Băo lớn hoành hành hai nửa bán cầu. Trong khi châu Á đối phó với băo Noru, người dân Mỹ và các đảo quốc vùng Caribe cũng đang gia cố nhà cửa và tích trữ nhu yếu phẩm trước khi băo Ian quét qua.
Tâm băo Ian áp sát lănh thổ Cuba, sáng 27/9 (giờ Việt Nam). Ảnh: Prensa Latina.
Hôm 26/9, giới chức Cuba đă tuyên bố đặt các tỉnh miền Tây đất nước - Pinar del Río, Artemisa, La Habana, Mayabeque, Matanzas, Cienfuegos và đảo Juventud - vào t́nh trạng báo động khi cơn băo Ian đến gần, Prensa Latina cho biết.
Cùng ngày, ở nửa kia địa cầu, băo Noru quét qua lănh thổ Philippines để tiến vào Biển Đông, để lại đằng sau cảnh tàn phá và lũ lụt.
Trước t́nh trạng biến đổi khí hậu ngày một nghiêm trọng, các hiện tượng thời tiết cực đoan như siêu băo được cho là sẽ xuất hiện với tần suất ngày một dày đặc, đe dọa trực tiếp đến cuộc sống của hàng trăm triệu người dân trên khắp thế giới.
Châu Á gồng ḿnh
Sáng 26/9, Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr. thị sát các vùng bị ảnh hưởng bởi băo Noru bằng máy bay.
“Chúng tôi thấy một số khu vực vẫn ch́m trong biển nước”, ông viết trên Twitter. “Tỉnh Nueva Ecija và Aurora không có điện. Chúng tôi đang gửi các máy phát điện tới”.
Tuy đă chuẩn bị trước, Philippines vẫn chịu thiệt hại khi siêu băo Noru quét qua phía Bắc đảo Luzon. Tại tỉnh Bulacan, năm nhân viên cứu hộ thiệt mạng khi xuồng bị lật và hất họ xuống ḍng nước lũ, Thống đốc Daniel Fernando cho biết.
Những h́nh ảnh từ hiện trường cũng cho thấy nhiều người dân phải lên mái nhà tránh lũ khi mực nước dâng cao. Ruộng đồng của người dân ngập trắng nước, trong khi t́nh trạng lở đất cũng được ghi nhận ở vùng núi.
“Đây là trận lũ lớn nhất từng xảy ra ở đây”, ông Elpidio de la Cruz, một cư dân địa phương, chia sẻ với Reuters. Mực nước trước của nhà ông ngập đến đầu gối. “Có lúc nước đă chạm đến tầng hai”, ông cho biết.
Nhiều khu vực tại Philippines rơi vào cảnh ngập lụt do băo Noru. Ảnh: Reuters.
Ông Teody Simbulan, một cư dân khác, cầu cứu. “Người dân ở đây cần sự hỗ trợ như thức ăn, nước uống và thuốc men”, ông nói.
Noru được coi là cơn băo mạnh nhất mà Philippines phải đối phó trong năm nay. Dù vậy, đây chưa phải cơn băo có cường độ lớn nhất từ Thái B́nh Dương đổ vào châu Á trong mùa băo này.
Khu vực Đông Bắc Á vừa hứng chịu hai cơn băo lớn - Hinnamnor và Nanmadol - khiến hơn 10 người thiệt mạng, hàng trăm chuyến bay bị hủy bỏ và hàng triệu người phải sơ tán. Trong đó, Hinnamnor được coi là siêu băo mạnh nhất toàn cầu năm 2022 với sức gió có thời điểm vượt 250 km/h.
Khi băo Hinnamnor quét qua Hàn Quốc, lực lượng chức năng đă t́m thấy 7 thi thể dưới hầm gửi xe trong một tổ hợp căn hộ ở thành phố Pohang, cơ quan ứng phó thiên tai Hàn Quốc cho biết. Theo truyền thông địa phương, 9 người này bị mắc kẹt khi xuống hầm để đưa ôtô ra ngoài khi mưa lớn.
Trong khi đó, băo Nanmadol đă khiến bốn người Nhật Bản thiệt mạng, bất chấp giới chức nước này trước đó kêu gọi sơ tán khoảng 2,9 triệu cư dân ở đảo Kyushu, cũng như đưa ra mức cảnh báo cao nhất đối với tỉnh Kagoshima.
Ít nhất 114 người khác cũng bị thương - bao gồm 14 người bị thương nặng, theo Chánh Văn pḥng Nội các Nhật Bản Matsuno Hirokazu.
Châu Mỹ chuẩn bị
Cách châu Á nửa ṿng Trái Đất, Cuba, Mỹ và một số quốc gia vùng Caribe đang phải chuẩn bị đối phó với băo Ian. Đây là cơn băo thứ 9 xuất hiện tại Đại Tây Dương trong mùa băo năm nay.
H́nh thành hôm 23/9 ở vùng biển Tây Nam Cuba, băo Ian dần mạnh lên khi di chuyển về phía Tây Bắc tới khu vực phía Tây ḥn đảo này.
Ngày 26/9, Viện Khí tượng Cuba và Trung tâm Băo Quốc gia Mỹ (NHC) cho biết Ian đă trở thành một cơn băo lớn (hurricane) - thuật ngữ để chỉ những cơn băo nhiệt đới có tốc độ gió trên 74 dặm/h (khoảng 119 km/h). Vận tốc gió được ghi nhận vào rạng sáng 26/9 (giờ địa phương) là khoảng 120 km/h.
Hôm 25/9, các du khách ở đảo Juventud và khu du lịch trên đảo Cayo Largo đă được sơ tán. Các cảng ở miền Tây Cuba đă không cho tàu thuyền ra khơi từ tối 23/9, trong khi ngư dân được kêu gọi quay về bờ.
Đường đi dự kiến của băo Ian. Ảnh: NHC/NPR.
Bên cạnh Cuba, bang Florida (Mỹ) cũng đang phải chuẩn bị đón băo. Thống đốc Ron DeSantis hôm 25/9 đă tuyên bố t́nh trạng khẩn cấp toàn bang, cũng như thúc giục người dân tích trữ thực phẩm, nước uống, thuốc men, xăng dầu và sẵn sàng trước khả năng bị cắt điện.
2.500 binh sĩ thuộc lực lượng Vệ binh Quốc gia bang Florida đă được huy động để đối phó vụ việc, AFP cho biết. Giới chức nhiều thành phố Florida - bao gồm Miami, Fort Lauderdale và Tampa - đă phân phát bao cát miễn phí để giúp người dân đối phó nguy cơ lũ lụt. Trong khi đó, Tổng thống Joe Biden đă thông qua gói viện trợ khẩn cấp cho 24 hạt tại Florida.
Khi đổ bộ vào Florida, băo có thể mạnh tới cấp độ 4 theo thang đo Saffir-Simpson với sức gió lên đến 225 km/h, AP cho biết.
Trong khi đó, vùng biển Caribe và miền Đông Canada vẫn đang trong quá tŕnh khắc phục hậu quả của cơn băo Fiona quét qua khu vực hồi tuần trước.
H́nh thành từ giữa Đại Tây Dương, băo Fiona di chuyển theo hướng tây và quét qua hàng loạt quốc đảo vùng Caribe, trước khi đổi hướng đi lên phía bắc để đổ bộ vào vùng ven biển Đông Canada. Đây là cơn băo lớn đầu tiên trong mùa băo Đại Tây Dương năm nay, có sức gió mạnh nhất lên đến 215 km/h.
Cơn băo đă khiến ít nhất bảy người ở vùng Caribe và hai người Canada thiệt mạng, AFP đưa tin.
“Sự tàn phá là rất lớn”, Thủ hiến tỉnh Nova Scotia (Canada) Tim Houston nói với báo giới. “Cường độ của cơn băo là không thể tưởng tượng”.
VietBF@ sưu tập
