Thật khó để t́m ra cách ứng xử khi phải đối mặt với những thị phi trong cuộc sống. Nhưng trong mọi trường hợp, im lặng luôn là giải pháp tối ưu, bởi cuộc sống c̣n nhiều thứ để quan tâm hơn là mang trong ḿnh sự ấm ức và bực bội chỉ v́ người khác không hiểu đúng về ḿnh.
Dưới đây là 2 câu chuyện nói về cách mà người thời xưa đối diện với những thị phi.
Câu chuyện thứ nhất:
Trong một buổi nhàn hạ, vua Đường Thái Tông hỏi chuyện vị quan cận thần là Hứa Kính Tôn rằng:
– Trẫm thấy khanh phẩm cách cũng không phải là phường sơ bạc. Sao lại có nhiều tiếng thị phi chê ghét như thế?
Hứa Kính Tôn trả lời:
– Tâu bệ hạ. Mưa mùa Xuân tầm tă như dầu, người nông phu mừng cho ruộng đất được thấm nhuần, kẻ bộ hành lại ghét v́ đường đi trơn trợt. Trăng mùa thu sáng vằng vặc như gương treo trên bầu trời đêm, hàng thi nhân vui mừng gặp dịp thưởng du ngâm vịnh, nhưng bọn đạo chích lại ghét v́ ánh trăng quá sáng tỏ. Trời đất kia vốn vô tư không thiên vị, mà cơn nắng mưa thời tiết vẫn bị thế gian trách hận ghét thương. C̣n hạ thần đâu phải một người vẹn toàn th́ làm sao tránh khỏi tiếng chê bai chỉ trích.
Cho nên ngu thần trộm nghĩ, đối với tiếng thị phi trong thế gian nên b́nh tâm suy xét, đừng nên vội tin nghe. Vua tin nghe lời thị phi th́ quan thần bị hại. Cha mẹ tin nghe lời thị phi th́ con cái bị ruồng bỏ. Vợ chồng tin nghe lời thị phi th́ gia đ́nh ly tán. Tiếng thị phi của thế gian nọc độc c̣n hơn rắn rết, bén hơn gươm đao, giết người không thấy máu.
Câu chuyện thứ hai:
Một lần, Đức Phật đi giáo hóa ở vùng có nhiều người tu theo Bà La Môn giáo. Các tu sĩ Bà La Môn thấy đệ tử của ḿnh đi theo Đức Phật nhiều quá, nên ra đón đường Đức Phật mà mắng chửi. Đức Phật vẫn đi thong thả, họ đi theo sau không tiếc lời rủa xả. Thấy Đức Phật thản nhiên làm thinh, họ tức giận, chặn ngài lại hỏi:
– Ngài có điếc không?
– Ta không điếc.
– Ngài không điếc sao không nghe tôi chửi?
– Này tín đồ Bà La Môn, nếu nhà ông có đám tiệc, thân nhân tới dự, măn tiệc họ ra về, ông lấy quà tặng họ không nhận th́ quà đấy về tay ai?
– Quà ấy về tôi chứ ai.
– Cũng vậy, ông chửi ta, ta không nhận th́ thôi.
Trong kinh Phật viết rằng, khi người ác mắng chửi người thiện, người thiện không nhận th́ người ác giống như người ngửa mặt lên trời phun nước bọt, nước bọt không tới trời mà rời xuống ngay mặt người phun. Có thọ nhận mới dính mắc đau khổ, không thọ nhận th́ an vui hạnh phúc. Thế nên từ nay về sau nếu có nghe thấy ai đó nói lời không tốt về ḿnh, chớ có thọ nhận th́ sẽ được an vui.
Theo Phật giáo, khẩu nghiệp là một trong những nghiệp nặng nề nhất mà một người có thể tạo ra. Vết thương bạn gây ra trên thân thể người khác c̣n có ngày lành nhưng vết thương gây ra bởi lời nói th́ chẳng biết ngày nào mới lành lại được.
V́ vậy hăy cẩn trọng với lời nói của ḿnh, đừng gây ra thị phi v́ vô ư thức, cũng đừng trách móc người khác chỉ v́ lỗi lầm của họ bởi: “Every saint has a past, every sinner has a future”, nghĩa là “Vị thánh nào cũng có một quá khứ, và tội đồ nào cũng có một tương lai”.
Cuộc sống vốn dĩ không bao giờ cho phép con người được đi theo một đường thẳng cố đinh, cuộc sống là con đường ṿng vèo, lên xuống buộc chúng ta phải vượt qua để có thể đi được đến đích, hạnh phúc trong tâm hồn và an lạc trong cuộc sống. Những thứ ṿng vèo lên xuống kia đôi khi là do tự bản thân ḿnh mà ra,hoặc lại do những tiếng điều mà ngoại nhân mang đến.
Nếu ở tự bản thân ḿnh th́ có thể nắn lại để tiếp tục đi nhưng những thứ do người ngoài đưa lại, dù vô t́nh hay cố t́nh, dù một người nói hay nhiều người đồn th́ nó cũng không khác ǵ nọc độc của rắn rết, bén sắc tựa gươm đao, nó có thể giết người không thấy máu. Và thứ chùng ch́nh kia của đời nhiều khi bỗng chốc biến thành ngơ cụt với người mà không thể t́m thấy đường ra.
Lời thị phi – nó nguy hiểm và đáng sợ là thế đấy sao vẫn cứ như nọc độc lây lan mà năm này qua năm khác, tháng nọ qua tháng kia nó vẫn cứ măi tiếp diễn không thôi.
Sống trên đời ai cũng gặp phải những lời thị phi, không ai là tránh khỏi. “Trời đất kia vốn vô tư không thiên vị, mà cơn nắng mưa thời tiết vẫn bị thế gian trách hận ghét thương” th́ thử hỏi người phàm nhân như chúng ta th́ làm sao tránh? Chỉ mong rằng con người ta được sinh ra trong cuộc sống này, có quyền được nói, được nghĩ và được phán xét về người khác th́ hăy suy ngẫm cho kỹ thứ ḿnh đang nói ra ngoài đời có phải là nọc độc hay là gươm mác đối với người khác hay không và hăy thử đặt ḿnh vào họ th́ sẽ như thế nào? Sống là để nh́n đời, để ngẫm ḿnh chứ không phải là để biến những lời ḿnh nói thành nọc độc với người. Qua cuộc đối thoại trên giữa Vua và vị Hạ thần đáng để cho chúng ta suy ngẫm biết dường nào?
VietBF@sưu tập
|