng trai ra đầu sàn, hoặc ra rừng tâm sự, họ có thể ngủ với nhau tuỳ họ. Chuyện ấy là tự nguyện, chẳng ai cấm. C̣n ngủ với vợ người khác, phải được người phụ nữ ấy đồng ư, nếu chẳng may bị bắt được th́ phải nộp phạt...
Ngồi bên tôi là Triệu Thị Luyến, người hàng xóm của ông Bàn Phúc Châu được ông mời sang rót rượu nghe chuyện “coong tŕnh” cứ cười khúc khích. Tôi nhớ ban sáng khi xin dấu uỷ ban xă đóng vào giấy đi đường, Triệu Thị Hiện cứ cười, tôi chả hiểu cô bé cười ǵ, mấy người đàn ông cũng cười theo.
Hỏi th́ một người bảo: "Cháu nó bảo, dấu chỉ có một cái, chú xin th́ cháu lấy ǵ dùng? Nếu chú muốn “úp” th́ cháu cho chú “úp” vài cái"...
Tôi hỏi Luyến: "Ba đứa con của Luyến th́ mấy đứa là con của chồng em?". Luyến cười bảo: "Cả ba đứa con đều là con của chồng em"...
Đặng Thị Tâm, Phó chủ tịch HĐND xă cười ư nhị bảo tôi: "Ba đứa con của Luyến đều gọi chồng của nó là bố đấy anh ạ. Em người xă Tân Lĩnh, sau những đêm “coong tŕnh” đă bắt được chồng em, nên em mới về làm dâu đất này"...
Thái Sinh