Trong các loài đặc sản biển có một loài cá mà dân vùng biển đặt cho nó biệt danh là “gà nước mặn” để nhớ tới một món nướng “độc vị, ngon khó tả” và bổ dưỡng từ cá ḅ ḥm.
Ông Trần Văn Lang - người chuyên nuôi tôm hùm trên biển Vũng Rô (Phú Yên) cho biết: Loài cá ḅ ḥm thường sống trong các đầm, vịnh; chúng trở nên quư hiếm và không có trên thị trường v́ con giống có rất ít trong biển tự nhiên và cũng chưa thấy có ai gôm nuôi để bán, hơn nữa loài này chậm lớn lắm.
Con cá gần 5 lạng kia là tui nuôi nó trong lồng tôm gần 3 năm rồi đó. Bè tôm của tui có trăm lồng nhưng chỉ chui vào có vài ba con, mỗi lần lặn cho tôm ăn thấy nó rồi để ư. Chờ có khách quư bắt lên, đăi bữa làm dóc chơi…
Gọi nó là ḅ ḥm v́ tất cả loài cá biển mang tên “ḅ” đều có da dày và nhám, như ḅ gù, ḅ da,… c̣n “ḥm” có lẽ v́ nó vuông vắn trông giống như chiếc thùng gỗ. Gọi là gà nước mặn v́ thịt nó c̣n trắng hơn thịt gà; trừ xương sống, toàn thân cá là thịt không lẫn tư xương nào cả”.
Cá ḅ ḥm nh́n từ bụng
Ḅ ḥm nh́n từ lưng
Thịt ḅ ḥm rất trắng
Muốn ăn cá cũng thật là đơn giản chẳng cần gia vị, nêm nếm, dao thớt cho mất công. Bắt cá lên khỏi mặt nước đặt nằm trên sàn bè, cá không dăy dụa vẫy đập mà bung hai mang nằm thở ph́ phèo. Tiếp đến bắc ḷ lửa than, đặt cá lên vỉ nướng, cá vẫn nằm im re chịu đốt, hai vây bên mang tai của cá nhịp nhàng chớp lên, hạ xuống như chiếc quạt trông thật hiền lành và đáng thương. Cứ vậy, lật sấp lật ngửa, trở ngược quay xui, nướng cho tới khi toàn thân da cá như bị cháy đen là thịt đă chín đều.
Cá ra đĩa, dùng đũa hoặc tay lột hết lớp da là một khối thịt trắng phau, dùng đũa xắn từng miếng chấm với muối ớt. Thịt cá không tanh mà thơm ngon ngót, ăn miếng rồi muốn thêm miếng nữa. Thưởng thức được món “ngậm ngay”, không phải nhọc công chế biến và cũng không “sơn hào hải vị” nào sánh bằng. Không sai, khi ai đó đă đặt cho cá là “gà nước mặn”...
Mạnh Tâm - Đức Tuấn
Dân Việt