Theo như Đảng Dân chủ của Tổng thống Joe Biden có khả năng đi theo con đường lịch sử cho thấy đảng của tổng thống đương nhiệm thường mất ghế vào cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ này.
Chỉ c̣n vài ngày nữa trước khi cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ quan trọng của nước Mỹ bắt đầu. Các cuộc thăm ḍ cho thấy đảng Cộng ḥa đang chiếm ưu thế trong cuộc đua giành lại quyền kiểm soát Hạ viện, thậm chí là Thượng viện, theo Guardian.
Triển vọng của đảng Cộng ḥa đă trở nên tươi sáng hơn khi ngày càng có nhiều cử tri xác định nền kinh tế là ưu tiên hàng đầu. Nhiều đảng viên Dân chủ đă dành cả mùa hè để vận động về tầm quan trọng của quyền phá thai sau khi Ṭa án Tối cao Mỹ lật ngược vụ án Roe v. Wade.
Một cuộc thăm ḍ của ABC News/Ipsos thực hiện vào tuần trước cho thấy 49% người Mỹ coi kinh tế hoặc lạm phát là vấn đề quan trọng nhất, quyết định lá phiếu của ḿnh trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ. Trong khi đó, chỉ 14% đưa vấn đề phá thai lên hàng đầu.
Các cuộc khảo sát cho thấy đảng Cộng ḥa được hưởng lợi thế với cử tri khi nói đến những lo ngại về kinh tế. Các ứng viên của đảng này đă giành được sự quan tâm trong các cuộc thăm ḍ khi người Mỹ lo lắng về giá cả tăng cao và khả năng suy thoái kinh tế.
Đảng Cộng ḥa giành ưu thế
Theo FiveThirtyEight, đảng Cộng ḥa đang nắm giữ lợi thế 1,3 điểm % so với đảng Dân chủ trong cuộc thăm ḍ ư kiến cử tri. Cuộc khảo sát từ công ty thăm ḍ ư kiến của đảng Cộng ḥa Cygnal cho thấy đảng này đang dẫn trước 3 điểm % trên lá phiếu chung vào Quốc hội Mỹ, phản ánh sự thay đổi đến 4 điểm % trong ṿng 5 tuần.
“Tôi hy vọng đảng Cộng ḥa sẽ giành được một đến hai điểm % nữa cho vị trí dẫn đầu trong tuần cuối cùng. Vào thời điểm hiện tại, trở thành một ứng viên đảng Cộng ḥa tốt hơn nhiều so với một ứng viên đảng Dân chủ”, Brent Buchanan, chủ tịch và người sáng lập của Cygnal, cho biết.
Với số ghế ít ỏi của đảng Dân chủ trong cả hai viện của Quốc hội Mỹ, đảng Cộng ḥa chỉ cần lấy được một số ghế Hạ viện và một ghế Thượng viện duy nhất để giành lại quyền kiểm soát.
Báo cáo của Cook Political Report cho thấy 10 ghế của Hạ viện có thể chuyển hướng sang đảng Cộng ḥa. Điều này khiến đảng Dân chủ buộc phải đẩy mạnh hoạt động kêu gọi cử tri trong những ngày cuối cùng trước bầu cử.

Tổng thống Mỹ Joe Biden và cựu Tổng thống Barack Obama tham dự chiến dịch tranh cử tại Pennsylvania. Ảnh: Reuters.
Những khu vực Tổng thống Biden giành chiến thắng hai năm trước đó đang trở thành chiến trường quan trọng, buộc đảng Dân chủ bảo vệ những chiếc ghế trước đây được coi là an toàn.
Đảng Cộng ḥa cũng được hưởng lợi ích từ việc tái phân chia khu bầu cử sau cuộc điều tra dân số năm 2020. Điều này cho phép đảng Cộng ḥa có thể tái cơ cấu Hạ viện bằng thắng lợi ở một số bang chiến trường.
Ngày 3/11, Quỹ Lănh đạo Quốc hội (CLF), một siêu ủy ban hành động chính trị (PAC) đă công bố một gói quảng cáo trị giá 5,6 triệu USD nhắm đến các quận do đảng Dân chủ nắm giữ nhưng thu hút ít sự chú ư trong chiến dịch tranh cử. CLF đang chi 1,8 triệu USD để lật đổ Hạ nghị sĩ Sean Casten.
Ghế của ông Casten được dự đoán là có khả năng thay đổi từ “hoàn toàn đảng Dân chủ” thành chỉ “nghiêng nhẹ sang đảng Dân chủ”. Ông Biden dẫn trước 11 điểm tại quận của ông Casten trong cuộc bầu cử năm 2020.
“Sự hăng hái đằng sau cuộc chiến giành đa số tại Hạ viện của đảng Cộng ḥa tiếp tục tăng lên mỗi ngày. Chúng tôi đă ưu tiên mở rộng bản đồ càng xa càng tốt”, Dan Conston, chủ tịch của CLF, cho biết.
Cuộc chiến giành quyền kiểm soát
Triển vọng kiểm soát Thượng viện của đảng Dân chủ cũng gặp t́nh trạng nghiệt ngă tương tự. Tính đến ngày 5/11, FiveThirtyEight đánh giá đảng Cộng ḥa có ưu thế trong cuộc chiến giành lại Thượng viện, đánh dấu lần đầu tiên kể từ tháng 7 đảng Dân chủ không được ủng hộ trong việc kiểm soát cơ quan này.
Những thượng nghị sĩ đương nhiệm của đảng Dân chủ sẽ phải chứng kiến t́nh h́nh bất lợi, mặc dù đă có lợi thế trong vài tháng trước đó.
Một cuộc thăm ḍ do Trung tâm Khảo sát đại học Saint Anselm cho thấy Thượng nghị sĩ Đảng Dân chủ Maggie Hassan dẫn trước đối thủ đảng Cộng ḥa Don Bolduc 1 điểm %. Chỉ một tháng trước đó, bà dẫn trước đối thủ đến 7 điểm %.

Những người tham dự mít tinh của cựu Tổng thống Donald Trump tại Pennsylvania. Ảnh: Reuters.
Ngày 3/11, ứng viên đảng Cộng ḥa tại bang Georgia, ông Herschel Walker, lần đầu tiên kể từ tháng 6 đă dẫn đầu cuộc đua vào thượng viện, theo thăm ḍ của FiveThirtyEight. Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ Raphael Warnock - người đang cố giữ ghế trước ông Walker - đă không thể thiết lập ưu thế, bất chấp những cáo buộc cho rằng ông Walker đă gây áp lực buộc hai phụ nữ phá thai.
Đảng Dân chủ cho rằng dữ liệu bỏ phiếu sớm phản ánh tín hiệu lạc quan của việc giữ quyền kiểm soát Thượng viện v́ hơn 35 triệu người Mỹ đă bỏ phiếu. Ở các bang như Arizona và Pennsylvania, đảng Dân chủ chiếm ưu thế trong nhóm bỏ phiếu sớm. Đây là những nơi có thể xác định quyền kiểm soát Thượng viện.
Nhưng với những nỗ lực của cựu Tổng thống Donald Trump nhằm làm dấy lên những nghi ngờ về tính hợp pháp của việc bỏ phiếu qua thư, các ứng cử viên đảng Cộng ḥa có thể sẽ xuất hiện trong các cuộc thăm ḍ ngày bầu cử. Điều đó có thể xóa bỏ lợi thế ban đầu của đảng Dân chủ.
Trong một bài phát biểu gần Điện Capitol hôm 2/11, ông Biden thể hiện sự lạc quan đối với triển vọng giữa nhiệm kỳ của đảng Dân chủ. Ông bày tỏ quan ngại sâu sắc về cuộc tấn công nhắm vào chồng Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi và sự gia tăng các luận điệu bạo lực của một số nhà lập pháp đảng Cộng ḥa.
Ông Biden kêu gọi người Mỹ xem xét số phận của nền dân chủ Mỹ khi chuẩn bị bỏ phiếu.
“Đây không phải là một năm b́nh thường. V́ vậy, tôi yêu cầu các bạn suy nghĩ kỹ lưỡng về thời điểm hiện tại”, ông Biden nói.
“Trong những năm khác, chúng ta không phải đối mặt với những câu hỏi về việc liệu lá phiếu sẽ bảo tồn nền dân chủ hay khiến chúng ta gặp rủi ro. Nhưng năm nay th́ có. Tôi hy vọng các bạn sẽ biến tương lai của nền dân chủ Mỹ trở thành một phần quan trọng trong quyết định bỏ phiếu”, ông nhấn mạnh.