CHƯƠNG 11
Ấy thế là cuộc đời của tôi gắn liền với cái trạm xăng Amoco, có hơn chục ṿi bơm, có ga-ra sửa xe và có máy rửa xe hút bụi. Tôi bầu bạn với Mỹ Trắng, Mỹ Đen, Cuba, Mễ-Tây-Cơ thuộc đủ tầng lớp xă hội, đủ mọi thành phần già trẻ nam nữ.
Quanh quẩn bên ḿnh là các máy đo b́nh điện, máy xạc b́nh ắc-quỵ, dầu nhớt mỡ, lốp xe, ḱm búa, mỏ lết, kích, giây điện, bu-gi.
Trang bị bản thân với chiếc quần màu xanh, cái áo sơ-mi trắng cộc tay có nhăn hiệu Amoco, túi sau nhét chiếc khăn lau nhỏ màu cam ṭng teng, tôi chạy qua chạy lại lạch bạch như con vịt bầu.
Thân h́nh đă thấp bé, lại đa mang cái tuổi già tóc ngả muối tiêu, nom ḿnh chả giống ai th́ chắc bạn bè có ai trông thấy ḿnh hẳn cũng động ḷng trắc ẩn. Đành rằng ở cái xứ người văn minh tân tiến, một anh trước rửa bát, hoặc chăn ḅ, hoặc đóng phim xi-la-ma mà sau nhờ chí lớn, gặp thời cơ vẫn có thể thành nguyên thủ quốc gia và lấy làm hănh diện về cái thuở thiếu thời, thuở hàn vi với những thành tích lẹt đẹt như thế.
Nhưng ḿnh là người phương Đông, sau lại học cái học bên Tây cho nên đầu óc bao giờ cũng phân ngôi thứ hạng sĩ, nông, công, thương, binh rất là lớp lang rành rẽ. Những giai cấp xă hội đă minh định phân miêng, không thể lộn xộn.
Ngẫm trước kia, dẫu ǵ ḿnh cũng ngạch ngỗng như ai, mần việc chính phủ đ́nh huỳnh, kẻ đưa người đón, vẫy vùng một cơi biên thùy, đến nay qua một cuộc bể dâu, những điều trông thấy mà đau đớn ḷng, đang thày xuống thợ, đang ông xuống thằng, đang làm công dân Việt Nam Cộng Ḥa bỗng thành kẻ tỵ nạn ngơ ngơ ngẩn ngẩn.
Mọi chuyện đảo lộn tùng phèo. Gia đ́nh ly tán, bè bạn trôi dạt như bèo như mây, như gió thoảng.
Dẫu làm thân mất nước vẫn ôm khư khư cái dĩ văng tô màu vàng son rực rỡ lung linh, cho nên khổ. Và không muốn để ai coi ḿnh hèn mọn nên đă thổi phồng, đă đánh bóng cái tôi để lừa dối ḿnh, để mong người khác kính nể, để tự măn tự hào trong giây lát.
Thế nên, gặp Mỹ hỏi han ba điều bốn chuyện về Việt Nam th́ tôi khoa chân múa tay diễn tả thời cuộc, chính trị, quân sự như một chính khứa. Mỹ hỏi về nghề nghiệp, th́ tôi có sẵn
“résumé” trong đầu, phóng ra nào là :
Phó Tổng Giám Đốc Ngân Hàng, Giáo Sư Đại Học, cố vấn cho Hội Sư Tử,Chủ Tịch đoàn thế XYZ... Một lô com-pa- nhi chức tước khiến Mỹ nghe xong cũng phải giây phút ngậm ngùi.
Các nhà thờ, trường học, hội
“Li-ông” , Thanh Thương Hội, ṭa báo địa phương cứ quấn quít mời đến cơ sở họ để nói chuyện. Tất nhiên là tôi rất lịch sự từ chối.
Bởi nếu tôi mà tới nói chuyện cho Mỹ nghe th́ chắc chắn Mỹ sẽ vỡ mộng thiên đường, c̣n đâu là huyền thoại một anh cu-li bơm xăng ḿnh đầy chữ nghĩa, hiểu biết và danh vọng ở Việt Nam !
Gặp đồng hương lạ hoắc, tôi vẫn tự nhận ḿnh là dân nhà binh, cấp bậc Trung Tá cho nó hách x́ xằng.
Này nhé, cái hồi đi Thủ Đức, sau ba năm tôi đă đeo hai bông mai vàng. Nếu ở lại ngành cho đến khi mất nước, vị chi sơ sơ tám năm, thế nào mà chả lên ít ra Thiếu Tá ? Mấy thằng bạn đồng khoá, chúng nó đeo mai bạc gần hết đấy chứ !
Nếu không mất nước, ba, bốn năm nữa làm chi chả lên Trung Tá, Đại Tá mấy hồi. Tôi cứ trung dung chi đạo, nhận Trung Tá là nhũn nhặn.
Chả bù với bà cụ già cùng tỉnh Lakeland, mới gặp cụ ấy đă khoe rằng con rể bà cụ là Mỹ, nó mần việc với
“ông tướng có hai ngôi sao” tức là thân cận, làm lớn lắm. Sau ḷi ra hắn là trung sĩ hầu cận cho ông tướng chứ lớn lao cái khỉ mốc ǵ. Ấy, chỉ hù nhau như thế cho đời mua vui và hy vọng một chút an ủi.
Chưa bằng thằng bạn học cũ của tôi, hồi ở Việt Nam làm sở Mỹ mà khi qua Mỹ gặp nhau, nó bảo bây giờ vẫn làm cho sở Mỹ lớn lắm, trong hăng có cả ngàn người mà nó đứng hàng thứ tư, thứ năm cơ mà ! Tôi nghe, quả thực là hăi và phục nó sát đất. Sau mới biết rằng nó vẫn làm cái chân lèng tèng phiên dịch chứ có làm ông làm cha ai đâu.
Có nhẽ khi hăng chụp h́nh, nó đứng ở hàng thứ tư, thứ năm trong đám nhân viên của hăng chăng ? Nếu vậy th́ nó vẫn tự trọng, nói đúng. Chỉ có tôi hiểu nhằm v́ đầu óc sẵn tối ṃ ṃ ám ảnh.
Ḿnh đă là thằng chuyên môn phóng đại tô màu, thế mà có bữa đụng ông bạn đồng hương, bà vợ ổng khoe hồi ở Việt Nam, nhà có mấy cái bin-đinh cho Mỹ thuê, c̣n gia đ́nh ở vi-la đường Cách Mạng. Ông chồng khoe làm việc sát Tổng Thống, coi ra vẻ rất trịnh trọng, ác liệt.
Bẵng một dạo, t́nh cờ tôi lại nghe về gia đ́nh ông bà này lộn xộn, thiên hạ bới chuyện kể cho vui mới tiết lộ rằng họ ở thuê trong hẻm Trương Tấn Bửu gần phở gà Nam Xuyên, chồng làm tống thơ văn phủ Tổng Thống.
Những cảnh hù nhau như thế đă chẳng giữ được bao lâu, cũng chẳng no béo vinh hoa ǵ mà chỉ làm tṛ cười cho thiên hạ. Rất may, Mỹ không có khoản thuế nào đánh thuế những đứa nói khoác, chứ không ngân sách Mỹ biết đâu chả nhờ thế mà trang trải hết nợ nần.
Sau này, sống trên đất Mỹ lâu hơn, tôi hiểu rằng cái thang giá trị của người nó khác của ta. Xứ người, có đủ điều kiện, đủ sức khoẻ, đủ tiêu chuẩn, đủ khả năng, và có thêm chút may mắn là bắt được
“dóp” .
Dóp tốt hay xấu, nặng hay nhẹ, lương cao hay thấp tùy nơi, tùy việc, tùy người. Người có việc đều đặn, nhiều
“crê-đít” tốt là người ấy được nhiều nơi chiếu cố mời-mua nhà, mua xe, mua đồ đạc, máy móc, mua cả ngàn thứ tiện nghi tân kỳ tưởng chừng như chỉ có trong thần thoại.
Thời gian thấm thoát như thoi đưa khung cửi, như bóng ngựa phóng qua mành, mới quay đi mà ngoảnh lại đă ba, bốn năm quê người lủi thủi tấm thân, một tháng đôi ba kỳ tôi vẫn cứ mơ về chốn cũ để nhớ để thương để buồn để tủi.
Trong cơn mê, chập chờn bóng dáng cha già c̣m cơi hắt hiu, ba mươi năm chưa thấy mặt thằng con bất hiếu. Khi mộng mị, gặp những bóng ma leo đèo lội suối phá rừng thi đua cải tạo, thấp thoáng đây đó những ánh mắt quen thuộc, h́nh như ngày xưa cùng đơn vị, cùng nhiệm sở với ḿnh mà nay thân tàn ma dại tù đầy lao tác lầm than.
Lúc thoát hồn, nh́n rơ những đứa nằm vùng, những tên công an, những thằng đi ḍ la ŕnh ṃ bắt bớ giam cầm, những vùng mang tên
“ kinh tế mới ” của chế độ có tên
“kinh tế thụt lùi” , những khoai sắn bo bo thế chân gạo nàng hương, gạo tám thơm, gạo nanh chồn, gạo dự. Cuộc sống được bủa vây bằng một bức màn tre đầy chông gai, hầm bẫy và bao trùm bởi một tấm màn đen vĩ đại rợn người.
Có lần, tôi mơ bị Cộng Sản lùa vào trại cải tạo hành hạ sỉ nhục không xong, chúng nó lôi tôi ra băi đất dùng mă tấu chém đầu...
Thanh mă tấu vừa dơ cao, tôi vùng vẫy hét lớn và tỉnh mộng. Mồ hôi trên trán nhỏ giọt. Vừa lúc thức dậy đi làm.
Có lần, tôi mơ được trở lại thăm nơi chôn nhau cắt rốn là cái tỉnh nhỏ bé Hải Dương, ra bờ sông leo lên đê đi tới tận Bến Bè, Cống Trắng, cầu Phú Lương, vườn hoa Bảo Đại, phố Khách... Rồi thoắt cái có mặt tại Hải Pḥng, lượn qua đường Cát Dài, phi trường Cát Bi, ăn kem Thủy Tinh, ra vườn hoa Con Cóc.
Theo quốc lộ số 5, tôi ghé Bần Yên Nhân, đến Gia Lâm, vượt cầu Long Biên bắc ngang sông Hồng Hà vào thủ đô ngàn năm văn hiến Hà Nội. Cái chợ mà tôi thích nhất là Chợ Đồng Xuân, quà bánh ngon số một. Khu Hàng Đường, Hàng Đào, Hàng Ngang tấp nập bán buôn. Khu bờ Hồ Hoàn Kiếm có cầu Thê Húc, đền Ngọc Sơn, Tháp Rùa, có xe điện chạy leng keng khắp nẻo đô thành.
Vùng Bách Thảo, Hồ Tây có bánh tôm, có bơi thuyền, có chùa Một Cột, có đền Quan Thánh. Hà Nội có nhà hát lớn lâu lâu lại tuyển lựa ca sĩ, lại diễn kịch
“Bến Nước Ngũ Bồ”, “Vân Muội”, “Tiếng Trống Hà Hồi”, sau có Ban Thăng Long tŕnh diễn ca nhạc vui như ngày hội lớn.
Hà Nội có tới năm cửa ô xưa, có đến ba mươi sáu phố phường, có cả trăm ngàn cô gái đẹp nơn nà, đài các kiêu sa. Hà Nội có trường Chu Văn An, trường Nguyễn Trăi, trường Trưng Vương, trường Puginier, trường Albert Sarraut. Hà Nội có Tháp Bút, Văn Miếu, g̣ Đống Đa oai linh hiển hách...
Tôi được sống trong mơ với những kỷ niệm học tṛ bát ngát hương hoa, với những tham lam quấn quít vấn vương của thời trẻ dại. Những h́nh bóng xa xưa ấy cứ nương náu tiềm tàng trong vô thức để những lúc sắp quên hay những chiều tưởng nhớ th́ kỷ niệm lại ồ ạt tuôn ra tựa thác lũ mưa ngàn, nhất là khi thu tới, đông về, khi hoa cúc hoa đào chúm chím môi chào chờ đón chúa xuân sang...
Để diễn tả nỗi nhớ nhung vời vợi ấy, tôi nẩy ṇi ư định làm thơ. Và căn cứ -vào câu nói
“mỗi người Việt Nam là một thi sĩ”, nên tôi luận lư học theo tam đoạn luận rằng:
“Tôi là người Việt Nam. Vậy tôi đích thực у boong là một thi sĩ.” Bèn phóng bút moi vần chờ điệu ra cái điều ta đây cũng văn nghệ văn gừng.
Nhân dịp năm con Ngựa sắp qua, năm con Dê tựu chức - tức năm 1979 - tôi thừa thắng xông lên mần một bài
“phú” kể lể cà kê dê ngỗng như mang nặng tâm tư chất ngất u hoài, phong kín nỗi buồn ảo năo, tang thương. Sợ rằng bài phú không đúng khuôn phép, vi phạm các điều cấm cản, tôi gọi đó là
“Phú... Tự Do”để tiện đường vi vút, vẽ vời. Lại lựa vận
“A” cho dễ dàng ê а hợp điệu.
Và đây là bài
“ Phú... tự do ” của tôi sau bốn năm tỵ nạn, với tựa đề:
Xuân Viễn Phương
Ngựa dọt đấy a ?
Dê sang đó hả?
Trộm nhớ thuở giang sơn có bốn ngàn năm lịch sử gấm hoa.
Nghe rằng xưa ḍng dơi Rồng Tiên, toàn liệt nữ hùng anh chí cả.
Đất nước mến yêu, này đây:
Huế, Saigon, Hà Nội, Thiên Mụ, Lăng Tả Quân, Chùa Một Cột, Chùa Hương...
Cơ đồ báu vật, ô ḱa:
Hương Giang, Trà Khúc, Cửu Long, Đồng Nai, Kinh Cái sắn, Sông Hồng, Sông Mă...
Chả biết tại
“ nàm thao ’’chiến chinh cứ mù mịt rối bời
Đâu có hiểu
“ thế lào ” tang thương c̣n nát tan vất vả.
Đến nỗi đời trai bỏ thây chiến địa
Để cho má đào tàn một kiếp hoa
Đàn trẻ nhỏ lạc loài thiếu nơi nương tựa
Lũ em thơ thui thủi không chỗ vào ra
Rồi bỗng một ngày chướng khí âm u, quân Cộng tràn về bắn vào thành phố
Té ngửa ra rằng bọn chúng chính là lũ quỷ hiện h́nh ôm súng A-Ka.
Tháng Tư Đen, Việt Nam ch́m trong ngục tối
Bốn năm buồn, đoàn người lê gót bốn ba.
Những tưởng qua đây văn dốt vũ dát
ngây ngô như mán xá gà tồ
Ai ngờ thấm thoát đă vi vút tiếng Mỹ tiếng Tây ăn đong quá xá!
Người lớn đi làm th́ chủ mến xếp yêu lương tăng cái rụp
Trẻ c̣n học hành được thày nựng cô chiều chiếm độc hạng A.
T́m bạn tri âm, đó đây thanh niên thiếu nữ
Họp bạn lăo niên, nọ kia hà cả ông già
Chợ búa Á Đông mọc lên c̣n mau hơn nấm
Sách báo An Nam phát hành đẹp tựa muôn hoa
Các mợ, các em nấu nướng đan may,
thảy đều số dách,
Nhiều bác, nhiêu bà tứ đức tam ṭng
liệt phụ khả gia
Đến nay, dân tỵ nạn ta:
Vẫn nghe nhạc Phạm Duy nỉ non lời ru Việt Nam ngàn năm bất diệt,
Thường khóc cùng Thái Thanh ngậm ngùi tiếng hát muộn phiền cay đắng thiết tha vẫn ăn cơm nước mắm
Vẫn rau muống quả cà
Đau niềm đau ruột thịt
Xót t́nh mẹ t́nh cha
Ngoài kia Xuân, trời đất cỏ cây đẹp như tranh vẽ
Trong ḷng Sầu, gió trăng mây nước
buồn tựa sân ga
Tuy sống ấm no
Vẫn vọng tưởng quê nhà
Vẫn tâm tư buồn bă
Thương mấy chục triệu đồng bào đói rách ốm đau
Nhớ bao nhiêu vạn con người lầm than tơi tả
T́m
‘‘ Tự Do ” , vẫn có kẻ thuyền mành hát khúc viễn du
Gọi
“ Nhân Quyền ”, chả thấy ai chỉ toàn bóng chim tăm cá
Nghĩ lắm lúc miệng hộc máu tươi, đầu óc nát như tương
Lại suy ra tay đứt ruột mềm, lệ đầm rơi lă chă
Ngán nhỉ ?
Cuộc đời đôi ngả
Dâu bể phong ba
Sao không nghĩ trăm năm là mấy, để rắc reo t́nh thương, xoá bỏ hận thù
Mà cứ hành thân xác ốm o, rồi đấu tố tùm lum hỡi quân Hà Bá ?
Chả có nhẽ, măi tang thương ngẫu lục để khiến cho cả nước căm hờn
Đă hay rằng, dù vật đổi sao dời
th́ cứ biết toàn dân sẽ khá
Nay dịp Xuân sang
Xin gửi nhớ thương chất ngất nghẹn ngào về nơi đất tổ quê cha
Xin b́nh an lặng ru những tấm ḷng héo hon tàn tạ.
Xin gửi các chiến sĩ Phục Quốc Quân
Thêm cảm mến kính yêu vào niềm tin sắt đá
Bởi chính các anh
Là những thành tŕ xây dựng giang sơn đấy ạ!
Xin khẩn cầu Thượng Đế
Nam Mô Phật Thích Ca
Ban ân phước độ tŕ chúng con
Đám con dân vẫn ước mơ có một ngày về bến cũ cây đa
Có con đ̣ êm ái triền miên trên ḍng sông ơ hờ đầy tôm đầy cá
Xin đoàn tụ yên vui đến với những người chờ mẹ mong cha
Xin vợ chồng anh em nâng chén men say bên cạnh ông bà
Xin v́ t́nh yêu nhân loại đậm đà
Phổ hiến
“nhân quyền” như quảng cáo Coca
Xin cho nhau t́nh thương, hởi t́nh thương rộng răi thiết tha
Và hai nữa, bởi nó lại c̣n rẻ hơn nước lă
Chỉ ước mơ niêm ước mơ nhỏ bé thế thôi
Tràn vào Việt Nam từng bao nhiêu năm lầm than
v́ bị chiếu sao quả tạ
Để ấm no, đoàn tụ, t́nh thương về dưới mái nhà
Và cuối cùng
Xin ơn trên phù hộ chúng ta...
C̣n tiếp ,