Ken Starr: Thượng viện ‘hoàn toàn không có thẩm quyền’ xét xử cựu TT Trump

Cựu công tố viên độc lập Ken Starr đã đồng thuận với những người bảo thủ khi nhận định rằng Thượng viện không có thẩm quyền để tổ chức phiên tòa luận tội cựu Tổng thống Donald Trump.

Cựu công tố viên độc lập Ken Starr (Ảnh: Getty Images)

Ông Starr khẳng định với Fox News hôm thứ Hai (1/2), Thượng viện không thể xét xử một tổng thống sau khi ông đã rời nhiệm sở.

“Câu trả lời rõ ràng là không,” ông Starr nói và nói thêm rằng “văn bản của Hiến pháp đối với tôi [mà nói] là hoàn toàn rõ ràng, rằng phán quyết trong các vụ luận tội” đề cập đến việc “phế truất và có thể bị phế”. Ông lập luận rằng “một cựu viên chức, theo định nghĩa, không thể bị loại bỏ”.

Đầu tháng này, 45 thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa đã bỏ phiếu bác bỏ việc tiến hành phiên tòa luận tội, dự kiến ​​diễn ra vào ngày 8/2 sắp tới, điều này ngầm cho thấy rằng những nỗ lực luận tội của Đảng Dân chủ chắc chắn sẽ thất bại, bởi cần ít nhất 67 phiếu bầu mới có thể kết tội ông Trump.

5 Thượng nghị sĩ Cộng hòa gồm: Mitt Romney (bang Utah), Ben Sasse (bang Nebraska), Susan Collins (bang Maine), Lisa Murkowski (bang Alaska) và Pat Toomey (bang Pennsylvania) đã đứng về phía Đảng Dân chủ để bỏ phiếu bác bỏ kiến nghị của TNS Rand Paul. Điều này cho thấy, 5 TNS Cộng hòa này có thể bỏ phiếu kết tội ông Trump. Trong phiên tòa luận tội ông Trump lần một năm 2020, ông Romney là TNS Cộng hòa duy nhất bỏ phiếu kết tội tổng thống của đảng mình.

Ngoài ra, một điểm khác thường dễ nhận thấy là chủ tọa phiên tòa đáng lẽ phải do Chánh án Tòa án Tối cao John Roberts đảm nhiệm, nhưng ông này đã từ chối. Thay vào đó, các thành viên Đảng Dân chủ tại Thượng viện đã bổ nhiệm Thượng nghị sĩ Patrick Leahy (tiểu bang Vermont) làm chủ tọa phiên tòa.

Về vấn đề này, lãnh đạo Đa số Thượng viện Chuck Schumer (Đảng Dân chủ) hồi tuần trước cho biết, cuộc bỏ phiếu nhằm bác bỏ phiên tòa luận tội là “hết sức vô trách nhiệm”.

“Chỉ có năm thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa sẵn sàng đưa ra lập trường nguyên tắc chống lại nỗ lực liều lĩnh và thiếu thận trọng của các thành viên cơ quan này, những người đang muốn bào chữa cho chiến dịch của Tổng thống Trump nhằm lật ngược cuộc bầu cử, và dường như là để bào chữa cho việc kích động đám đông mà mỗi người trong số chúng ta đều đã trải nghiệm ở Điện Capitol,” ông Schumer nói tại Thượng viện. “Tôi chỉ đơn giản nói với tất cả các đồng nghiệp của mình, đừng mắc sai lầm, sẽ có một phiên tòa xét xử, và những bằng chứng chống lại cựu tổng thống sẽ được trình bày một cách sống động để quốc gia và mỗi người chúng ta thấy một lần nữa.”

Trước đó, vào ngày 13/1, Hạ viện do Đảng Dân chủ kiểm soát đã bỏ phiếu thông qua điều khoản luận tội ông Trump với cáo buộc “kích động bạo lực” trong vụ xâm nhập vào Điện Capitol hôm 6/1. Dù vậy, ông Trump vẫn giữ vững lập luận rằng, bài phát biểu của ông ngày hôm đó là “hoàn toàn phù hợp”.

“Thượng viện hoàn toàn không có thẩm quyền xét xử ông Donald Trump và nếu họ tiếp tục làm như vậy, họ sẽ… vi phạm luật,” cựu công tố viên độc lập Ken Starr nói thêm.

Giáo sư danh dự Trường Luật Harvard Alan Dershowitz cũng từng đưa ra lập luận tương tự ông Starr, cho rằng phiên tòa luận tội ông Trump lần hai này là vi phạm Hiến pháp.*

Ồng Dershowitz nói với Fox News: “Hiến pháp rất rõ ràng. Chủ thể, đối tượng, mục đích của luận tội là phế truất một tổng thống còn đang tại vị. Và đã từng có hai tiền lệ. Có một ví dụ rất rõ ràng. Khi Tổng thống Nixon từ chức do ông dự đoán sẽ bị luận tội và cách chức, đã không có nỗ lực nào nhằm luận tội ông ấy sau khi ông rời nhiệm sở.” Cựu Tổng thống Richard Nixon đã chọn từ chức thay vì đối mặt với khả năng bị Thượng viện xét xử vào đầu những năm 1970.

“Rõ ràng là Thượng viện đã mất quyền tài phán vào thời điểm đó,” ông nói về vụ luận tội ông Nixon. “Còn có một tiền lệ khác. Năm 1876, đã từng có một nỗ lực thất bại, một nỗ lực bất thành nhằm buộc tội bộ trưởng chiến tranh. Thời điểm đó, trong một cuộc bỏ phiếu ban đầu, Thượng viện đã bỏ phiếu kín, rằng họ có thẩm quyền xét xử một người nào đó đã từ chức.”

Bộ trưởng Chiến tranh William Belknap năm 1876, dưới thời Tổng thống Ulysses Grant, đã từ chức ngay trước khi hạ viện biểu quyết thông qua các điều khoản luận tội. Nhưng hạ viện vẫn tiếp tục biểu quyết và đẩy tiến trình lên thượng viện. Thượng viện đã tiến hành tranh luận về việc liệu có thể luận tội Belknap sau khi ông đã từ chức hay không. Cuối cùng, với 37 phiếu thuận và 29 phiếu chống, các thượng nghị sĩ đã thông qua nghị quyết tuyên bố ông Belknap vẫn có thể bị luận tội. Tuy nhiên, trong phiên xét xử, do không đạt đủ 2/3 tổng số phiếu thuận, ông Belknap đã được thượng viện tha bổng.

Minh Ngọc (T/h)