BỆNH TẢ
(Cholera)
Bác sĩ Nguyễn Văn Đức
8748 E. Valley Blvd., Ste H
Rosemead, CA 91770
Tel: (626) 288-3306
(
www.hqtysvntd.org)
Tại Việt Nam đang có dịch tả, tấn công nhiều tỉnh miền Bắc. Theo tin mới nhất, bệnh cũng đă lan vào miền Nam. Trong số những người nhiễm bệnh, có hai du khách, một người Nhật và một người Mỹ.
Bệnh tả do vi trùng Vibrio cholera, gây tiêu chảy dữ dội, mau chóng đưa đến t́nh trạng kiệt nước trong người và tử vong có thể đến trên 50% nếu người bệnh không được chữa trị.
Bệnh truyền qua đường thức ăn, nước uống, nhiều ở Á và Phi châu, thỉnh thoảng lại lan rộng, gây những trận dịch. Ở Mỹ, trong khoảng thời gian 1995 đến 2003, chỉ có 68 trường hợp bệnh tả được báo cáo cho cơ quan Trung Tâm Kiểm Soát và Pḥng Ngừa Bệnh (CDC); đa số người bị bệnh nhiễm bệnh ở ngoài nước Mỹ. Như vậy, ở Mỹ chúng ta không sợ lắm, song khi về Việt Nam trong thời gian này, chúng ta nên hết sức cẩn thận chuyện ăn uống.
Vi trùng Vibrio cholera có hơn 190 ḍng (serotypes), hai ḍng O1 and O139 dữ nhất, hay gây dịch. Độc tố của chúng tiết ra bám vào các tế bào ruột gây tiêu chảy nặng.
Triệu chứng
Đa số những trường hợp bệnh nhiễm vi trùng Vibrio cholera không có triệu chứng.
Những trường hợp bệnh có triệu chứng và nhẹ thôi khó phân biệt với các vi trùng, siêu vi gây tiêu chảy khác: chúng ta đi cầu ra nước vài lần, có thể buồn nôn, ói mửa, đau bụng, song cơ thể không đến nỗi mất nước. Phân lỏng trông trắng như nước vo gạo, không có máu, hơi hôi mùi như mùi cá. Chúng ta thường không sốt. Thời gian kể từ lúc nhiễm bệnh đến khi bệnh phát ra từ 1 đến 3 ngày.
Những trường hợp bệnh nặng có thể mau lẹ quật ngă một người hoàn toàn khỏe mạnh. Chỉ vài giờ sau khi bệnh phát ra, người bệnh tiêu chảy dữ dội, mỗi giờ mất 500 đến 1000 ml (nửa lít đến 1 lít) nước trong người, sút 10% sức nặng cơ thể. Tổng số lượng nước mất có thể lên đến 100% sức nặng cơ thể. Nếu người bệnh được chữa trị đúng, tiêu chảy chỉ nặng nhất trong ṿng 2 ngày đầu, sau đó sẽ hết dần sau 4-6 ngày.
Khi tiêu chảy nặng do tả, ngoài chuyện thất thoát nước có thể đưa đến trụy tim mạch, suy thận cấp tính, cơ thể người bệnh c̣n mất nhiều chất điện giải quan trọng. Phân ra liên miên chứa rất nhiều các chất muối sodium, potassium, chloride và bicarbonate; t́nh trạng mất những chất điện giải quan trọng này có thể đưa đến các biến chứng nguy hiểm như tim loạn nhịp, kinh giật, ... Đường trong máu cũng có thể xuống thấp, và khi đường máu thấp quá, óc chúng ta sẽ mất sáng suốt, rồi chúng ta có thể lên cơn kinh giật, vào hôn mê.
Không chữa trị, tử vong bệnh lên đến 50-70%, nhất là ở trẻ em và phụ nữ mang thai; phụ nữ mang thai cũng rất dễ hư thai khi bị tả. Người bệnh có thể chết trong ṿng 2-3 tiếng đồng hồ sau khi bệnh phát ra.