Anh kiểm soát chặt chẽ súng đạn, nhưng ngày càng lo ngại vũ khí tuồn trái phép từ Mỹ làm gia tăng tội phạm liên quan đến băng đảng.
Josh Bains mới 28 tuổi khi bị bắn chết sau cuộc căi vă về một khoản nợ mua ma túy chỉ 50 USD tại ngôi làng nơi anh sinh ra ở Anh. Khẩu súng cướp đi sinh mạng Bains đến từ Mỹ.
Bains chỉ là một trong rất nhiều trường hợp tử vong v́ súng đạn đang gia tăng những năm gần đây ở Anh. Chính phủ Anh lo ngại nguyên nhân có thể bắt nguồn từ một đường dây buôn lậu súng từ Mỹ đang ngày càng mở rộng quy mô hoạt động.
Kho súng tại Cơ quan T́nh báo Vũ khí Quốc gia ở Birmingham, Anh. Ảnh: New York Times.
Khẩu súng giết chết Bains hồi tháng 10/2018 là một khẩu Taurus Model 85 vốn bị cấm hoàn toàn tại Anh.
"Tôi nghĩ người Mỹ không bao giờ tin được rằng những thứ mà họ sản xuất lại có thể ảnh hướng tới những người như chúng tôi", Clare Bains, mẹ kế của Josh Bains, nói. "Nếu họ không sản xuất chúng th́ chúng sẽ không thể từ Mỹ tràn ra khắp thế giới".
Các trường hợp tử vong do súng đạn vẫn cực hiếm tại Anh, nước kiểm soát chặt chẽ súng đạn, và rất ít người, thậm chí cả cảnh sát, mang theo súng. Nhưng sự xuất hiện của vũ khí Mỹ trên đường phố Anh đang khiến những hành vi tội phạm bạo lực nghiêm trọng, như giết người hay đâm chém, tăng mạnh.
Hầu hết súng đạn phi pháp tại Anh vẫn đến từ châu Âu. Nhưng các nhà điều tra năm ngoái thu giữ hàng trăm khẩu súng có xuất xứ từ Mỹ. Giới chuyên gia cho rằng số vũ khí lậu mà cảnh sát chưa khám phá ra c̣n lớn hơn nhiều.
Cảnh sát Anh đă truy vết được một số khẩu súng Mỹ tuồn lậu vào nước này đến từ các bang với quy định kiểm soát súng đạn lỏng lẻo như Florida. Các nhà điều tra cũng thu được vũ khí Mỹ được tuồn vào Anh trong các container hàng hay giấu trong động cơ ôtô.
Giới chức Anh lo sợ sau Brexit, khi biên giới với Liên minh châu Âu được quản lư chặt chẽ hơn, việc buôn bán súng bất hợp pháp từ Mỹ có thể gia tăng nhanh chóng, đặc biệt khi chính quyền Tổng thống Donald Trump lại rất ủng hộ ngành công nghiệp súng đạn.
Mỹ là một trong những nước xuất khẩu vũ khí hợp pháp lớn nhất thế giới. Tuy nhiên, hàng trăm ngh́n khẩu súng cũng bị buôn bán bất hợp pháp ra khỏi đất nước, thổi bùng làn sóng bạo lực, làm gia tăng các vụ giết người, đặc biệt ở châu Mỹ Latin và vùng Caribe.
Tại Anh, các băng nhóm tội phạm thường chủ yếu sử dụng dao. Tội phạm liên quan đến dao năm ngoái đạt mức cao kỷ lục, chiếm 2/5 các vụ giết người. Trong khi đó, chỉ 33 người bị giết bằng súng.
Nhưng lượng súng bất hợp pháp đang lưu hành ngày càng nhiều. Chỉ tính riêng trong năm ngoái, số súng bị Cơ quan Pḥng chống Tội phạm Quốc gia Anh (NCA) thu giữ đă tăng hơn hai lần. Tội phạm sử dụng súng tăng 38% kể từ năm 2015.
Nhà chức trách quan ngại bạo lực có thể tăng vọt nếu các băng nhóm tội phạm chuyển từ dùng dao sang súng.
"Tỷ lệ giết người đă là một vấn đề ngay cả khi khả năng tiếp cận với súng chưa dễ dàng", Robert McLean, nhà nghiên cứu về tội phạm có tổ chức tại Anh, cho hay. "Một khi được lưu hành, một khẩu súng có thể di chuyển khắp các mạng lưới tội phạm và được sử dụng trong nhiều vụ xả súng, giết người khác nhau".
Trong nhiều trường hợp, việc buôn bán súng lậu được vận hành bởi các băng nhóm vận chuyển ma túy từ những thành phố lớn đến các thị trấn nhỏ hơn ở vùng nông thôn.