Trump chỉ trích WTO sau phán quyết chống áp thuế Trung Quốc

[june04]

Trump nói sẽ xem xét để hành động sau khi WTO ra phán quyết Mỹ vi phạm quy tắc quốc tế trong các đòn thuế áp với Trung Quốc.

"Chúng ta sẽ phải làm gì đó với Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) vì họ đã để Trung Quốc thoát tội. Chúng tôi sẽ xem xét điều đó. Tôi không phải người hâm mộ của WTO, đó là điều tôi có thể nói ngay bây giờ. Có lẽ họ nên thôi chọc tức chúng ta", Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết hôm 15/9.

Hiện chưa rõ Trump sẽ làm gì với WTO. Tổng thống Mỹ hồi tháng 8 năm ngoái từng đe dọa rút khỏi tổ chức này, vì cho rằng WTO "gây khó dễ cho Mỹ suốt nhiều năm qua". Trump chỉ trích những điều khoản WTO dành cho Trung Quốc khi họ gia nhập tổ chức, cáo buộc Bắc Kinh có hành vi đánh cắp công nghệ Mỹ. Tuy nhiên, trên thực tế, Mỹ từng nhiều lần giành chiến thắng trong các tranh chấp thương mại nhờ WTO.

Tuyên bố của Trump được đưa ra sau khi WTO hôm qua cho biết Mỹ đã vi phạm các quy tắc thương mại toàn cầu khi áp các mức thuế hàng tỷ USD trong cuộc chiến thương mại với Trung Quốc. Khi được hỏi về phán quyết của WTO, Tổng thống Mỹ khẳng định ông chưa từng thấy nó.


Tổng thống Mỹ Donald Trump tại một sự kiện ở Phoenix, Arizona, hôm 14/9. Ảnh: Reuters.

Một hội đồng gồm ba chuyên gia thương mại, do Cơ quan Giải quyết Tranh chấp của WTO thành lập, hôm 15/9 tuyên bố những mức thuế của chính quyền Trump áp với Trung Quốc là "không phù hợp" với quy tắc thương mại toàn cầu và yêu cầu Mỹ tuân thủ nghĩa vụ của mình.

Hội đồng này được thành lập hồi tháng một năm ngoái, nhằm xem xét khiếu nại về việc chính quyền Trump quyết định đánh thuế 250 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc năm 2018, dẫn tới chiến tranh thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Trung Quốc cho rằng các đòn thuế của Mỹ vi phạm nguyên tắc tối huệ quốc của WTO, khi hàng Trung Quốc phải chịu những mức thuế khác với tất cả thành viên còn lại thuộc WTO. Ngoài ra, Bắc Kinh cáo buộc việc Washington đánh thuế còn vi phạm một nguyên tắc quan trọng khác của WTO là yêu cầu các nước đầu tiên phải đưa sự việc lên cơ quan giải quyết tranh chấp của tổ chức, trước khi áp thuế trả đũa quốc gia khác.

Chính quyền Trump đã áp dụng Điều 301 Đạo luật Thương mại Mỹ năm 1974, cho phép tổng thống Mỹ đánh thuế, hoặc áp dụng các biện pháp hạn chế nhập khẩu khác, bất cứ khi nào một quốc gia có hành vi thương mại không công bằng, ảnh hưởng tới thương mại Mỹ.

Washington cũng chỉ trích những khiếu nại của Bắc Kinh là "đạo đức giả", chỉ ra rằng Trung Quốc cũng áp thuế "phân biệt đối xử" với hơn 100 tỷ USD hàng hóa Mỹ.

Mỹ có quyền phản đối phán quyết của WTO bằng cách nộp đơn kháng cáo vào bất kỳ lúc nào trong vòng 60 ngày tới.

Chiến tranh thương mại Mỹ - Trung bùng nổ từ năm 2018 với những đòn thuế "ăn miếng trả miếng" của hai nền kinh tế lớn nhất thế giới. Tình hình hạ nhiệt sau khi Bắc Kinh - Washington ký thỏa thuận thương mại Giai đoạn một, trong đó Mỹ sẽ giảm đòn thuế với Trung Quốc và đổi lại Bắc Kinh sẽ mua thêm 200 tỷ USD hàng Mỹ trong hai năm tới. Tuy nhiên, quan hệ hai nước gần đây nảy sinh nhiều căng thẳng, làm dấy lên lo ngại về số phận của thỏa thuận thương mại.