Không bao giờ người Nga có thể h́nh dung cảnh thế này: cảnh sát và quân đội ra đường càn quét và bắt thanh niên đi "nghĩa vụ quân sự". Ai láng cháng ra đường thời điểm này là bị "hốt" ngay!
The Washington Post ngày 16 tháng Mười 2022 cho biết, mới đây, cảnh sát phối hợp với quân đội đă bất ngờ ập vào một trung tâm thương mại lớn ở Moscow để bắt lính và họ thộp bất cứ ai, từ một số nhạc công đang tập dượt, một nhân viên giao hàng đến cả một ông trung niên độ tuổi 50 đang say xỉn…
Chiến dịch bắt lính đang làm nhốn nháo tại nhiều thành phố, đặc biệt là ở Moscow. Chính quyền vây bắt thanh niên ở đường phố hoặc bên ngoài ga tàu điện ngầm. Họ nấp trong hành lang các ṭa nhà chung cư để bất ngờ nhào ra ch́a trước mặt tờ lệnh triệu tập đi
"nghĩa vụ quân sự". Họ đột kích các văn pḥng và kư túc xá. Họ ập vào quán cà phê và nhà hàng, chặn các lối ra. Hôm thứ Năm, họ bất ngờ xuất hiện tại khu nhà ở của công ty
MIPSTROY1 và
"hốt" đi hơn 200 người. Vào chủ Nhật, họ
"chụp" được hàng chục người tại một trại tế bần dành cho dân vô gia cư.
Alexei, ở độ tuổi 30, lâu nay sống với con mèo; và, cho đến trước khi bị thộp, có cuộc sống nhàn hạ, thường la cà với bạn bè trong quán bar, cà phê và công viên, đi xem ḥa nhạc và lên kế hoạch cho kỳ nghỉ tiếp theo ở châu Âu. Hôm Thứ Ba, khi Alexei ngồi trong văn pḥng, hai cảnh sát và vài binh sĩ mặc thường phục bỗng xuất hiện, yêu cầu Alexei tŕnh giấy căn cước và sau đó ra lệnh anh ngoan ngoăn đi theo họ,
"Nếu không chúng tôi sẽ sử dụng vũ lực".
Thanh niên Nga bất đắc dĩ lên đường "ṭng quân": ảnh chụp bên ngoài một trung tâm tuyển quân ở Moscow ngày 6/10/2022 (Getty Images)
Tại các thành phố lớn, đặc biệt là ở Moscow và St. Petersburg, nơi kể từ đầu cuộc chiến xâm lược Ukraine cho đến gần đây, người ta chỉ thấy
"không khí chiến tranh" với h́nh ảnh những cuộc xuống đường ủng hộ Putin. Bây giờ, tất cả nhốn nháo hơn chợ vỡ. Chính quyền các địa phương dựng chốt chặn tại cửa khẩu biên giới. Hơn 300,000 người Nga và gia đ́nh họ đă trốn khỏi đất nước kể từ khi Putin phát động chiến dịch tổng động viên. Chẳng ai muốn chết v́ một cuộc chiến không phải để
"bảo vệ tổ quốc". Người hoạt động nhân quyền Grigory Sverdlin (đă rời khỏi nước Nga và hiện sống tạm tại Georgia), vừa thành lập tổ chức
"Đi qua rừng" kêu gọi đàn ông trai tráng Nga né tránh quân dịch. Grigory Sverdlin đă góp ư cho 2,700 người trong 11 ngày và hướng dẫn 60 người lính cách thức ra đầu hàng ở Ukraine.
Hơn 200,000 thanh niên Nga đă bị bắt lính: cảnh chia tay với người thân lên đường đi "nghĩa vụ quân sự" (Ảnh: Sefa Karacan/Anadolu Agency via Getty Images)
The Washington Post kể thêm về một trường hợp của anh Yevgeny, một thợ máy 24 tuổi, hiện trốn trong nhà một người bà con cách xa Moscow. Yevgeny phải xóa các tài khoản mạng xă hội và cắt hết mọi liên lạc với bạn bè.
"Tôi không muốn giết người và tôi cũng không muốn bị giết, v́ vậy tôi phải ẩn ḿnh ở thời điểm này", anh nói.
"Nhưng ngay cả ở đây, tôi cũng không cảm thấy an toàn. Chúng tôi đang sống ở thời điểm mà hàng xóm của bạn có thể tố giác bạn. Họ có thể gọi cảnh sát và nói rằng có một chàng trai trẻ ở ngôi nhà này, trong khi anh ta nên chiến đấu tiêu diệt bọn phát xít ở Ukraine".
Yevgeny không thể rời khỏi nước Nga v́ không có hộ chiếu. Yevgeny kể thêm,
"Tôi có vài người bạn từng ủng hộ cuộc chiến v́ tin rằng bọn phát xít ở đó (Ukraine) đang tàn sát người Ukraine nghèo khổ; và người dân Ukraine nên được giải phóng, v.v. Tuy nhiên, họ đang thay đổi cái nh́n về cuộc chiến. Họ bắt đầu đặt câu hỏi và t́m kiếm thông tin trên internet. Họ không muốn chết, đặc biệt khi không hiểu tại sao ḿnh phải chết và chết ǵ cái ǵ?"
Ngày 14 tháng Mười, Tổng thống Putin cho biết 222,000 trong "chỉ tiêu" 300,000 quân đă nhập ngũ và tiến tŕnh tổng động viên sẽ hoàn tất trong hai tuần. Trong khi đó, những người thuộc phe diều hâu hiếu chiến cho rằng cần phải thực hiện tiếp đợt tuyển quân thứ hai. Trước nay, gánh nặng chiến tranh đổ lên đầu những binh lính thuộc các nhóm dân thiểu số, ít học, đa số đang sống tại những vùng quê hẻo lánh nghèo nàn. Bây giờ, thanh niên ở Moscow và St. Petersburg lâu nay sống yên ổn bắt đầu bị kêu gọi
"xung phong" ra chiến trường. Lo ngại chiến dịch
"vơ vét lính" ở các đô thị lớn đă tạo ra làn sóng chống đối mạnh mẽ hơn. Ngày 14/10, Andrei Klishas, thành viên cao cấp thuộc đảng đương quyền Nước Nga Thống nhất của Putin, nói rằng việc bắt lính bừa băi ở các thành phố là
"bất hợp pháp".
Không khí căng thẳng ở Moscow những ngày gần đây (Getty Images)
Không khí phản chiến dần dần dâng cao, đặc biệt khi người ta thấy nhiều người lính chỉ vừa được tuyển mộ trước đó vài tuần đă
"vội vă trở về trong chiến quan tài". Alexei Martynov, 29 tuổi, người đứng đầu một cơ quan nhà nước ở Moscow, được điều động vào ngày 23 tháng Chín và bị giết vào ngày 10 tháng Mười. Năm người lính từ vùng Nam Urals, được huy động vào ngày 26 và 29 tháng Chín, đă thiệt mạng ở Ukraine vào đầu tháng Mười, chính quyền ở Chelyabinsk cho biết. Một đồng hương của nhóm binh sĩ Chelyabinsk thoát chết đă gọi điện cho một người bạn. Theo bản ghi lại cuộc điện thoại đăng trên BBC tiếng Nga, người lính này nói rằng, ḿnh chưa từng được huấn luyện quân sự ǵ cả. Khi bỏ trốn chiến trường, anh ta thấy tử thi lính Nga khắp nơi.
Gần như mỗi ngày, vô số video xuất hiện trên mạng xă hội cho thấy cảnh lính nghĩa vụ tức giận v́ không được cấp quân phục, vũ khí hoặc được huấn luyện… Aleksei Sachkov, một bác sĩ 45 tuổi ở Moscow, thoạt đầu được quân đội yêu cầu đến Voronezh (Nga, gần biên giới Ukraine) để điều trị cho các binh sĩ bị thương. Từ ngày 24 tháng Chín, Aleksei Sachkov bỗng ngưng điện thoại cho vợ. Một tuần sau, người vợ của ông, từ một đường dây nóng quân sự, mới biết được rằng Aleksei Sachkov đă bị tống ra chiến trường, phục vụ trong một đơn vị xe tăng…