Gibbs

29 tháng 10 2024
Chưa đầy một giờ sau khi Tổng thống Joe Biden từ bỏ cuộc đua vào Nhà Trắng 2024, Đảng Dân chủ đã tập hợp quanh cấp phó của ông là bà Kamala Harris với tư cách là ứng cử viên tổng thống mới của đảng.

Khi phó tổng thống Mỹ hy vọng trở thành người phụ nữ đầu tiên nắm giữ chức vụ hàng đầu của đất nước, chiến dịch của bà đang tiếp thêm sinh lực cho các cử tri tự do và đã quyên góp được số tiền kỷ lục 671 triệu USD trong hai tháng kể từ khi bà được Đảng Dân chủ đề cử - gần gấp ba lần so với đối thủ Cộng hòa của bà là Donald Trump.

Nhưng hành trình của bà Harris để giành được ghế tổng thống là một hành trình độc nhất vô nhị, gian nan và đầy những câu hỏi khó.

Sau đây là những thông tin về cuộc đời và sự nghiệp của bà Harris, những sự kiện đã định hình cuộc đời bà và cách mà phó tổng thống Mỹ trở thành nữ ứng cử viên tổng thống da đen đầu tiên.
Bà Harris đã trở thành phó tổng thống như thế nào?
Bà Harris lần đầu tiên tham gia tranh cử tổng thống cách đây năm năm.

Bà bắt đầu sự nghiệp của mình tại Văn phòng công tố Quận Alameda và trở thành công tố viên trưởng của quận - công tố viên hàng đầu tại đây – và sau đó là cho thành phố San Francisco từ năm 2004 đến năm 2011.

Lần thăng tiến tiếp theo của bà Harris là chức tổng chưởng lý California, trở thành người phụ nữ đầu tiên và người da đen đầu tiên được bầu làm người thực thi pháp luật cao nhất tại tiểu bang đông dân nhất nước Mỹ này.
Bà đã tận dụng đà thăng tiến này để giành chiến thắng trong cuộc bầu cử thượng nghị sĩ Hoa Kỳ của bang California vào năm 2016, một vị trí mà bà đã thu hút sự chú ý với phong cách công tố viên trong các phiên điều trần của ủy ban.

Nhưng giấc mơ vào Nhà Trắng năm 2020 bắt đầu bằng những đám đông lớn và những khoảnh khắc quan trọng của bà đã tan thành mây khói khi bà phải vật lộn để diễn đạt về ý thức hệ và nền tảng các chính sách.

Chiến dịch tranh cử của bà đã thất bại chỉ sau chưa đầy một năm và chính ông Biden là người đã đưa người phụ nữ 60 tuổi này được toàn quốc chú ý trở lại bằng cách đưa bà vào vị trí ứng viên phó tổng thống của mình.

Gil Duran, cựu giám đốc truyền thông của bà Harris, gọi đó là "một sự đảo ngược vận may lớn".

"Nhiều người không nghĩ bà Harris có đủ kỷ luật và sự tập trung để thăng tiến trong Nhà Trắng nhanh như vậy... mặc dù mọi người đều biết bà ấy có tham vọng và tiềm năng trở thành ngôi sao. Rõ ràng là bà ấy có tài năng bẩm sinh," ông Duran nói.
Trong vai trò phó tổng thống, bà Harris tập trung vào một số sáng kiến quan trọng và bà đóng vai trò quan trọng trong nhiều thành tựu nổi bật nhất của chính quyền Biden.

Bà đã lập kỷ lục mới về số phiếu bầu quyết định mà một phó tổng thống có được trong trong lịch sử Thượng viện, giúp thông qua Đạo luật Giảm lạm phát và Kế hoạch Cứu trợ của Mỹ, cung cấp các khoản thanh toán kích cầu trong thời kỳ Covid và các biện pháp hỗ trợ khác.

Ông Biden cũng cậy đến bà Harris để dẫn đầu các nỗ lực giải quyết nguyên nhân gốc rễ của vấn đề nhập cư trong bối cảnh dòng người di cư không có giấy tờ đổ về biên giới Mỹ-Mexico tăng kỷ lục.

Đây là vấn đề mà các đối thủ chỉ ra là bà Harris chưa đạt được tiến triển và bà đã bị Đảng Cộng hòa và một số đảng viên Dân chủ chỉ trích vì đã mất sáu tháng để lên kế hoạch cho chuyến đi đến biên giới sau khi nhậm chức.

Gần đây hơn, bà Harris là người đại diện cho chính quyền nêu bật những tác hại do lệnh cấm phá thai gây ra sau khi Tòa án Tối cao lật ngược phán quyết Roe v. Wade vào năm 2022. Phán quyết Roe v. Wade là một tiền lệ kéo dài nửa thế kỷ đảm bảo quyền phá thai.

Cuộc chiến về quyền phá thai đã trở thành tâm điểm trong suốt đại hội Đảng Dân chủ vào tháng 8/2024, phù hợp với thông điệp rộng lớn hơn: tự do.

Trong bài phát biểu quan trọng của mình tại Đại hội Toàn quốc của Đảng Dân chủ, cũng là bài phát biểu lớn nhất trong sự nghiệp, bà Harris đã chỉ trích ông Trump và Đảng Cộng hòa là những người tạo nên những nỗ lực không được lòng dân nhằm hạn chế quyền phá thai trên khắp cả nước.

"Nói một cách đơn giản, họ đã mất trí rồi," bà Harris nói, hứa sẽ khôi phục lại các biện pháp bảo vệ do phán quyết Roe v. Wade mang lại.
Phó tổng thống đang tìm cách giới thiệu lại bản thân với cử tri, với một số cuộc khảo sát cho thấy nhiều người coi ông Trump ở gần vị trí trung tâm của phổ chính trị hơn.

Trong cuộc đua vào Nhà Trắng năm 2020, bà Harris đã nhấn mạnh các quan điểm thiên tả về vấn đề nhập cư, quyền LGBT và các vấn đề khác nhưng đã bị công kích về quá khứ là công tố viên của mình.

Bốn năm sau, bà Harris đang tự giới thiệu là một cảnh sát, người sẽ trấn áp một tội phạm đã bị kết án như ông Trump.

Nhưng bà cũng hứa hẹn sẽ thực hiện một chương trình tiến bộ nhằm nâng cao cuộc sống cho các gia đình trung lưu như gia đình bà.

"Trong suốt sự nghiệp của tôi, tôi chỉ có một khách hàng: nhân dân Mỹ," bà Harris nói.

Gốc gác của bà Harris
Bà Kamala Harris sinh ra ở thành phố Oakland, tiểu bang California, trong một gia đình có cha mẹ là người nhập cư: mẹ bà là người Ấn Độ và cha bà là người Jamaica.

Cha mẹ ly hôn từ lúc năm tuổi, bà Harris và em gái chủ yếu được người mẹ đơn thân theo đạo Hindu là Shyamala Gopalan Harris nuôi dạy. Mẹ của bà Harris một nhà nghiên cứu về ung thư và nhà hoạt động dân quyền.

Phó tổng thống thường nói về những bài học mà mẹ của bà đã truyền lại cho các con gái.

"Mẹ tôi rất cứng rắn, dũng cảm, là người tiên phong trong cuộc chiến cho sức khỏe phụ nữ," bà Harris nói tại Đại hội Toàn quốc của đảng Dân chủ (DNC). "Bà dạy chúng tôi rằng không bao giờ được phàn nàn về bất công, mà phải hành động để thay đổi điều đó."

Bà Harris lớn lên trong sự gắn bó với di sản Ấn Độ của mình, cùng mẹ bà về thăm Ấn Độ, nhưng bà cũng cho biết mẹ mình đã đưa cả bà và người em gái Maya hòa nhập vào văn hóa da đen ở thành phố Oakland.

"Mẹ tôi hiểu rất rõ rằng bà đang nuôi dạy hai cô con gái da đen," bà Harris viết trong cuốn tự truyện có tên The Truths We Hold.

"Bà biết rằng quê hương thứ hai mà bà chọn sẽ coi Maya và tôi là hai cô gái da đen, và bà quyết tâm bảo đảm rằng chúng tôi sẽ trở thành những người phụ nữ da đen tự tin và đầy tự hào."

Gốc gác và việc được nuôi dạy theo hướng song chủng tộc có thể giúp bà Harris dễ dàng tiếp cận và thu hút được nhiều người Mỹ. Nhiều nơi trên khắp nước Mỹ có sự thay đổi nhanh chóng về nhân khẩu học - đủ để thay đổi chính trị của một khu vực - xem bà Harris như một biểu tượng đầy khát vọng.
Nhưng quãng thời gian theo học tại trường Đại học Howard ở thủ đô Washington D.C, một trong những ngôi trường đại học và cao đẳng vốn trong lịch sử dành cho người da đen hàng đầu ở Mỹ, mới là một trong những trải nghiệm định hình cuộc đời của bà, phó tổng thống chia sẻ.

Người bạn học Lita Rosario-Richardson đã gặp bà Harris khi các sinh viên tụ họp lại và thảo luận về chính trị, thời trang và tin đồn.

"Tôi nhận thấy Harris có khiếu lập luận rất sắc bén," bà nói.

Họ đã kết nối với nhau nhờ khả năng tranh luận sôi nổi với những người theo phe Cộng hòa trong trường, qua kinh nghiệm lớn lên với những bà mẹ đơn thân, thậm chí với thực tế là cả hai người đều thuộc cung Thiên Bình. Đó cũng là thời kì hình thành về mặt chính trị.

"Lúc bấy giờ Reagan là tổng thống, thời kỳ đó là thời kỳ phân biệt chủng tộc và có rất nhiều cuộc thảo luận về việc gạt bỏ 'người châu Phi chuyển giới' và vấn đề ngày lễ Martin Luther King," bà Rosario-Richardson nói.

"Chúng tôi biết rằng, là hậu duệ của những người nô lệ và những người da màu thoát khỏi chế độ thực dân, chúng tôi có một vai trò đặc biệt và việc được giáo dục sẽ mang lại cho chúng tôi vị thế đặc biệt trong xã hội để góp phần tạo nên sự thay đổi," bà giải thích - đó là một triết lý và lời kêu gọi hành động vốn là một phần trong trải nghiệm đại học mà bà Harris đã trải qua.

Nhưng bà Harris cũng dễ dàng hoạt động trong các cộng đồng chủ yếu là người da trắng. Những năm đầu đời, bà sống một thời gian ở Canada. Khi mẹ bà là Gopalan Harris nhận công việc giảng dạy tại Đại học McGill, bà Kamala và em gái Maya đã đi cùng mẹ, theo học tại thành phố Montreal trong năm năm.

Phó tổng thống cho biết bà luôn cảm thấy thoải mái với bản sắc của mình và chỉ đơn giản mô tả mình là một "người Mỹ".

Trả lời báo tờ Washington Post vào năm 2019, bà Harris nói rằng các chính trị gia không nên phải cố gắng hòa nhập vào một nhóm nào đó chỉ vì màu da hoặc xuất thân của họ.

"Ý tôi là: Tôi là chính tôi. Tôi ổn với điều đó. Bạn có thể cần phải tìm hiểu, nhưng tôi ổn với điều đó," bà nói.
'Câu lạc bộ tranh luận' dí dỏm Kamala
Ngay từ những ngày đầu, như người bạn Rosario-Richardson đã chứng minh, bà Harris đã thể hiện những kỹ năng giúp bà trở thành một trong số ít phụ nữ phá vỡ rào cản.

"Đó là điều thu hút tôi để mời bà ấy tham gia đội tranh biện [tại Đại học Howard], sự không sợ hãi," bà Rosario-Richardson nói.

Sự thông minh và khiếu hài hước cũng là một phần trong đó. Trong một video được đăng trên mạng xã hội vào năm 2020 sau khi giành chiến thắng trong cuộc bầu cử, bà Harris chia sẻ tin vui về chiến thắng - cùng một tràng cười sảng khoái - với ông Biden: "Chúng ta đã làm được, chúng ta đã làm được Joe. Ông sẽ là tổng thống tiếp theo của nước Mỹ!"

Điệu cười mà bà Harris chia sẻ với vị tổng thống đắc cử lúc đó, khi thực hiện cuộc gọi quan trọng đầu tiên, là tiếng cười mà người bạn của bà ngay lập tức nhận ra và cảm nhận sâu sắc.

"Bà ấy luôn cười như vậy, bà ấy cũng luôn có khiếu hài hước, bà ấy có sự thông minh - ngay cả trong bối cảnh của một cuộc tranh biện ở trường đại học - để truyền đạt những quan điểm."
Kamala, 'Momala', người làm nên lịch sử
Năm 2014, bà Harris, khi đó là Tổng chưởng lý của bang California đã kết hôn với luật sư Doug Emhoff và trở thành mẹ kế của hai người con riêng của chồng, Cole và Ella.

Trong một bài báo trên tạp chí Elle vào năm 2019, bà Harris kể về trải nghiệm trở thành mẹ kế và tiết lộ tên gọi mà sau đó được báo chí giật tít.

"Khi Doug và tôi kết hôn, Cole, Ella và tôi đồng ý rằng chúng tôi không thích thuật ngữ 'mẹ kế'. Thay vào đó, chúng nghĩ ra cái tên 'Momala'."

Cùng với cha mình, Cole và Ella đã xuất hiện tại Đại hội Toàn quốc của Đảng Dân chủ năm 2024, lên sân khấu để tôn vinh bà Harris và những gì họ gọi là "gia đình lớn, tuyệt vời" của họ.

Em gái của bà, Maya, cháu gái Meena và - có lẽ đáng nhớ nhất - hai cháu gái họ là con của bà Meena cũng đã xuất hiện ở Chicago.

Nhiều người cho rằng bà Harris cũng nên được nhìn nhận và công nhận là hậu duệ của một gia đình khác, đó là người thừa kế nhiều thế hệ nhà hoạt động nữ da màu.

Nadia Brown, Phó Giáo sư khoa học chính trị và nghiên cứu người Mỹ gốc Phi tại Đại học Purdue, nói với BBC rằng bà Harris đi theo bước chân của các nhà hoạt động Fannie Lou Hamer, Ella Baker và Septima Clark, cùng nhiều người khác.

"Bà là người thừa kế di sản của những nhà tổ chức cấp cơ sở, các quan chức dân cử và các ứng cử viên không thành công đã mở đường đến Nhà Trắng.”

__________________