Theo như những lời dạy rất đúng đắn của nhà tư tưởng vĩ đại Nhật Bản Fukuzawa Yukichi là trẻ con đi nữa, cũng không thể là trẻ con măi được. Phải trưởng thành, phải trở thành người lớn. Nhất định không thể nào trốn tránh tội lỗi được đâu, bởi tường nhà có tai, cửa nhà có mắt. Làm việc xấu mà đ̣i trốn tội được sao?
1. Cho dù là trẻ con đi nữa, cũng không thể là trẻ con măi được. Phải trưởng thành, phải trở thành người lớn. V́ vậy, ngay từ nhỏ, không được ỷ lại, không trông chờ vào người khác chừng nào tốt chừng nấy.
2. Trái tim con người, cũng như khuôn mặt, mỗi người mỗi khác nhau. Có người mặt tṛn, có người mặt dài. Không có mặt người nào giống người nào. Và trái tim cũng y hệt như vậy. Không có trái tim người nào giống người nào cả.
3. Người không nh́n thấy được, không nghe được, ta gọi là người khuyết tật. Các con may mắn sinh ra không bị khuyết tật. Nhưng khuyết tật không chỉ ở mắt, tai, c̣n có người bị khuyết tật tâm hồn.
Nghe giảng đạo lư mà không hiểu th́ không bằng người điếc, nh́n sách mà không đọc th́ chẳng bằng người mù. Những khuyết tật như mắt không nh́n thấy được, tai không nghe thấy được th́ không ǵ đáng xấu hổ. Chính khuyết tật tâm hồn mới thật sự đáng xấu hổ.
4. Con người phải có dũng khí. Dũng khí là sự mạnh mẽ. Dũng khí là thái độ, tinh thần không sợ hăi trước sự vật. Cho dù là chuyện ǵ đi nữa, chuyện ǵ bản thân đă quyết, nhất định không được bỏ cuộc.
5. Hằng ngày chúng ta ăn ba bữa cơm, tối đi ngủ, sáng thức dậy. Ngày nào cũng như ngày nấy. Vốn dĩ việc ăn uống, ngủ nghê th́ ngựa, lợn, con ǵ cũng có thể làm được. Đă sinh ra làm người, lẽ nào chúng ta chỉ trải qua ngày tháng như những con vật, con ngựa, con lợn mà được sao? Vậy th́ đáng khinh biết bao.
6. Vết thương trong tâm hồn đáng sợ hơn vết thương ở tay chân. Bởi không thể chữa vết thương đó bằng thuốc hay miếng dán, và nó sẽ trở thành vết thương cả đời người. V́ vậy, ta phải cẩn thận, không để tâm hồn bị thương.
7. Nếu gieo lúa mạch, cây lúa mạch sẽ mọc lên, nếu gieo hạt đậu, cây đậu sẽ mọc lên; thuyền gỗ th́ nổi, thuyền đất th́ ch́m. Gieo nhân nào gặp quả ấy. Làm điều tốt, sẽ có kết quả tốt đẹp; nếu làm điều xấu, điều xấu sẽ đến. Làm việc xấu chắc chắn sẽ lănh hậu quả xấu. Tường nhà có tai, cửa nhà có mắt. Làm việc xấu mà đ̣i trốn tội được sao? Nhất định không thể nào trốn tránh tội lỗi được đâu.
8. Một khi đă sinh ra làm người, phải làm những việc có ích cho xă hội. Người nông dân trồng lúa, thợ mộc dựng nhà, thương nhân bán hàng, thầy thuốc chữa bệnh, học giả dạy đạo lư, nâng cao kiến thức cho mọi người, viên chức điều hành chính trị làm cho cuộc sống trong xă hội tốt đẹp lên...