Trong khi Mỹ khó có thể ngăn chặn TQ bành trướng trên Biển Đông th́ nhà báo Mỹ J. Michael Cole gợi ư Hải quân Mỹ lập một “điểm thắt nút” trên biển Hoa Đông để cản đường tiến của hải quân Trung Quốc.
Một khu trục hạm Mỹ tuần tra FONOP ở Biển Đông - Ảnh: Reuters
Trong bài viết mang tựa “Đến lúc chặn Trung Quốc bành trướng trên biển” đăng trên trang National Interest ngày 21.7, nhà báo Cole nhắc khi ông Barack Obama c̣n là Tổng thống Mỹ, có lúc đồng minh do Mỹ dẫn đầu ở châu Á-Thái B́nh Dương đă có thể phản ứng với việc Bắc Kinh ồ ạt chiếm các thực thể tự nhiên trên Biển Đông rồi cải tạo đất, quân sự hóa chúng.
Nhà báo Mỹ cho rằng Biển Đông đă thành “ao nhà” của Trung Quốc
Nhưng nay, khả năng ấy đă bị khép lại, khi Bắc Kinh đă thành công trong việc thay đổi khu vực mà không thể nào lật ngược được t́nh h́nh này, theo nhiều chuyên gia an ninh nhận định.
Nhà báo Cole viết nếu đúng như thế, th́ hoạt động tuần tra thực hiện quyền tự do hàng hải (FONOP) của Mỹ là quá ít và quá trễ.
Trong bối cảnh này, Mỹ nên dồn nỗ lực chống tham vọng bành trướng lớn hơn của Trung Quốc ở các nơi khác, theo nhà báo Cole (ở Đài Loan) cũng là một nhà nghiên cứu cấp cao ở Viện nghiên cứu chính sách của Trung Quốc thuộc đại học Nottingham (Anh). Ông c̣n tốt nghiệp khóa nghiên cứu chiến tranh của Học viện quân sự hoàng gia Canada, cựu chuyên gia phân tích của Cơ quan an ninh t́nh báo Canada.
Ông Cole nêu: “Điều bất ngờ nhất ở Biển Đông 10 năm qua, không phải là Trung Quốc thành công trong việc xây đảo nhân tạo và quân sự hóa “ao nhà” này, mà là cộng đồng quốc tế không để ư đến hành động ngang ngược của Trung Quốc.
Vẫn theo bài viết của nhà báo Cole, khi các nước đồng minh và đối tác trong khu vực hiểu rơ hoạt động của Trung Quốc ở Biển Đông liên quan trực tiếp tham vọng lớn hơn của Bắc Kinh ở vùng biển phía tây Thái B́nh Dương và Ấn Độ-Thái B́nh Dương, th́ họ cần suy nghĩ nghiêm túc, rằng liệu họ có thể “sống chung” với ư đồ Trung Quốc bành trướng lớn hơn nữa hay không.
Khu vực đầu tiên cần hỏi câu hỏi trên là vùng biển Hoa Đông, nơi mà Trung Quốc cũng tăng cường hoạt động quân sự, chủ yếu gần vùng đảo Senkaku do Nhật kiểm soát, nhưng Bắc Kinh cũng đ̣i chủ quyền và gọi là quần đảo Điếu Ngư.
Tại Biển Đông và biển Hoa Đông, Bắc Kinh đều dùng chiêu “cắt lát xúc xích” để dần dần giành đất và từ đó nghiêng cán cân có lợi cho Trung Quốc. Ở hai khu vực này, Trung Quốc gây t́nh h́nh “xung đột thường trực” và khi bị chú ư quá nhiều th́ họ ngưng hành động, rồi vài tháng sau lại tiếp tục hoạt động lén lút. `
Theo ông Cole, v́ nhiều lư do như sức mạnh của Cục pḥng vệ Nhật Bản cùng một thỏa thuận an ninh giữa Nhật-Mỹ-Bắc Kinh không giành được nhiều thứ ở biển Hoa Đông cho bằng ở Biển Đông.
Nhưng tàu cảnh sát biển và tàu cá Trung Quốc vẫn tiếp tục xâm nhập lănh hải Nhật hoặc gần vùng Senkaku/Điếu Ngư tranh chấp.
Và Hải quân cùng Không quân Quân đội giải phóng nhân dân Trung Quốc (PLAN và PLAAF) thường xuyên di chuyển qua Eo biển Miyako giữa Nhật với Đài Loan để vào vùng biển Tây Thái B́nh Dương.
Hoạt động này đă đạt cấp báo động trong vài năm gần đây.
Hải quân Mỹ rất cần lập “điểm thắt nút” ở biển Hoa Đông
Nhà báo Cole khẳng định: nếu không hành động th́ chẳng khác nào giúp Bắc Kinh t́m cách đạt được tham vọng ở biển Hoa Đông, như đă đạt được ở Biển Đông.
Ông Cole gợi ư một giải pháp, mà nếu các đồng minh trong khu vực sẵn sàng có hành động chống Trung Quốc cụ thể, th́ vùng biển Hoa Đông sẽ là “điểm thắt nút” đối với Trung Quốc.
Trong chiến lược quân sự, một “điểm thắt nút” có nghĩa một thực thể địa lư trên bộ (như thung lũng, cầu) hoặc trên biển (một eo biển) mà quân đội buộc phải đi qua, đôi khi trên một khúc hẹp và từ đó bị giảm khả năng chiến đấu, trước khi đến được nơi họ cần đến.
“Điểm thắt nút” có thể cho phép lực lượng pḥng thủ yếu hơn vẫn đẩy lui được kẻ địch đông quân hơn, nếu kẻ địch không thể tận dụng thế đông hơn.
Trong trường hợp Hải quân Mỹ chọn lập “điểm thắt nút” trên biển Hoa Đông, th́ PLA và PLAAF không c̣n có thể sử dụng 9 tuyến đường họ thường dùng để di chuyển vào vùng biển Tây Thái B́nh Dương.
Nhật-Mỹ và Đài Loan đều có khả năng chặn quân đội Trung Quốc ở “điểm thắt nút”, bằng cách dàn hệ thống pḥng không, bộ binh và hải quân, cũng như củng cố đảo Yonaguni (của Nhật) vốn chỉ cách vùng biển Đài Loan 108 km về phía đông.
Dĩ nhiên, hành động chốt chặn PLA và PLAAF sẽ gây căng thẳng khu vực. Nhưng ông Cole nhắc, Trung Quốc vẫn ngang nhiên chiếm và quân sự hóa các thực thể nhân tạo trên Biển Đông, phớt lờ phán quyết của Ṭa án trọng tài thường trực (PCA) hồi tháng 7.2016, vốn tuyên Trung Quốc không hề có “chủ quyền lịch sử” trên Biển Đông, và bác “bản đồ đường lưỡi ḅ 9 đoạn” mà Bắc Kinh tự vẽ.
Nhà báo Cole nói, việc chốt chặn quân đội Trung Quốc có thể là một hành động đối phó của một liên minh châu Á, có tác động trừng phạt Bắc Kinh không hành xử như một cường quốc có trách nhiệm tuân thủ luật pháp quốc tế.
Ông viết mục tiêu của hành động bảo vệ luật pháp, vốn đ̣i sự điều phối giữa Nhật-Mỹ-Đài cùng với các đồng minh khác, nhằm không cho Trung Quốc có thể dùng biển Hoa Đông vào vùng biển Tây Thái B́nh Dương, và hạn chế Trung Quốc đến Kênh Bashi giữa Đài Loan với Philippines.
Hoạt động chốt chặn này không cho Trung Quốc kiểm soát được biển Hoa Đông, đe dọa các tuyến hàng hải thương mại của Nhật, đe dọa sự hiện diện quân sự Mỹ ở Thái B́nh Dương, cùng khả năng tàu ngầm Trung Quốc tấn công tên lửa vào lănh thổ Mỹ.
Nhà báo Cole viết rằng, từ các hoạt động quân sự hung hăng, Trung Quốc đạt nhiều thành quả ở Biển Đông, tạo nên một “điểm thắt nút” đối với các nước trong khu vực này.
Nhưng với bàn cờ phức tạp hơn ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái B́nh Dương, hành động kế tiếp của khối đồng minh của Mỹ phải là tự lập ra “điểm thắt nút” cho chính họ. Nếu liên minh không tạo ra “điểm thắt nút” này, th́ không c̣n lư do nào để thắc mắc, rằng tại sao Trung Quốc lại không “lấn tới” ở vùng biển Hoa Đông, sau khi đạt thành công trong việc chiếm Biển Đông.
Mặt khác, với Nhật Bản, chiến lược “điểm thắt nút” sẽ củng cố quan hệ an ninh Nhật-Đài, và nhồi thêm tính khẩn cấp cho việc duy tŕ sự nguyên trạng ở Eo biển Đài Loan.
Việc Đài Loan tiếp tục là một chủ thể là ch́a khóa của chiến lược này, và là một rào chắn quan trọng, không cho Bắc Kinh vươn tới vùng biển Tây Thái B́nh Dương và Ấn Độ Dương-Thái B́nh Dương.
Nhà báo Cole nhấn mạnh: nếu Mỹ không hành động cụ thể, những tuyên bố “xoay trục về châu Á”, “tái cân bằng” sẽ chỉ là khẩu hiệu hô suông, và dù có nguy cơ leo thang căng thẳng Mỹ-Trung, việc tiếp tục không hành động sẽ cho phép Trung Quốc lộng hành hơn trong những năm tới mà khối đồng minh không thể chịu được.
Cảnh sát biển Trung Quốc sẽ là “quân ủy nhiệm” của PLAN
Tính chất khẩn cấp có hành động đối phó càng rơ ràng, sau khi Bắc Kinh tuyên bố chuyển quyền kiểm soát Cảnh sát biển Trung Quốc từ dân sự sang Ủy ban quân ủy trung ương (CMC) mà ông Tập là chủ tịch.
Nhà báo Cole nói chắc chắn Cảnh sát biển sẽ là “quân ủy nhiệm” của PLAN, và lực lượng này có phương tiện tốt hơn sẽ hành động hung hăng hơn nữa, nhằm để Trung Quốc “bảo vệ chủ quyền lănh thổ” cả ở Biển Đông lẫn biển Hoa Đông, cũng như thách thức thái độ của khối đồng minh của Mỹ.
Từ đó, sự không có phản ứng thích đáng với chiến lược “lát cắt xúc-xích” sẽ tạo ra thực tế mới trên biển và xa hơn, có thể gây bất ổn cho hệ thống pháp lư, nếu như các nước khác bắt chước Bắc Kinh, cũng quân sự hóa các cơ quan hàng hải dân sự của họ.
Tham vọng độc chiếm đại dương ngày càng tăng của Trung Quốc không chỉ tác động đến khả năng giữ vai tṛ ở châu Á-Thái B́nh Dương của quân đội Mỹ, mà c̣n tăng nguy cơ an ninh đối với Đài Loan và Nhật. Đến một lúc nào đó, khối này sẽ phải chọn chiến lược trả đũa, hoặc chấp nhận Trung Quốc bành trướng và đă chiếm Biển Đông.
Nhà báo Cole kết luận: Mỹ sẽ phải sẵn sàng leo thang căng thẳng, không chỉ vài lần tuần tra FONOP và hải quân Mỹ đi qua Eo biển Đài Loan. Ông nói nên bắt đầu tỏ thái độ ở biển Hoa Đông, v́ ở Đông Bắc Á có 3 đối tác an ninh chính là Mỹ, Nhật và Đài Loan.
Ông cũng nhấn mạnh vùng biển này sẽ măi là “điểm thắt nút”, không cho Trung Quốc đi vào phía Tây Thái B́nh Dương, măi đến khi nào Trung Quốc tuân thủ luật pháp quốc tế và tôn trọng chủ quyền các nước khác th́ mới thôi áp dụng chiến lược này.
VietBF © sưu tập
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
