florida80

Biến chứng



1. Đau lâu (postherpetic neuralgia):

Biến chứng đau lâu khiến nhiều người khổ sở nhất. Cao tuổi, dễ bị shingles, lúc căn bệnh bỏ đi rồi, các mụn shingles đã lành mặt, người có tuổi cũng hay đau lâu, nhiều tuần, tháng, năm sau đó.

Người trẻ dưới 30 tuổi ít khi đau lâu do shingles. Ở tuổi 40, một phần ba số người bệnh đau hơn 1 tháng sau khi shingles đến viếng. Lên đến tuổi 70, 74% (ba phần tư) số người bệnh vẫn còn đau sau 1 tháng. Bệnh shingles trên mặt dễ gây đau lâu, và đau hơn là bệnh shingles ở những chỗ khác. Cơ chế gây đau lâu do shingles chưa được biết rõ.

Có vị hàng tháng, hàng năm sau vẫn đau dữ lắm, ngay tại vùng trước bị shingles. Đau dữ dội (severe), đau không ngớt (intractable), đau phát mệt (exhausting). Đau mất cả ngủ, ngủ được vài tiếng, lại bị những cơn đau như dao đâm, điện xẹt đánh thức dậy. Có người tuyệt vọng, đi đến tự tử, nếu không được an ủi và khuyến khích.

Lắm khi bác sĩ phải dùng đến thuốc giảm đau có chứa chất nha phiến (Tylenol số 2, số 3, Vicodin, Percocet, Percodan, ...) giúp người bệnh bớt đau. Các thuốc thuộc nhóm chống sầu buồn (antidepressants, như Elavil, Pamelor, Tofranil, Norpramin), và nhóm chống kinh giật (anticonvulsants, như Dilantin, Tegretol, Neurontin), dùng với lượng thấp, có thể phụ giúp giảm đau. Kem thoa Zostrix chứa chất capsicin, giúp đa số người bệnh bớt đau khổ rất nhiều, sau 4 tuần thoa thuốc đều (thoa 3-5 lần mỗi ngày, mua không cần toa bác sĩ). Miếng dán chứa chất lidocaine (lidocaine patches) cũng giúp bớt đau tạm thời được 4 đến 12 tiếng.

Thỉnh thoảng, có trường hợp người bệnh đau quá, mất ăn mất ngủ, thuốc uống, thuốc thoa đều không kết quả, phải nhờ đến bác sĩ giải phẫu thần kinh (neurosurgeon) mổ, để tách xẻ những sợi thần kinh gây đau.

Người đau lâu vì shingles, rất cần những nâng đỡ về tinh thần (emotional support), ít ra cũng vài tháng.

2. Yếu bắp thịt (muscle weakness):

5-12% số người bị shingles yếu các bắp thịt vùng có vết shingles. Do các siêu vi trùng shingles, từ sợi thần kinh cảm giác, chồm sang các dây thần kinh vận động gần đấy, làm tổn thương luôn các thần kinh này. Các dây thần kinh vận động này điều khiển sự hoạt động của các bắp thịt vùng đau, nên khi chúng thương tổn, các bắp thịt đó tất nhiên sẽ yếu. Như trường hợp liệt nhánh vận động của dây thần kinh mặt ta đã biết ở một đoạn trên.

Cũng may, sự yếu liệt ấy thường tạm thời, và trong 75% (ba phần tư) các trường hợp, các bắp thịt yếu liệt sẽ hồi phục lại như trước. Quí vị cao niên, trong khoảng tuổi 60-80, hay có biến chứng này. Shingles tấn công trên mặt hay gây biến chứng yếu bắp thịt hơn ở các vùng khác của cơ thể.

3. Chết da, nhiễm vi trùng, và gây thẹo:

Chúng ta đã biết, ở một số người không may, nhất là các vị lớn tuổi, shingles có thể rất nặng. Nó làm chết chỗ da nó gặm, khiến các vi trùng (bacteria) sinh sống quanh đó, nhảy vào ăn có, tạo những vết loét có mủ. Khi lành, chỗ da làm độc do vi trùng mang thẹo rất xấu. Có thẹo rất lớn. Nếu ở cổ, thẹo có thể làm da mất tính mềm mại, co dãn, khiến cổ khó xoay trở, cần đến giải phẫu lóc bớt thẹo.

“Da làm độc vì vi trùng? Lo gì, bác sĩ, lúc nào nhà tôi chẳng có sẵn “Ampi”. Bị gì tôi cũng đem nó ra dùng”. Thưa bạn, đa số các vi trùng, nhất là các vi trùng ngoài da đã cười khinh Ampicillin từ lâu. Phải dùng các trụ sinh như Erythromycin, Dicloxacillin, Keflex, Duracef... mới trị được bọn chúng. Nhưng trước khi dùng trụ sinh, bác sĩ sẽ cẩn thận lấy chút mủ ở nơi làm độc đem cấy trùng, xem đích thị vi trùng nào là đứa thừa nước đục thả câu gây loạn. Để nếu sau vài ngày, trụ sinh đang dùng không kiểm soát được tình thế, ta sẽ đổi trụ sinh khác cho thích ứng.

4. Sưng óc (encephalitits):

Sưng óc là một biến chứng rất nặng, nếu xảy ra, sẽ xảy ra trong vòng 2 tuần kể từ lúc có các vết shingles xuất hiện trên da.

Những trường hợp dễ đưa đến sưng óc khi bị shingles: shingles tấn công trên mặt, vùng phụ trách bởi dây thần kinh số 5 (trigeminal nerve), người yếu sẵn (đang mang bệnh AIDS, bệnh ung thư, đang dùng thuốc làm giảm sức đề kháng của cơ thể).

Tử vong gây do sưng óc vì shingles: 10-20% (cứ 100 người, đến 10-20 người chết). Đa số những người sống sót sẽ hồi phục hoàn toàn.



Chữa trị